Γιατί η Δύση δεν θα επιβάλλει κυρώσεις στο ρωσικό πετρέλαιο

του Eamon Barrett

Ενώ ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν επισκέπτεται το Πεκίνο για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, στην πατρίδα του, τα στρατεύματα συγκεντρώνονται στα ρωσικά σύνορα με την Ουκρανία και απειλούν με επικείμενη εισβολή.

Σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους, οι περίπου 100.000 Ρώσοι πεζικάριοι που σταθμεύουν σήμερα κατά μήκος των συνόρων της Ουκρανίας υπολείπονται μόλις κατά 30% της κρίσιμης μάζας που απαιτείται για την υποστήριξη μιας πλήρους εισβολής στη χώρα. Την περασμένη εβδομάδα, ο Λευκός Οίκος προειδοποίησε ότι μια εισβολή θα μπορούσε να έρθει «από μέρα σε μέρα». Οι δυτικοί σύμμαχοι εκπέμπουν απειλές που ελπίζουν ότι θα αποτρέψουν την εισβολή του Πούτιν, προειδοποιώντας ότι μια ρωσική αρπαγή γης στην Ουκρανία θα αντιμετωπιστεί με κυρώσεις στις ρωσικές εξαγωγές και τους ολιγάρχες.

Όμως, σύμφωνα με τους αναλυτές της Morningstar, υπάρχει ένας κλάδος στον οποίο οι δυτικές κυβερνήσεις δεν θα επιβάλουν κυρώσεις: τοπετρέλαιο.

«Οι ηγέτες αντιμετωπίζουν μια κατάσταση Catch-22», λέει ο Dave Meats, διευθυντής ενέργειας και υπηρεσιών κοινής ωφέλειας της Morningstar. «Οι κυρώσεις για το πετρέλαιο που θα ήταν αρκετά αυστηρές ώστε να πλήξουν τη Ρωσία θα προκαλούσαν επίσης οικονομική δυστυχία στο εσωτερικό, ενώ οι κυρώσεις που θα ήταν αρκετά ήπιες ώστε να είναι ανεκτές από τους ψηφοφόρους πιθανόν να μην έχουν κανένα αποτέλεσμα».

Το καρτέλ των πετρελαιοπαραγωγών χωρών – συν τη Ρωσία – επαναφέρει σταδιακά την προσφορά στα προ της πανδημίας επίπεδα από τον περασμένο Αύγουστο, αλλά η αύξηση είναι αργή και έχει διατηρήσει τις τιμές του πετρελαίου σε υψηλά επίπεδα. Τους προηγούμενους μήνες, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπάιντεν έχει επανειλημμένα καλέσει τις χώρες του ΟΠΕΚ+ να απελευθερώσουν περισσότερα αποθέματα πετρελαίου.

Ο Meats λέει ότι η εικόνα του Μπάιντεν να εκλιπαρεί για περισσότερο πετρέλαιο και ταυτόχρονα να επιβάλλει κυρώσεις στις προμήθειες θα ήταν «τουλάχιστον αμήχανη». Έτσι, ο Meats αναμένει ότι οι δυτικοί ηγέτες θα αποφύγουν να επιβάλουν κυρώσεις στο ρωσικό πετρέλαιο, παρόλο που θα ήταν ένα από τα πιο αποτελεσματικά αποτρεπτικά μέτρα κατά μιας ρωσικής εισβολής.

Η ενέργεια αντιπροσωπεύει το 60% του συνόλου των ρωσικών εξαγωγών, οι οποίες με τη σειρά τους αντιπροσωπεύουν το 30% του ρωσικού ΑΕΠ. Αλλά η στοχοποίηση του πετρελαίου θα έβλαπτε υπερβολικά τις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Εντωμεταξύ, μια πραγματική εισβολή στην Ουκρανία και ο τρόμος του πολέμου – που σύμφωνα με την κυβέρνηση Μπάιντεν θα μπορούσε να αφήσει 50.000 αμάχους νεκρούς – είναι απίθανο να διαταράξει τις ρωσικές προμήθειες πετρελαίου. Οι αγωγοί προς την Ευρώπη περνούν από τη Λευκορωσία, έναν δύσπιστο σύμμαχο της Ρωσίας, βόρεια της Ουκρανίας.

Αντί να στοχεύει στο πετρέλαιο, ο Μπάιντεν έχει στηριχθεί στο άλλο σημαντικότερο ενεργειακό εξαγωγικό προϊόν της Ρωσίας: το φυσικό αέριο.

Τη Δευτέρα, ο Μπάιντεν είπε στον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς ότι θα πρέπει να κλείσει τον Nord Stream 2 – έναν αγωγό φυσικού αερίου που συνδέει τη Ρωσία με τη Γερμανία και την Ευρώπη – εάν ο Πούτιν εισβάλει στην Ουκρανία. Αλλά ο Σολτς δεν δεσμεύτηκε και απέφυγε να απειλήσει συγκεκριμένα τον Nord Stream 2.

Η Ευρώπη βρίσκεται εν μέσω μιας εξαντλητικής ενεργειακής κρίσης, με τις τιμές να εκτοξεύονται στα ύψη λόγω των περιορισμένων προμηθειών φυσικού αερίου, και το μπλοκάρισμα ενός ρωσικού αγωγού θα ανέβαζε το κόστος σε υψηλότερα επίπεδα. Η Ρωσία εξαρτάται επίσης λιγότερο από τις εξαγωγές προς την Ευρώπη απ’ ό,τι παλαιότερα.

Οι κινεζικές εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου αυξήθηκαν κατά 50% το 2021, και οι δύο χώρες συνήψαν την περασμένη εβδομάδα νέα σύμβαση προμήθειας διάρκειας 30 ετών, η οποία θα διακανονίζεται σε ευρώ. Ορισμένοι αναλυτές εικάζουν μάλιστα ότι ο Πούτιν συμφώνησε να αναβάλει μια εισβολή στην Ουκρανία μέχρι μετά τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες ως χάρη στον πρόεδρο της Κίνας Σι Τζινπίνγκ. Αυτό σημαίνει ότι οι δυτικοί σύμμαχοι έχουν άλλες δύο εβδομάδες για να βρουν έναν τρόπο να τον αποτρέψουν – προφανώς χωρίς να στοχεύουν στο πετρέλαιο.