Τέλεια καταιγίδα στην Ενέργεια: Αύξηση 189% στην τιμή της μεγαβατώρας τους τελευταίους 12 μήνες
Σε νέα ύψη εκτινάχθηκαν οι ευρωπαϊκές τιμές ενέργειας εν μέσω φόβων για επιδείνωση των διαταραχών στις εφοδιαστικές αλυσίδες, με τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης στο φυσικό αέριο στο Ηνωμένο Βασίλειο να ξεπερνούν κάθε προηγούμενο όριο.
Οι ελλείψεις καυσίμων παγκοσμίως έχουν προκαλέσει σοκ στις αγορές, από το Ηνωμένο Βασίλειο μέχρι την Κίνα, παρότι η πανδημία είναι σε αποδρομή.
Το αυξανόμενο κόστος απειλεί να αυξήσει τον πληθωρισμό ενώ αναμένεται να αρχίσει να επιβαρύνει τη βιομηχανική παραγωγή. Ήδη, ορισμένες εταιρείες στην Ευρώπη έχουν αναγκαστεί να τη μειώσουν.
Παράλληλα, η ανησυχία για τα επίπεδα αποθήκευσης φυσικού αερίου στην Ευρώπη αυξάνονται καθώς πλησιάζει ο χειμώνας, ενισχύοντας τις τιμές. «Η νευρικότητα στις αγορές συνεχίζεται λόγω της ανησυχίας για μείωση της προσφοράς κατά τη διάρκεια του χειμώνα».
Σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Interfax, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δήλωσε την Τρίτη 5 Οκτωβρίου ότι υπάρχει «υστερία και κάποια σύγχυση» στις ευρωπαϊκές αγορές ενέργειας εν μέσω μειωμένων επενδύσεων στα ορυκτά καύσιμα.
Σε αυτό το πλαίσιο, εύλογα, τα αποθέματα φυσικού αερίου στην Ευρώπη βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, με την εγχώρια παραγωγή να υστερεί σε σχέση με τη ζήτηση, ενώ οι προμήθειες από την κορυφαία πωλήτρια Ρωσία είναι περιορισμένες και ο παγκόσμιος ανταγωνισμός για το υγροποιημένο φυσικό αέριο συνεχίζει να εντείνεται.
Μοιραία «Οι ευρωπαϊκές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας αντιμετωπίζουν την τέλεια καταιγίδα» έγραψαν οι αναλυτές της Barclays Plc σε σημείωμά τους. «Πιστεύουμε ότι η ανησυχία για τα χαμηλά επίπεδα αποθεμάτων αυτό τον χειμώνα θα συνεχίσει να αυξάνεται, με αποτέλεσμα τη διατήρηση υψηλών τιμών».
Ηλεκτρική ενέργεια
Η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Χρηματιστηρίου, σχεδόν τριπλασιάστηκε σε ένα χρόνο (αύξηση 189%), γεγονός που αποδίδεται κατά κύριο λόγο στην άνοδο των τιμών του φυσικού αερίου και των δικαιωμάτων εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα.
Σε ανοδική τροχιά παρέμειναν οι τιμές και τις πρώτες ημέρες του Οκτωβρίου, ενώ, σήμερα Τετάρτη, η μέση τιμή διαμορφώνεται σε 178,29 ευρώ ανά μεγαβατώρα (και η μέγιστη στα 251,26 ευρώ).
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Χρηματιστηρίου, το μερίδιο αγοράς της ΔΕΗ μειώθηκε περαιτέρω τον περασμένο μήνα κατά 1,75 ποσοστιαίες μονάδες στο 62,62 %, από 64,37 % τον Αύγουστο.
Ανάλογα μερίδια κέρδισαν μερίδια οι εναλλακτικοί προμηθευτές. Ενδεικτικά, για τους 5 πρώτους τα μερίδια διαμορφώθηκαν ως έξης: Mytilineos 8,08 % (από 7,67% τον Αύγουστο), Ήρων 6,79% (από 6,4%), Elpedison 6,09% (από 5,69%), NRG 4,66 % (από 4,42%) και Watt&Volt 2,52% (από 2,67 %).
Αν το φυσικό αέριο ήταν… πετρέλαιο, το βαρέλι θα κόστιζε 230 δολάρια
Σε ό,τι αφορά το φυσικό αέριο, είναι τέτοιες οι αυξήσεις που, αν κάναμε έναν παραλληλισμό θα μπορούσαμε να πούμε πως, εφόσον το φυσικό αέριο ήταν… πετρέλαιο, το βαρέλι θα κόστιζε 230 δολ.
Στην Ευρώπη, η βασική πλατφόρμα στην αγορά προθεσμιακών συμβολαίων φυσικού αερίου είναι o ολλανδικός κόμβος TTF, όπου, σύμφωνα με την Energi Danmark, τα συμβόλαια έφτασαν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα.
Σύμφωνα με τον Ole Hansen, Head of Commodity Strategy στη Saxo Bank, ο ολλανδικός δείκτης αναφοράς αερίου TTF διαπραγματεύτηκε το πρωί στην Ευρώπη κατά +12%, στα 106,3 €/MWh, που ισοδυναμεί με 36 $/MMBtu ή 205$ ανά βαρέλι αργού πετρελαίου.
