Το momentum στην ελληνική μεταποίηση και η απειλή του πληθωρισμού

Το ράλι στις τιμές ενέργειας, καυσίμων, μετάλλων, πλαστικών και υλικών συσκευασίας και οι ελλείψεις υλικών αυξάνουν το κόστος για την ελληνική μεταποίηση σε μια περίοδο που οι επιχειρήσεις απαντούν με προσλήψεις και αύξηση της παραγωγής για να ανταποκριθούν στον όγκο των παραγγελιών.

Με άλλα λόγια η ελληνική μεταποίηση βρίσκεται μπροστά σε έναν κύκλο ανάπτυξης αλλά την ίδια ώρα ο πληθωρισμός «φρενάρει» τη δυναμική της. Στοιχεία της IHS Markit επιβεβαιώνουν αυτή την τάση, καθώς ο κύριος δείκτης υπευθύνων προμηθειών για την ελληνική μεταποίηση (PMI) παραμένει πάνω από τις 50 μονάδες υποδηλώνοντας ανάπτυξη, αλλά τον Νοέμβριο διαμορφώνεται σε 58,8 μονάδες από 58,9 τον Οκτώβριο.

Το momentum ενθαρρύνει η αύξηση των νέων παραγγελιών που συντηρεί την αύξηση της απασχόλησης στην αγορά το τελευταίο πεντάμηνο. Ωστόσο οι αυξήσεις των τιμών και η έλλειψη πρώτων υλών φέρνουν καθυστερήσεις του χρόνου παράδοσης και ακυρώσεις παραγγελιών. Καθώς ο πληθωρισμός πιέζει τα κόστη, τα οποία έχουν αυξηθεί σε επίπεδα ρεκόρ, η μετακύληση μέρους της επιβάρυνσης στα τελικά προϊόντα δυσανασχετεί τους πελάτες. Πρόκειται όμως για διεθνή τάση καθώς, για παράδειγμα, στη Βρετανία οι επιχειρήσεις της μεταποίησης είναι αντιμέτωπες με τα υψηλότερα εργοστασιακά κόστη της τελευταίας 30ετίας, σύμφωνα με στοιχεία της IHS Markit, που αναδεικνύουν τις επιπτώσεις από τα προβλήματα στις αλυσίδες εφοδιασμού.

Η αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής αποδίδεται εν πολλοίς στην επανεκκίνηση της οικονομίας μετά το υποχρεωτικό λουκέτο πέρυσι αλλά και στην υψηλή ζήτηση ελληνικών προϊόντων, κυρίως τροφίμων, από το εξωτερικό. Αξίζει να αναφερθεί ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελλ.Στατ. ο δείκτης τιμών παραγωγού στη βιομηχανία τον Οκτώβριο παρουσίασε αύξηση 23,5% έναντι μείωσης 6,9% στην αντίστοιχη σύγκριση των δεικτών του 2020 με το 2019. Ο Οκτώβριος του 2021 σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα παρουσίασε αύξηση 3,3%. Ο μέσος γενικός δείκτης του δωδεκαμήνου Νοεμβρίου 2020 – Οκτωβρίου 2021, σε σύγκριση με το δωδεκάμηνο Νοεμβρίου 2019 – Οκτωβρίου 2020, παρουσίασε αύξηση 7,6% έναντι μείωσης 5,4% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των προηγούμενων δωδεκαμήνων.

Επίσης στην εξωτερική αγορά ο δείκτης τιμών παραγωγού στη βιομηχανία εμφανίζει ετήσια αύξηση 35,3% τον Οκτώβριο. Είναι ακόμη ενδεικτικό ότι ο γενικός δείκτης βιομηχανικής παραγωγής με βάση τα πρόσφατα στοιχεία του Σεπτεμβρίου, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του 2020, παρουσίασε αύξηση 9,7%. Στην βιομηχανία τροφίμων η αύξηση είναι 7,5% ενώ στη χημική βιομηχανία 8,2%. Μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται στην παραγωγή οπτάνθρακα και προϊόντων διύλισης πετρελαίου (40,9%), στην κατασκευή μηχανοκίνητων και ρυμουλκούμενων οχημάτων (39,2%), ηλεκτρονικών υπολογιστών, ηλεκτρονικών και οπτικών προϊόντων (24,5%), ηλεκτρολογικού εξοπλισμού (20,6%), στη βιομηχανία δερματίνων ειδών (20,1%), στην κατασκευή μηχανημάτων και ειδών εξοπλισμού (14,3%), στην ποτοποιία (13,3%), την φαρμακοβιομηχανία (12,6%), την κατασκευή μεταλλικών προϊόντων (12,5%) και ειδών ένδυσης (12,2%).

