Πώς η SpaceX του Έλον Μασκ έχασε 40 δορυφόρους Starlink μονομιάς

του Eamon Barrett

Η Starlink του Έλον Μασκ έχασε 40 από τους 49 δορυφόρους που εκτόξευσε στην ανώτερη ατμόσφαιρα της Γης την Τετάρτη, καθώς μια γεωμαγνητική καταιγίδα έβγαλε εκτός λειτουργίας την πλειονότητα του στόλου. Η απώλεια, η οποία μπορεί να έχει κοστίσει στη SpaceX του Μασκ έως και 20 εκατομμύρια δολάρια, αποτελεί πλήγμα για το επαναστατικό σχέδιο υποδομών διαδικτύου του Μασκ και μια κηλίδα στο κατά τα άλλα άψογο ιστορικό της SpaceX.

«Η προκαταρκτική ανάλυση δείχνει ότι η αυξημένη αντίσταση στα χαμηλά υψόμετρα εμπόδισε τους δορυφόρους να εγκαταλείψουν την ασφαλή λειτουργία για να ξεκινήσουν ελιγμούς ανύψωσης της τροχιάς, και έως και 40 από τους δορυφόρους θα επανέλθουν ή έχουν ήδη επανέλθει στην ατμόσφαιρα της Γης», ανέφερε η SpaceX σε ανακοίνωσή της την Τρίτη.

Η εταιρεία διαστημικής τεχνολογίας, την οποία ίδρυσε ο Μασκ πριν από 20 χρόνια, πραγματοποίησε την εκτόξευση στις 3 Φεβρουαρίου, αναπτύσσοντας 49 δορυφόρους Starlink σε χαμηλή γήινη τροχιά από έναν πύραυλο Falcon 9. Αλλά την επόμενη ημέρα, μια γεωμαγνητική καταιγίδα – η οποία συμβαίνει όταν φορτισμένα σωματίδια που εκτοξεύονται από τον Ήλιο σε μια ηλιακή έκλαμψη αλληλεπιδρούν με τη γήινη ατμόσφαιρα – ανάγκασε τους μηχανικούς να ματαιώσουν την αποστολή.

«Αυτές οι καταιγίδες προκαλούν τη θέρμανση της ατμόσφαιρας και την αύξηση της ατμοσφαιρικής πυκνότητας στα χαμηλά υψόμετρα ανάπτυξής των δορυφόρων μας», δήλωσε η SpaceX, εξηγώντας ότι η υψηλότερη ατμοσφαιρική πυκνότητα αύξησε την αντίσταση στους δορυφόρους Starlink που βρίσκονταν σε τροχιά, εμποδίζοντάς τους να μετακινηθούν σε μεγαλύτερα υψόμετρα. Το Reuters αναφέρει ότι οι 40 μονάδες που χάθηκαν σηματοδοτούν τον μεγαλύτερο αριθμό δορυφόρων που έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας από ένα μόνο γεωμαγνητικό γεγονός.

Σύμφωνα με τη SpaceX, η εταιρεία αναπτύσσει πάντα πρώτα τους δορυφόρους Starlink σε χαμηλή τροχιά, προτού κατευθύνει τις μονάδες να αυξήσουν το υψόμετρο. Η ανάπτυξη σε δύο στάδια μειώνει τον κίνδυνο οι δυσλειτουργικοί δορυφόροι να γίνουν διαστημικά σκουπίδια, τα οποία περιφέρονται στο διάστημα. Η προσέγγιση αυτή καθιστά ευκολότερο τον εντοπισμό των ελαττωματικών δορυφόρων και την επιστροφή τους στη Γη, τρόπον τινά.

Η SpaceX λέει ότι οι δορυφόροι Starlink είναι σχεδιασμένοι να διαλύονται και να καίγονται κατά την επανείσοδο στην κατώτερη ατμόσφαιρα της Γης, έτσι ώστε να μην επιστρέφουν ποτέ στην πραγματικότητα στη Γη. Την Τρίτη η εταιρεία δήλωσε ότι «οι δορυφόροι που θα βγουν εκτός τροχιάς έχουν μηδενικό κίνδυνο σύγκρουσης με άλλους δορυφόρους… και κανένα μέρος του δορυφόρου δεν θα προσκρούσει στο έδαφος».

