Κώστας Υφαντής: Η κρίση στην Ουκρανία ρίχνει τους τόνους στα ελληνοτουρκικά
Στην προετοιμασία της επικείμενης συνάντησης του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, με τον Ταγίπ Ερντογάν επικεντρώνεται το ελληνικό ενδιαφέρον αυτή την εβδομάδα, καθώς οι επαφές γίνονται με φόντο τις εξελίξεις στην Ουκρανία που αλλάζουν τις ισορροπίες σε πολλά επίπεδα, από το γεωπολιτικό μέχρι το ενεργειακό.
Η συνάντηση θα γίνει την Κυριακή, 13 Μαρτίου, στην Κωνσταντινούπολη, με τον πρωθυπουργό να μεταβαίνει στο Φανάρι ανήμερα την Κυριακή της Ορθοδοξίας. Οι δύο άνδρες θα γευματίσουν στην οικία του Τούρκου προέδρου. Από ελληνικής πλευράς δεν έχει γίνει επισήμως γνωστή η ατζέντα, ενώ από την πλευρά του ο εκπρόσωπος του κυβερνώντος κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), Ομέρ Τσελίκ, σχολίασε σχετικά ότι ο φάκελος για την Ελλάδα είναι πλήρης θεμάτων με πολλά ζητήματα, από τις έρευνες της Τουρκίας για φυσικό αέριο μέχρι το Αιγαίο, την υφαλοκρηπίδα και τη στρατιωτικοποίηση των νησιών.
Ας σημειωθεί ότι τις τελευταίες ημέρες και καθώς κλιμακώνονταν οι ρωσικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Ουκρανία σχολιάστηκε η αμφίσημη στάση της Τουρκίας στα τεκταινόμενα και άνοιξε μια συζήτηση για δυνητικές εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά ζητήματα.
«Δεν θα αλλάξει η ατζέντα της Τουρκίας» σημειώνει σχετικά ο Δρ. Κώστας Υφαντής, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Μιλώντας στο Fortune Greece για την πιθανότητα η συγκυρία να φέρει αιφνίδια όξυνση στις ελληνοτουρκικές διαφορές, θέμα που συζητείται από πολιτικούς και διπλωματικούς αναλυτές αυτό το διάστημα, τονίζει ότι η Τουρκία έχει διατηρήσει πάγιους στόχους εδώ και δεκαετίες. «Αυτό που λένε κάποιοι ότι θα μπορούσε η Τουρκία να δει ως πρότυπο-μοντέλο την Ουκρανία και να αποφασίσει να χρησιμοποιήσει ίδιες πρακτικές εναντίον της Ελλάδας είναι ένα επιχείρημα, αλλά ούτως η άλλως η Τουρκία θα συνέχιζε την πολιτική της», σημειώνει. Κατά την άποψή του οι ελληνο-τουρκικές σχέσεις δεν θα γίνουν χειρότερες ή καλύτερες.
Σημειώνει δε ένα θετικό στοιχείο, ότι για όσο διάστημα διαρκεί ο πόλεμος στην Ουκρανία η Τουρκία θα ρίξει τους τόνους διότι θα σκεφτεί πολύ πιο σοβαρά τώρα να υπονομεύσει την ενότητα του ΝΑΤΟ απέναντι στη Ρωσία.
Πάντως οι εκτιμήσεις για τις παρενέργειες του εν εξελίξει πολέμου στην Ουκρανία είναι επισφαλείς, όπως παραδέχεται και ο κ. Υφαντής, που παρατηρεί ότι ο πόλεμος διαρκεί περισσότερο σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις, κυρίως της Μόσχας αλλά και πολλών άλλων. «Η εκτίμηση αυτή βασίστηκε στην πρόβλεψη ότι θα κατέρρεαν το πολιτικό σύστημα και η κυβέρνηση της Ουκρανίας και η Μόσχα θα μπορούσε να ελέγξει το διάδοχο σχήμα», εξηγεί σημειώνοντας το επιπλέον δεδομένο ότι μια γρήρορη επιχείρηση θα μείωνε τις αντιδράσεις, που έχουν λάβει σήμερα παγκόσμιες διαστάσεις. Σύμφωνα με τον κ. Υφαντή τις επόμενες ημέρες ή εβδομάδες η Μόσχα θα έχει καταφέρει αν όχι να επικρατήσει, να κατοχυρώσει τον έλεγχο επί των επίμαχων περιοχών στην Ουκρανία προβλέποντας την επέκταση των επιχειρήσεων ακόμη και στο Κίεβο.
Τα παραπάνω είναι θέμα χρόνου διότι ο συσχετισμός ισχύος είναι μεγάλος. Ο κ. Υφαντής σημειώνει επιπλέον ότι η κατάσταση μπορεί να εξελιχθεί με πόλεμο οδομαχιών με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις απώλεις ένστολων και αμάχων. Πάντως, όπως σχολιάζει, ο συσχετισμός ισχύος είναι τόσο ευνοϊκός για τη Ρωσία που είναι δύσκολο να φαταστεί κανείς ότι οι ουκρανικές δυνάμεις – ακόμη και λαμβανομένης υπόψη της βοήθειας συμμάχων – θα επικρατήσουν.
Καθώς ο μεγαλύτερος κίνδυνος από τις εξελίξεις αυτές για την Ελλάδα και για την υπόλοιπη Ευρώπη είναι η απόλυτη επικράτηση της Ρωσίας, χωρίς μια σθεναρή αντίσταση, ο κ. Υφαντής επικροτεί την απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να στείλει υλικό και μήνυμα συμπαράστασης στην Ουκρανία. Πρόκειται για απόφαση που λήφθηκε με κριτήριο, πέρα από τα υπόλοιπα, την εξυπηρέτηση του εθνικού συμφέροντος. «Η Ελλάδα έχει συμφέρον να αναχαιτιστεί μια βίαη και απόλυτη επικράτηση της Ρωσίας. Η επικράτηση της Ρωσίας χωρίς να βρει μια σθεναρή αντίσταση από τη Δύση απέναντί της σημαίνει ότι τα επόμενα χρόνια θα έχουμε μια δύναμη που θα απειλεί συνεχώς και θα θυμίζει τι είναι έτοιμη να κάνει», προσθέτει ερμηνεύοντας την πιθανότητα να μην σταματήσει ο φόβος όταν τελειώσει ο πόλεμος. Καταλήγει ότι είναι ζωτικό εθνικό συμφέρον η Ρωσία να μην πετύχει να καταστεί δύναμη που επιβάλλει τη θέλησή της στην Ευρώπη συνολικά και στο πλαίσιο αυτό είναι κρίσιμη η διαπραγμάτευση.
