Εστίαση: Η επιστροφή σε “μερική κανονικότητα” και οι πέντε μεγάλες προκλήσεις

Γιώργος Αλεξάκης

Δια «πυρός και σιδήρου» έχουν περάσει τα τελευταία δυο χρόνια οι επιχειρήσεις της εστίασης, λόγω πανδημίας και βέβαια της εκτόξευσης του λειτουργικού τους κόστους. Τώρα και πάλι, μετά την απόφαση της κυβέρνησης για μια σταδιακή επιστροφή σε συνθήκες κανονικής λειτουργίας, καλούνται να δώσουν ένα σκληρό αγώνα επιβίωσης, αντιμετωπίζοντας πέντε βασικές , σύμφωνα με παράγοντες του κλάδου, προκλήσεις.

Πρώτον, την πανδημία με το εν γένει το διάχυτο κλίμα αβεβαιότητας και τις δυσκολίες που ακόμη επιφέρει στην καθημερινή τους λειτουργία, με την τήρηση αυστηρών μέτρων, τις απουσίες του προσωπικού λόγω πιθανής ασθένειας κτλ., τους ελέγχους από τα ειδικά κλιμάκια.

Δεύτερον, την αλλαγή συμπεριφορών και τάσεων στο καταναλωτικό κοινό, απότοκο της πανδημίας, με πολλούς πλέον πολίτες – πελάτες της εστίασης, λόγω και της οικονομικής συγκυρίας, να επιλέγουν να «μείνουν» σπίτι, «στήνοντας» τραπέζια επιπέδου ακόμη και «μάστερ σεφ», με προϊόντα από σούπερ μάρκετ και delicatessen.

Τρίτον, την «σπάνη» προσωπικού, δηλαδή την απουσία διαθέσιμων υπαλλήλων προς εργασία, καθώς τα χρόνια αυτά πολλοί εργαζόμενοι διάλεξαν για την επιβίωσή τους να κατευθυνθούν σε άλλους τομείς εργασίας όπως π.χ. ταχυμεταφορές κτλ. Παράλληλα, η συγκυρία οδηγεί πολλούς στο να μην επιλέγουν τον εν λόγω κλάδο, μια και εκτιμούν ότι το ρίσκο είναι πολλαπλάσιο σε σχέση με άλλους. Βέβαια η κατάσταση αυτή εγγράφεται σε ένα συνολικό κλίμα στην αγορά, όπου πλέον παρατηρείται σε κάποιους τομείς μεγάλη έλλειψη προσφοράς εργασίας.

Τέταρτον, τις υποχρεώσεις «βουνό» που καλούνται όλες οι επιχειρήσεις να αντιμετωπίσουν μετά και τα δυο χρόνια πανδημίας, δηλαδή οφειλές σε ΕΦΚΑ κι Εφορίες, Επιστρεπτέες Προκαταβολές κτλ. Υπενθυμίζεται ότι η προθεσμία υποβολής των αιτήσεων λήγει στα τέλη του επόμενου μήνα, ενώ περίπου 820.000 οφειλέτες της Εφορίας που έχουν χαρακτηριστεί ως πληγέντες, με βάση τους ΚΑΔ τους, από την πανδημία θα πρέπει να ρυθμίσουν χρέη ύψους 2,26 δισ. ευρώ. Με βάση τις μέχρι τώρα πληροφορίες από το Υπ. Οικονομικών από τους 820.000 οφειλέτες λιγότεροι από 50.000 έχουν υποβάλει αίτηση μέχρι στιγμής.

Πέμπτον, την εκτόξευση του κόστους λειτουργίας, με την ενέργεια και τις ανατιμήσεις σε προϊόντα να θέτουν μεγάλα διλλήματα στις επιχειρήσεις για το εύρος της μετακύλισης των αυξήσεων που θα πρέπει να κάνουν, ώστε αφενός να μην «μπουν μέσα» αλλά κι αφετέρου να μη χάσουν και πελατεία. Αξίζει να σημειωθεί ότι από την αρχή του έτους τα κοστολόγια προμηθευτών έχουν ανέβει σε ποσοστά, ανά προϊόν, που ξεκινά από το 5% και φτάνει το 20%. Επίσης σε σχέση με πέρυσι τα κόστη ενέργειας έχουν τριπλασιαστεί. Να σημειωθεί ότι όπως αναφέρουν στον μπλογκ του ΔΝΤ, IMFBlog οι αναλυτές του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) Jorge Alvarez και Philip Barrett, ο πληθωρισμός είναι πιθανό να παραμείνει υψηλός. Η άνοδος στις τιμές φέτος θα είναι κατά μέσο όρο 3,9 τοις εκατό στις προηγμένες οικονομίες και 5,9 τοις εκατό στις αναδυόμενες αγορές και τις αναπτυσσόμενες οικονομίες, πριν υποχωρήσουν το επόμενο έτος.

“Καμία στήριξη” λέει ο κλάδος

Στο φόντο αυτό η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εστιατορικών & Συναφών Επαγγελμάτων (ΠΟΕΣΕ) αναφέρει ότι «η απόφαση της κυβέρνησης για επιστροφή σε «μερική κανονικότητα», από την Δευτέρα 31 Ιανουαρίου, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί θετική αν και δεν προβλέπει καμία στήριξη.