Η SpaceX δεν αποκαλύπτει το κόστος των δορυφόρων Starlink, αλλά ορισμένοι αναλυτές τοποθετούν το κόστος κάθε μονάδας μεταξύ 250.000 και 500.000 δολαρίων, πράγμα που σημαίνει ότι ένας στόλος 40 δορυφόρων θα κόστιζε το πολύ 20 εκατομμύρια δολάρια. Εντωμεταξύ, η SpaceX αποκάλυψε το 2020 ότι κάθε εκτόξευση του Falcon 9 κοστίζει περίπου 30 εκατομμύρια δολάρια, οπότε συνολικά αυτή η αποτυχημένη επιχείρηση σημαίνει ότι η SpaceX «πέταξε στα σκουπίδια» περίπου 50 εκατομμύρια δολάρια.

Η SpaceX έχει ήδη αναπτύξει 1.469 δορυφόρους Starlink σε τροχιά και στοχεύει σε ένα σύνολο 30.000. Όλοι μαζί θα αποτελέσουν την υποδομή που θα υποστηρίξει το σχέδιο του Musk για την παροχή internet υψηλής ταχύτητας σε απομακρυσμένες περιοχές σε όλο τον κόσμο.

Η SpaceX αναφέρει ότι το δίκτυο Starlink εξυπηρετεί ήδη 145.000 χρήστες σε 25 χώρες και η εταιρεία φέρεται να βρίσκεται σε συζητήσεις για την επανασύνδεση του νησιωτικού κράτους της Τόνγκα με το διαδίκτυο, αφότου μια τεράστια ηφαιστειακή έκρηξη τον περασμένο μήνα έκοψε τα υποθαλάσσια καλώδια που συνέδεαν τα νησιά του Ειρηνικού με τον Παγκόσμιο Ιστό.

Εάν επιτύχει, το δίκτυο Starlink θα μπορούσε να φέρει επανάσταση στην πρόσβαση στο διαδίκτυο, ανατρέποντας τα σημερινά συστήματα ελέγχου που χρησιμοποιούν οι κυβερνήσεις για να λογοκρίνουν ή να εμποδίζουν την πρόσβαση στο διαδίκτυο. Βεβαίως, το δίκτυο Starlink θα είναι υπό τον έλεγχο της SpaceX και θα κοστίζει περίπου 99 δολάρια το μήνα για τον τελικό χρήστη.

Η εταιρεία έχει ήδη δεχθεί αντιδράσεις από αστρονόμους και κυβερνήσεις που ανησυχούν για τον αυξανόμενο στόλο δορυφόρων που τοποθετεί ο Musk στο διάστημα. Αυτή την εβδομάδα, η NASA παρέδωσε επιστολή στην Ομοσπονδιακή Επιτροπή Επικοινωνιών (FCC) προειδοποιώντας ότι το σχέδιο του Musk για 30.000 δορυφόρους χαμηλής τροχιάς θα αυξήσει τον κίνδυνο σύγκρουσης των μονάδων Starlink με άλλα διαστημικά οχήματα.

Η SpaceX είχε δηλώσει προηγουμένως ότι υπάρχει «μηδενικός κίνδυνος» σύγκρουσης μιας μονάδας Starlink με ένα μεγάλο διαστημικό σκάφος λόγω της ευελιξίας της πρώτης. Αλλά τον περασμένο Δεκέμβριο, η Κίνα παραπονέθηκε στον ΟΗΕ ότι ο νέος διαστημικός της σταθμός χρειάστηκε να κάνει δύο φορές ελιγμούς για να αποφύγει σύγκρουση με δορυφόρους Starlink πέρυσι.

Και, όπως έδειξε η πτώση 40 από τους 49 δορυφόρους Starlink από τον ουρανό, η SpaceX δεν έχει πάντα τον έλεγχο των μονάδων της όσο θα ήθελε.