Το 2022 φέρνει δημοσιονομική προσαρμογή με «δόσεις»
Ως έτος δημοσιονομικής προσαρμογής για όλες τις χώρες της ΕΕ, το 2022 σηματοδοτεί και για την Ελλάδα τη σταδιακή απόσυρση των μέτρων στήριξης πληττόμενων από την πανδημία επιχειρήσεων και εργαζομένων, με τον προϋπολογισμό που κατατίθεται αύριο στη Βουλή να μην προβλέπει πρόσθετες παρεμβάσεις βάσει του διαθέσιμου δημοσιονομικό χώρο.
Επίσης η Κομισιόν, με τις φθινοπωρινές της προβλέψεις, εφιστά την προσοχή στον κίνδυνο που είναι μεγαλύτερος για τις χώρες που διέθεσαν μεγάλα «πακέτα» την περίοδο της πανδημίας. Η Ελλάδα είναι τρίτη στην κατάταξη, με δαπάνες 11,8 δισ. ευρώ ή 6,5% του ΑΕΠ το 2021 και είναι μεταξύ των χωρών που αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο κατά μία έννοια. Εξάλλου μια σειρά από «παγωμένες» υποχρεώσεις ενεργοποιούνται πλέον θέτοντας νέα δεδομένα στην αγορά. Σε συνδυασμό με το πρόγραμμα επιστρεπτέων προκαταβολών “ξεπαγώνουν” υποχρεώσεις 15 δισ. ευρώ, με τις σχετικές υπουργικές αποφάσεις να δρομολογούν το μοντέλο επιστροφής των ενισχύσεων.
Ας σημειωθεί επίσης ότι από την πλευρά της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις φθινοπωρινές της προβλέψεις αναφέρεται στους δυνητικούς κινδύνους από την κατάπτωση των εγγυήσεων του δημοσίου στα μνημονιακά δάνεια. Ο SSM προειδοποιεί ότι παρά το γεγονός ότι η κρίση δεν έφερε άμεσα αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων στις τράπεζες, το αποτύπωμα της πανδημίας δεν έχει φανεί ακόμη ενώ η ΕΚΤ διαπιστώνει ότι ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων αυξάνεται για δάνεια που βγαίνουν από τα moratorium.
Εν μέσω πανδημίας, οι εννεάμηνες αναστολές στις δόσεις από τους διαχειριστές μη εξυπηρετούμενων δανείων αφορούσαν δάνεια ύψους 15 δισ. ευρώ και προς το παρόν δεν έχει προβλεφθεί κάποια παράταση στο πρόγραμμα αποπληρωμών πέραν της ρύθμισης των 36-72 δόσεων ενώ είναι πιθανόν να δοθεί κάποια παράταση στο μέτρο των παγίων δαπανών. Σύμφωνα με την έκθεση χρηματοπιστωτικής σταθερότητας της Τράπεζας της Ελλάδος το μέγιστο ποσό δανείων των τεσσάρων συστημικών τραπεζών που βρέθηκαν σε moratorium το 2020 ανήλθε σε 27,6 δισ. ευρώ ενώ στο τέλος του έτους το υπόλοιπο αυτών των δανείων ήταν 4,1 δισ. ευρώ, καθώς η περίοδος αναστολής είχε λήξει για το 85%.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία των εταιρειών διαχείρισης δανείων οι λεγόμενοι servicers στη διετία 2020-2021 διαχειρίστηκαν την εξυγίανση δανείων ύψους άνω των 28 δισ. ευρώ μέσω αναδιαρθρώσεων με επιμήκυνση της διάρκειας του δανείου και κούρεμα οφειλών, μέσω των εννεάμηνων αναστολών στις δόσεις δανείων και μέσω των προγραμμάτων επιδότησης δόσεων Γέφυρα Ι και Γέφυρα ΙΙ. Σήμερα στα χαρτοφυλάκια των εταιρειών διαχείρισης δανείων και απαιτήσεων βρίσκονται υποχρεώσεις περί τα 100 δισ. ευρώ.
