Αναστασία Σακελλαρίου (Alpha Bank): Η εμπειρία πάνω από τη «γυάλινη οροφή»

Για την «κοσμογονία» που συντελείται τα τελευταία χρόνια στην Alpha Bank στο θέμα της γυναικείας ενδυνάμωσης και της παρουσίας των γυναικών σε ανώτερες διοικητικές θέσεις, μιλάει στο Fortune Greece η Αναστασία Σακελλαρίου, Γενική Διευθύντρια – Chief Transformation Officer της Τράπεζας, η οποία μοιράζεται μαζί μας τις σκέψεις της για το φαινόμενο της «γυάλινης οροφής», όντας η ίδια υψηλόβαθμο στέλεχος του χρηματοπιστωτικού κλάδου, αλλά ταυτόχρονα και μητέρα. 

Στη συνέντευξη που ακολουθεί, η κα Σακελλαρίου μας μεταφέρει επίσης την εμπειρία της από την κρίσιμη θέση της ως Επικεφαλής του Προγράμματος Μετασχηματισμού της Alpha Bank, ενώ μας παρουσιάζει και τους στόχους αυτού του σημαντικού και πολυεπίπεδου έργου που προετοιμάζει την Τράπεζα για την επόμενη ημέρα της.

Με εμπειρία σε κορυφαίες θέσεις, σε πολυεθνικές επενδυτικές τράπεζες όσο ήσασταν στο Λονδίνο αλλά και στο τιμόνι μεγάλων οργανισμών στην Ελλάδα, πριν αναλάβετε Γενική Διευθύντρια – Chief Transformation Officer στην Alpha Bank, πώς αντιλαμβάνεστε τη «γυάλινη οροφή»; Έχουν αλλάξει τα δεδομένα από τη δική σας εμπειρία τα τελευταία 20 χρόνια;

Στο μυαλό μου, η «γυάλινη οροφή» αναφέρεται σε οργανισμούς που προσπερνούν γυναίκες ισάξιων ή και ανώτερων ικανοτήτων με τους άνδρες συναδέλφους τους σε επιλογές προαγωγών και τοποθετήσεων σε ανώτατες διοικητικές θέσεις. Δεν αμφισβητώ ότι πρακτικές «γυάλινης οροφής» υπήρξαν και υπάρχουν σε πολλούς οργανισμούς, πρέπει όμως να πω ότι στους οργανισμούς στους οποίους έχω σταδιοδρομήσει δεν συνάντησα το φαινόμενο αυτό.

Από την Credit Suisse στο Λονδίνο στη δεκαετία του 2000, έως και τη συνέχεια της καριέρας μου στην Ελλάδα – στο ΤΧΣ, την Praxia και τώρα Alpha Bank – ποτέ δεν ένιωσα ότι εγώ ή άλλες άξιες γυναίκες μάνατζερ αδικήθηκαν σε σχέση με τους άνδρες συναδέλφους τους. Ακόμη και σε ανδροκρατούμενα περιβάλλοντα, όπως το Investment Banking ή σε θέσεις όπου οι επικεφαλής/κύριοι μέτοχοι δεν είχαν καμία υποχρέωση να επιλέξουν γυναίκες για τις θέσεις που μου εμπιστεύτηκαν, το κριτήριο της αξίας, ανεξαρτήτως φύλου, ήταν κυρίαρχο. Όχι μόνο αυτό, αλλά στη διάρκεια της σταδιοδρομίας μου, ηγέτες όπως ο Bob Diamond, ο Γιάννης Στουρνάρας και ο Βασίλης Ψάλτης μού εμπιστεύτηκαν «καυτές» θέσεις από τις οποίες εξαρτώνται η απόδοση των επενδύσεων τους και η επιτυχία των οργανισμών τους.

Αν θέλετε, και η συμβουλή μου σε γυναίκες που ανέρχονται επαγγελματικά είναι να πιστεύουν στον εαυτό τους, τις δυνάμεις και τις ικανότητές τους, αλλά ταυτόχρονα να επιζητούν ενεργά τη συνεργασία με ηγέτες που διαμορφώνουν τις επιλογές τους, μακριά από τα στερεότυπα του παρελθόντος. Έτσι, θα απομονωθεί και τελικά θα εξαφανιστεί το φαινόμενο της «γυάλινης οροφής», όπου ακόμη υπάρχει.

