“Πρόβα” πλανητικής άμυνας της NASA έναντι πιθανού κινδύνου από αστεροειδή

Η αποστολή DART (Double Asteroid Redirection Test) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA), που ετοιμάζεται να εκτοξευθεί στις 24 Νοεμβρίου, θα συντριβεί στον μικρό δορυφόρο Δίμορφο του αστεροειδούς Δίδυμου το φθινόπωρο του 2022, σε μια “πρόβα” πλανητικής άμυνας σε περίπτωση που ένας τέτοιος διαστημικός βράχος αποτελέσει απειλή για τη Γη στο μέλλον.

Θα είναι το πρώτο τεστ μιας τεχνολογίας αποτροπής ενός καταστροφικού αστεροειδούς. Ενώ κατά καιρούς διάφορα διαστημικά σκάφη έχουν ηθελημένα και μη πέσει πάνω σε ουράνια σώματα, θα είναι η πρώτη φορά που θα γίνει κάτι τέτοιο σκοπίμως στο όνομα σωτηρίας της Γης από έναν μελλοντικό κίνδυνο.

Η πρόσκρουση της διαστημοσυσκευής DART στον αστεροειδή με ταχύτητα 6,6 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο θα έχει ως στόχο να τον εκτρέψει ελαφρά από την τροχιά του, κάτι το οποίο μπορεί να χρειαστεί μελλοντικά να γίνει με κάποιον άλλο μεγάλο αστεροειδή που υπάρχει κίνδυνος η τροχιά να τον φέρει ακριβώς πάνω στον πλανήτη μας.

Το κόστους 330 εκατομμυρίων δολαρίων σκάφος DART προγραμματίζεται να εκτοξευθεί το πρωί της Τετάρτης (περίπου στις 08:20 ώρα Ελλάδας) από τη βάση Βάντερμπεργκ στην Καλιφόρνια πάνω σε ένα πύραυλο Falcon 9 της εταιρείας Space X και, αν όλα πάνε καλά, αναμένεται να φθάσει στο τέλος του 2022 στον στόχο του, τον Δίδυμο (διαμέτρου περίπου 800 μέτρων) και στο μικρότερο “ταίρι” του, τον Δίμορφο (διαμέτρου 160 μέτρων). Οι ίδιοι δεν αποτελούν κίνδυνο για τον πλανήτη μας.

Ο “βομβαρδισμός” του Δίμορφου αναμένεται να αλλοιώσει ελαφρά την τροχιά του, ώστε να περιφέρεται πέριξ του Δίδυμου τουλάχιστον 73 δευτερόλεπτα πιο γρήγορα. Τα τηλεσκόπια από τη Γη θα παρακολουθούν για να δουν κατά πόσο αυτό όντως συνέβη. Παράλληλα, το DART, δέκα μέρες πριν την πρόσκρουση του, θα απελευθερώσει τη μικρή ιταλική διαστημοσυσκευή LICIACube που θα πλησιάσει τον Δίμορφο σε απόσταση 55 χιλιομέτρων και με τις κάμερες της θα φωτογραφήσει τα “μεθεόρτια” της πρόσκρουσης.

Η NASA έχει βρει περισσότερους από 27.000 αστεροειδείς διαφόρων μεγεθών, που οι τροχιές τους τούς φέρνουν κοντά στη Γη. Παρά τις προόδους στον εντοπισμό των αστεροειδών που κατά καιρούς πλησιάζουν τον πλανήτη μας, μέχρι στιγμής οι αστρονόμοι εκτιμούν ότι έχει ανιχνευθεί μόνο το 30% έως 40% των κοντινών στη Γη αντικειμένων διαμέτρου άνω των 140 μέτρων. Γι’ αυτό έχει γίνει αντιληπτό ότι πρέπει να υπάρχει έτοιμη μια τεχνολογία πλανητικής άμυνας, αν προκύψει κάποια άνωθεν δυσάρεστη έκπληξη (όπως εκείνη που πιθανότατα εξαφάνισε τους δεινόσαυρους πριν 66 εκατομμύρια χρόνια), κάτι με μικρή μεν πιθανότητα αλλά όχι απίθανο.

Στα χνάρια της αμερικανικής αποστολής θα ακολουθήσει η ευρωπαϊκή αποστολή HERA του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), που θα στείλει μια γερμανικής κατασκευής διαστημοσυσκευή, συνοδευόμενη από δύο μικροδορυφόρους (τα cubesats Milani και Juventas), στον Δίδυμο και στον Δίμορφο για να τους μελετήσει πιο προσεκτικά και να δει από πρώτο χέρι τον κρατήρα που θα έχει δημιουργηθεί, καθώς και τις άλλες επιπτώσεις της πρόσκρουσης της DART. Η HERA αναμένεται να εκτοξευθεί το 2024 και να φθάσει στον αστεροειδή και το φεγγάρι του στο τέλος του 2026.

Ο αρχικός σχεδιασμός ήταν η HERA να εκτοξευθεί παράλληλα με την DART, ώστε να παρακολουθήσει άμεσα την πρόσκρουση της τελευταίας. Όμως οι Ευρωπαίοι καθυστέρησαν και έτσι η HERA θα επισκεφθεί τον Δίδυμο και τον Δίμορφο με καθυστέρηση μερικών ετών.

Η εκτόξευση της DART θα καλυφθεί ζωντανά από την τηλεόραση της NASA.