Καθώς μάλιστα η λειτουργία του ρωσικού αγωγού είναι αβέβαιη, οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη θα συνεχίσουν να αυξάνονται επίσης λόγω των προβλέψεων για πτώση της θερμοκρασίας και της χαμηλότερης παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από πυρηνικά εργοστάσια στη Γαλλία, λόγω απεργιών.
Στο τραπέζι πρόταση για κοινή αποθήκευση και προμήθεια φυσικού αερίου
Στο μεταξύ, κοινή πρόταση της Γαλλίας και της Ισπανίας, οι οποίες βρήκαν συμπαραστάτριες στις Ελλάδα, Τσεχία και Ρουμανία, για κοινή αποθήκευση και προμήθεια φυσικού αερίου στο πλαίσιο της ΕΕ
Ειδικότερα, οι υπουργοί Οικονομικών της Γαλλίας και της Ισπανίας έχουν βρει συμμάχους στην Ελλάδα, τη Ρουμανία και την Τσεχία (Nadia Calviño, Α΄ Αντιπρόεδρος και Υπουργός Οικονομίας και Ψηφιακού Μετασχηματισμού της Ισπανίας, Bruno Le Maire, Υπουργός Οικονομίας, Οικονομικών και Ανάκαμψης της Γαλλίας, Alena Schillerová, Υπουργός Οικονομικών της Τσεχίας, Χρήστος Σταϊκούρας, Υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας, Dan Vîlceanu, Υπουργός Οικονομικών της Ρουμανίας) για την έκδοση κοινής δήλωσης που θα αφορά, εκτός των άλλων, κανόνες σχετικά με την κοινή αποθήκευση και προμήθεια φυσικού αερίου, με σκοπό τον περιορισμό της ενεργειακής εξάρτησης της ΕΕ από τρίτες χώρες και τον έλεγχο στις τιμές του άνθρακα.
Το πλαίσιο
Ορίζεται δε ένα πλαίσιο σημείων:
«Πρώτον, απαιτείται μια κοινή προσέγγιση σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Χρειαζόμαστε μια ευρωπαϊκή εργαλειοθήκη πολιτικών, ώστε να συντονίσουμε τα εθνικά μέτρα για άμεση αντίδραση στις δραματικές κατακόρυφες αυξήσεις τιμών.
Δεύτερον, αναφορικά με το φυσικό αέριο, πρέπει να διερευνηθεί η λειτουργία της ευρωπαϊκής αγοράς φυσικού αερίου, ώστε να καταλήξουμε γιατί αποδείχθηκαν ανεπαρκή τα υφιστάμενα συμβόλαια φυσικού αερίου. Πρέπει, επίσης, να διαμορφώσουμε κοινές κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την αποθεματοποίηση φυσικού αερίου, ώστε να περιορίσουμε και να εξομαλύνουμε τις αυξήσεις τιμών. Επιπλέον, πρέπει να βελτιώσουμε τον συντονισμό των αγορών μας σε φυσικό αέριο, ώστε να αυξήσουμε τη διαπραγματευτική ισχύ μας.
Τρίτον, είναι ανάγκη να μεταρρυθμίσουμε τη χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας έχει πολλά πλεονεκτήματα: διασφαλίζει ενεργειακά αποθέματα αδιαλείπτως, για όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες. Όμως, χρειάζεται να βελτιωθεί, ώστε να διαμορφώνει καλύτερα τη σύνδεση ανάμεσα στην τιμή που πληρώνουν οι καταναλωτές και στο μέσο κόστος παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας στα εθνικά μείγματα παραγωγής. Αυτό καθίσταται ολοένα και σημαντικότερο, καθώς η απολιγνιτοποίηση θα αυξήσει τη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας στην οικονομία μας.
Τέταρτον, πρέπει να επικεντρωθούμε στην επίτευξη ενεργειακής ανεξαρτησίας, επενδύοντας στη διαφοροποίηση της ενεργειακής μας προμήθειας και να μειώσουμε την εξάρτηση της Ευρώπης από χώρες-εξαγωγείς φυσικού αερίου, το ταχύτερο δυνατόν. Οι ενεργειακές μορφές χαμηλών εκπομπών άνθρακα, όπως για παράδειγμα η βιομάζα, η αιολική και η ηλιακή ενέργεια, θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στη διαφοροποίηση της ενεργειακής μας προμήθειας.
Το Σύστημα Εμπορίας Ρύπων (ETS) είναι θεμελιώδες για τον καθορισμό τιμής για τον άνθρακα και για την προώθηση της ενεργειακής μετάβασης. Συνεπώς, για να προσφέρουμε στους δημόσιους και ιδιώτες ενδιαφερόμενους την ευκαιρία να σχεδιάσουν και να στρέψουν τις επενδύσεις τους προς δραστηριότητες με χαμηλές εκπομπές άνθρακα, πρέπει να διασφαλίσουμε μια πιο προβλέψιμη τιμή για τον άνθρακα και να αποφύγουμε την υπερβολική διακύμανσή της».
