Οι τράπεζες της ΕΕ “θωρακίζονται” από μελλοντικούς κινδύνους και επενδύουν στην πράσινη μετάβαση

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε σήμερα μια αναθεώρηση των τραπεζικών κανόνων της ΕΕ που θα διασφαλίσουν ότι οι τράπεζες της ΕΕ θα γίνουν πιο ανθεκτικές σε πιθανούς μελλοντικούς οικονομικούς κραδασμούς, συμβάλλοντας παράλληλα στην ανάκαμψη της Ευρώπης από την πανδημία COVID-19 και τη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα.

Το τραπεζικό πακέτο 2021 που εγκρίθηκε σήμερα, αφορά τον κανονισμό για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις και την οδηγία για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις και ολοκληρώνει την εφαρμογή της συμφωνίας της Βασιλείας ΙΙΙ στην ΕΕ για την τραπεζική εποπτεία (συμφωνία που επιτεύχθηκε από την ΕΕ και τους εταίρους της G20). Αυτή η συμφωνία οριστικοποιήθηκε το 2017. Σύμφωνα με την Επιτροπή, η ΕΕ έχει ήδη εφαρμόσει τη συντριπτική πλειονότητα αυτών των κανόνων, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα ο τραπεζικός τομέας της ΕΕ να κεφαλαιοποιείται πολύ πιο ισχυρά και να παραμείνει ανθεκτικός κατά τη διάρκεια της κρίσης του COVID-19, όπως αποδεικνύεται από το γεγονός ότι συνέχισαν να δανείζουν.

Ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος της Επιτροπής για την οικονομία Βάλντις Ντομπρόβσκις δήλωσε: “Η Ευρώπη χρειάζεται έναν ισχυρό τραπεζικό τομέα για να συνεχίσει να δανείζει την οικονομία καθώς ανακάμπτουμε από την πανδημία COVID-19. Οι σημερινές προτάσεις διασφαλίζουν ότι εφαρμόζουμε τα βασικά μέρη των διεθνών προτύπων της Βασιλείας III. Αυτό είναι σημαντικό για τη σταθερότητα και την ανθεκτικότητα των τραπεζών μας. Το κάνουμε λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες του τραπεζικού τομέα της ΕΕ και αποφεύγοντας μια σημαντική αύξηση των κεφαλαιακών απαιτήσεων. Το σημερινό πακέτο θα κάνει τις τράπεζες της ΕΕ ισχυρότερες και σε θέση να υποστηρίξουν την οικονομική ανάκαμψη και την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση».

Συγκεκριμένα, το τραπεζικό πακέτο που υιοθετήθηκε σήμερα αποτελείται από τρία μέρη: την εφαρμογή της Βασιλείας ΙΙΙ, τη συμβολή των τραπεζών στην πράσινη μετάβαση και την ισχυρότερη εποπτεία. Το νομοθετικό πακέτο θα συζητηθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.

Όσον αφορά τη διεθνή συμφωνία της Βασιλείας III, το σημερινό πακέτο την εφαρμόζει πιστά, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του τραπεζικού τομέα της ΕΕ, για παράδειγμα όταν πρόκειται για στεγαστικά δάνεια χαμηλού κινδύνου. Συγκεκριμένα, η σημερινή πρόταση στοχεύει να διασφαλίσει ότι τα «εσωτερικά μοντέλα» που χρησιμοποιούν οι τράπεζες για τον υπολογισμό των κεφαλαιακών απαιτήσεών τους δεν υποτιμούν τους κινδύνους, διασφαλίζοντας έτσι ότι το κεφάλαιο που απαιτείται για την κάλυψη αυτών των κινδύνων είναι επαρκές. Η πρόταση στοχεύει στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας, χωρίς να έχει ως αποτέλεσμα σημαντικές αυξήσεις στις κεφαλαιακές απαιτήσεις. Περιορίζει τον συνολικό αντίκτυπο στις κεφαλαιακές απαιτήσεις σε ό,τι είναι απαραίτητο, γεγονός που θα διατηρήσει την ανταγωνιστικότητα του τραπεζικού τομέα της ΕΕ. Το πακέτο μειώνει επίσης περαιτέρω το κόστος συμμόρφωσης, ιδίως για τις μικρότερες τράπεζες, χωρίς να χαλαρώνει τα πρότυπα προληπτικής εποπτείας.