Οι επαγγελματίες του Κλάδου, θέλουν να πιστεύουν, ότι η ελπίδα δεν θα εξελιχθεί σε χιονοθύελλα αν και βρίσκονται αντιμέτωποι με τις ανατιμήσεις στην ενέργεια, τις Α΄ ύλες, τη μείωση του κύκλου εργασιών το τελευταίο τρίμηνο λόγω των περιοριστικών μέτρων και τα μηδενικά ταμειακά διαθέσιμα

Ίδωμεν…» σημειώνει η ΠΟΕΣΕ που με αφορμή την έναρξη πριν ένα μήνα των περιορισμών και την ανακοίνωση κάποιων μέτρων τότε, είχε κατηγορήσει την κυβέρνηση για εγκατάλειψη του κλάδου. «Σε ανακοίνωσή της συγκεκριμένα ανέφερε:

«Ο Κλάδος της εστίασης και συναφών επαγγελμάτων μετρά λουκέτα και αναστολές λειτουργίας των επιχειρήσεων του, την ίδια ώρα που η κυβέρνηση ανακοινώνει μέτρα βραχυχρόνιας διάρκειας -έως το τέλος Ιανουαρίου- λες και η πανδημία και τα προβλήματα, που έχει δημιουργήσει στις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους της, φτάνουν στο τέλος τους.

Στα “νέα μέτρα” μάλιστα εντάσσει ακόμα και παρεμβάσεις που ήδη έχουν ανακοινωθεί από τον περασμένο Σεπτέμβριο παρουσιάζοντας τα ως καινούργια όπως το “Ειδικό πρόγραμμα ενίσχυσης επιχειρήσεων επιλεγμένων κλάδων που πλήττονται σημαντικά, από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων”.

Δυστυχώς για μια ακόμη φορά η κυβέρνηση καθυστερεί αφήνοντας ολομόναχες τις επιχειρήσεις της Εστίασης, ξεχνώντας τις υποσχέσεις της ότι κανένας δεν θα αντιμετωπίσει μόνος την κρίση που έφερε η πανδημία.»

Τι ισχύει από Δευτέρα;

Υπενθυμίζεται ότι την επαναφορά της μουσικής στην εστίαση και την κατάργηση του ωραρίου λειτουργίας ανακοίνωσε το απόγευμα της Πέμπτης, ο υπουργός Υγείας, Θάνος Πλεύρης, υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι η λειτουργία των καταστημάτων αφορά σταθερά μόνο καθήμενους πελάτες.

Η χαλάρωση των περιορισμών θα τεθεί σε ισχύ από την προσεχή Δευτέρα, 31 Ιανουαρίου, στις 6 το πρωί.

Όπως τόνισε ο υπουργός, δεν αλλάζει κάτι επί του παρόντος σε ό,τι αφορά τα μέτρα που έχουν ληφθεί στους χώρους αθλητισμού και τα γήπεδα, πρόκειται όμως να επανεξεταστούν την επόμενη εβδομάδα, ως προς την αύξηση της χωρητικότητας.

Να θυμίσουμε ότι νωρίτερα, τα μέλη της επιτροπής εμπειρογνωμόνων αποφάσισαν να εισηγηθούν στην κυβέρνηση μερική χαλάρωση των μέτρων παρά τις ενστάσεις που υπήρξαν τις προηγούμενες ημέρες.

Σύμφωνα με τον υπουργό θα δοθεί παράταση στην ισχύ του πιστοποιητικού εμβολιασμού από 31 Ιανουαρίου έως 7 Φεβρουαρίου, εξαιτίας της αδυναμίας πραγματοποίησης της τρίτης δόσης, λόγω της κακοκαιρίας Ελπίδα.

Οι “πληγές”

Στο μεταξύ αποκαλυπτικά του βαρύτατου πλήγματος που υπέστη ο κλάδος της Εστίασης στη διάρκεια της Πανδημίας είναι τα αποτελέσματα της Μελέτης του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, σε συνεργασία με την ICAP, που παρουσιάστηκαν διαδικτυακά την Τετάρτη (8/12).

Ο τζίρος των πολύ μικρών επιχειρήσεων εστίασης με λιγότερους από 9 εργαζομένους στην περιφέρεια Αττικής (πλην Πειραιώς, Δυτικής Αττικής και Λαυρίου) μειώθηκε κατά 537,5 εκατ. ευρώ το 2020, ενώ αναμένεται ότι θα συρρικνωθεί και για 2021 κατά 76,2 εκατ. ευρώ σε σχέση με πέρυσι.

Η ποσοστιαία μεταβολή πωλήσεων το 2020 έναντι του 2019 ανήλθε σε -42,7%, ενώ για το 2021 προβλέπεται μικρότερη μείωση κατά 10,6% έναντι του 2020.

Η μείωση τζίρου των πολύ μικρών επιχειρήσεων εστίασης το 2020προκάλεσε εκτιμώμενη μείωση του εισοδήματος των εργαζομένων στην εστίαση κατά 139,9 εκατ. ευρώ. Η απασχόληση στην εστίαση βάσει της σχετικής έρευνας, μειώθηκε κατά 0,9% το 2020, ενώ η πρόβλεψη για το 2021 υπολογίζει αύξηση 3,5%. Συνολικά υπολογίζεται ότι η μείωση των θέσεων εργασίας στην εστίαση επηρέασε και άλλους κλάδους, οδηγώντας σε συνολική μείωση 20,4 χιλ. εργαζομένων.

Πηγή: news247.gr