Τι προβλέπει η βιομηχανία υπό την πίεση του πληθωρισμού

Σύμφωνα με στοιχεία του ΙΟΒΕ για τον δείκτη οικονομικού κλίματος καταγράφεται οριακή βελτίωση των επιχειρηματικών προσδοκιών στη βιομηχανία που φαίνεται να συνεχίζει να ευνοείται από τη σημαντική ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας και του διεθνούς εμπορίου.

Οι αναλυτές επισημαίνουν τον κρίσιμο ρόλο των πληθωριστικών πιέσεων που αναπτύσσονται, όπως και των προτεραιοτήτων στη δημοσιονομική και ευρύτερη πολιτική, καθώς η οικονομία οφείλει να κινηθεί από την περιοχή των ελλειμμάτων προς αυτή των πλεονασμάτων. Ειδικότερα στη βιομηχανία, το ήπια θετικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και τη ζήτηση υποχώρησε ελαφρά, με βάση τα πρόσφατα στοιχεία και οι εκτιμήσεις για τα αποθέματα κλιμακώθηκαν ήπια ενώ οι θετικές προβλέψεις για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες μεταβλήθηκαν ελαφρά.

Σε ότι αφορά το επίπεδο παραγγελιών και τρέχουσας ζήτησης, το 14% των επιχειρήσεων δηλώνουν χαμηλές για την εποχή παραγγελίες ενώ περισσότερες, ήτοι 20%, είναι οι επιχειρήσεις που αναφέρουν το αντίθετο. Οι μήνες εξασφαλισμένης παραγωγής εξασθένησαν στους 4,2 μήνες, με το ποσοστό χρησιμοποίησης εργοστασιακού δυναμικού να βελτιώνεται ήπια, στο 78,2% από 77,6% στην προηγούμενη έρευνα. Επίσης το ισοζύγιο στις προβλέψεις για τις μεταβολές των τιμών ενισχύθηκε, με το 46% των επιχειρήσεων (από 52% στην προηγούμενη έρευνα) να μην αναμένει μεταβολές τους το προσεχές τρίμηνο και ένα 48% (από 42%) να αναμένει άνοδό τους.

Στις προβλέψεις για την εξέλιξη της παραγωγής τους προσεχείς 3-4 μήνες το 32% των επιχειρήσεων προβλέπει αύξηση της παραγωγής του το επόμενο τρίμηνο και ένα 11% μείωσή της. Στα αποθέματα έτοιμων προϊόντων το 19% αναφέρει υψηλά για την εποχή αποθέματα και το 12% δηλώνει το αντίθετο. Αναφορικά με την εξαγωγική δραστηριότητα οι θετικές προβλέψεις για εξαγωγές τους προσεχείς μήνες εξασθένισαν ήπια και διαμορφώθηκαν στις +31 μονάδες (από +35 στην προηγούμενη έρευνα). Οι θετικές προβλέψεις για τις πωλήσεις τους προσεχείς μήνες επιδεινώθηκαν οριακά, με το 39% των επιχειρήσεων να αναμένει άνοδο πωλήσεων το προσεχές χρονικό διάστημα. Παράλληλα, ο θετικός δείκτης εκτιμήσεων για τις τρέχουσες πωλήσεις υποχώρησε, στις +41 από +43 μονάδες, με το 47% (από 48%) των ερωτηθέντων στην έρευνα του ΙΟΒΕ να προβλέπει αύξησή τους. Ο δείκτης προβλέψεων για την απασχόληση υποχώρησε αισθητά με το ποσοστό των επιχειρήσεων που προβλέπει άνοδο απασχόλησης το προσεχές τρίμηνο να εξασθενεί στο 15% (από 17%) και το 11% (από μόλις 5%) να αναμένει υποχώρησή της.