Σχετικά με τη συμβολή στην πράσινη μετάβαση, βασικός τομέας της στρατηγικής της Επιτροπής για τη βιώσιμη χρηματοδότηση είναι η ενίσχυση της ανθεκτικότητας του τραπεζικού τομέα σε κινδύνους περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς και διακυβέρνησης (ESG). Η σημερινή πρόταση θα απαιτήσει από τις τράπεζες να εντοπίζουν συστηματικά, να αποκαλύπτουν και να διαχειρίζονται τους κινδύνους ESG ως μέρος της διαχείρισης κινδύνων τους. Αυτό περιλαμβάνει τακτικά τεστ αντοχής για το κλίμα τόσο από τις εποπτικές αρχές όσο και από τις τράπεζες. Οι επόπτες θα πρέπει να αξιολογούν τους κινδύνους ESG ως μέρος των τακτικών εποπτικών ελέγχων. Όλες οι τράπεζες θα πρέπει επίσης να αποκαλύπτουν τον βαθμό στον οποίο εκτίθενται σε κινδύνους ESG. Σύμφωνα με την Επιτροπή, τα προτεινόμενα μέτρα όχι μόνο θα καταστήσουν τον τραπεζικό τομέα πιο ανθεκτικό, αλλά θα διασφαλίσουν επίσης ότι οι τράπεζες θα λαμβάνουν υπόψη τους παράγοντες βιωσιμότητας.

Σχετικά με την ισχυρότερη εποπτεία, τη διασφάλιση χρηστής διαχείρισης των τραπεζών της ΕΕ και την καλύτερη προστασία της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, το σημερινό πακέτο παρέχει ισχυρότερα εργαλεία για τις εποπτικές αρχές που επιβλέπουν τις τράπεζες της ΕΕ. Καθιερώνει ένα σαφές, ισχυρό και ισορροπημένο σύνολο κανόνων «fit-and-proper», όπου οι επόπτες αξιολογούν εάν τα ανώτερα στελέχη έχουν τις απαραίτητες δεξιότητες και γνώσεις για τη διαχείριση μιας τράπεζας. Επιπλέον, οι επόπτες θα είναι πλέον εξοπλισμένοι με καλύτερα εργαλεία για να επιβλέπουν ομίλους fintech, συμπεριλαμβανομένων των θυγατρικών τραπεζών. Αυτή η βελτιωμένη εργαλειοθήκη θα εξασφαλίσει την υγιή και συνετή διαχείριση των τραπεζών της ΕΕ.

Η σημερινή ανασκόπηση εξετάζει επίσης -με αναλογικό τρόπο- το θέμα της ίδρυσης υποκαταστημάτων τραπεζών τρίτων χωρών στην ΕΕ. Επί του παρόντος, αυτοί οι κλάδοι υπόκεινται κυρίως στην εθνική νομοθεσία, η οποία είναι εναρμονισμένη μόνο σε πολύ περιορισμένο βαθμό. Το πακέτο εναρμονίζει τους κανόνες της ΕΕ σε αυτόν τον τομέα, γεγονός που θα επιτρέψει στις εποπτικές αρχές να διαχειρίζονται καλύτερα τους κινδύνους που σχετίζονται με αυτές τις οντότητες, οι οποίες έχουν αυξήσει σημαντικά τη δραστηριότητά τους στην ΕΕ τα τελευταία χρόνια.

Η Επίτροπος της ΕΕ αρμόδια για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και την Ένωση Κεφαλαιαγορών Μάιρεντ Μακ Γκίνες δήλωσε: «Το σημερινό πακέτο διασφαλίζει ότι ο τραπεζικός τομέας της ΕΕ είναι κατάλληλος για το μέλλον και μπορεί να συνεχίσει να είναι μια αξιόπιστη και βιώσιμη πηγή χρηματοδότησης για την οικονομία της ΕΕ. Με την ενσωμάτωση των αξιολογήσεων κινδύνου ESG, οι τράπεζες θα είναι καλύτερα προετοιμασμένες και προστατευμένες για να αντιμετωπίσουν μελλοντικές προκλήσεις, όπως οι κλιματικοί κίνδυνοι».