Η πανδημία επέδρασε καταλυτικά στην αγορά εργασίας συντηρώντας ανισότες για τις γυναίκες managers, οι οποίες αντιπροσωπεύουν μεν το ήμισυ του συνόλου των μισθωτών στην ΕΕ (46%) αλλά υποεκπροσωπούνται μεταξύ των διευθυντικών θέσεων (καταλαμβάνοντας το 34%, Eurostat, Μάρτιος 2021). Τι κάνει τους ηγέτες να μην τολμούν να δώσουν περισσότερες ευκαιρίες σε γυναίκες με ταλέντο;

Η προσέγγισή μου είναι πάντα να εντοπίζω πρώτα με ακρίβεια ποιο είναι το πρόβλημα και μετά να εξετάζω πώς να το λύσω. Σε συνέχεια της προηγούμενης απάντησής μου, δεν είμαι πεισμένη ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα που πρέπει να λύσουμε είναι ότι οι ηγέτες δεν δίνουν ευκαιρίες σε γυναίκες με ταλέντο. Πολύ περισσότερο νομίζω ότι το πρόβλημα της υποεκπροσώπησης γυναικών σε ανώτερες διευθυντικές θέσεις πηγάζει στα μεσαία στάδια καριέρας, που συνήθως συμπίπτουν με φάσεις στη ζωή των γυναικών όπου αυξάνονται οι οικογενειακές υποχρεώσεις. Εκεί είναι που οι περισσότερες ικανές γυναίκες επιλέγουν ή αναγκάζονται να μην ακολουθήσουν την πιο απαιτητική επαγγελματική σταδιοδρομία.

Το ερώτημα είναι λοιπόν από τη μία, πώς η κάθε επιχείρηση θα στηρίξει τις ικανές γυναίκες σε αυτό το κρίσιμο στάδιο της ζωής και καριέρας τους, αλλά και πώς οι ίδιες οι γυναίκες θα βρουν το σθένος να προχωρήσουν στην καριέρα τους, χωρίς να παραμελήσουν το ρόλο τους στην οικογένεια. Προσωπικά, έχω καταφέρει να έχω τη σταδιοδρομία που είχα και ταυτόχρονα να είμαι αφοσιωμένη μητέρα μιας υπέροχης κόρης – δεν έχω αισθανθεί ότι αυτό απαίτησε κάτι παραπάνω από σχετικά εύκολες λύσεις υποστήριξης στο σπίτι και μικρές θυσίες. Έχω ξαναπεί και σε παλιότερες συνεντεύξεις μου ότι το μεγαλύτερο μέρος της λύσης του προβλήματος είναι να καταλάβουν οι γυναίκες ότι το κλειδί του επιτυχημένου συνδυασμού καριέρας και οικογένειας είναι στα χέρια τους. Από μόνη της η παθητική στάση όπου περιμένουμε τη λύση να μας τη δώσει κάποιος άλλος ή να παραπονιόμαστε για αδικίες, δεν είναι χαρακτηριστικό που συνάδει με ανθρώπους που φιλοδοξούν να γίνουν ηγέτες.

Ας πάρουμε το παράδειγμα της Alpha Bank, η οποία σας επέλεξε για μια θέση κομβικής σημασίας εν όψει του μετασχηματισμού της στο πλαίσιο της μετάβασής της στην ψηφιακή εποχή. Αν δεν κάνω λάθος, είστε η μόνη γυναίκα μεταξύ των γενικών διευθυντών αλλά με έναν κρίσιμο ρόλο. Θα μας μιλήσετε γι’ αυτό;

Το ότι είμαι η μόνη γυναίκα Γενική Διευθύντρια και μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Alpha Bank, μάλλον αδικεί την «κοσμογονία» που βρίσκεται σε εξέλιξη στην Τράπεζα.

Σε λιγότερο από δύο χρόνια, ένας σημαντικός αριθμός γυναικών κύρους ανέλαβε θέσεις ευθύνης στην Τράπεζα, καθώς η παρουσία των γυναικών στις ανώτερες διοικητικές θέσεις φτάνει σήμερα το 37%. Παράλληλα, στο Διοικητικό Συμβούλιο της Τράπεζας η εκπροσώπηση των γυναικών αυξάνεται σημαντικά και ήδη στις αρχές του 2022 βρίσκεται στο 23,1%, από μόλις 8% δύο χρόνια νωρίτερα.

Όμως, το σημαντικό δεν είναι οι ποσοστώσεις, αλλά η απόδοση ουσιαστικής αρμοδιότητας σε γυναίκες σε κρίσιμους τομείς, όπως το Ανθρώπινο Δυναμικό, ο Εσωτερικός Έλεγχος και περισσότερων από 25 ακόμη μονάδων που καλύπτουν σημαντικό φάσμα των δραστηριοτήτων της Τράπεζας.

Αντίστοιχα, κρίσιμη είναι και η θέση που μου έχει εμπιστευτεί ο CEO μας Βασίλης Ψάλτης και το Διοικητικό Συμβούλιο της Alpha Bank καθώς καλύπτει όχι ένα μεμονωμένο χώρο αλλά ουσιαστικά ολόκληρη την Τράπεζα ενώ στην επιτυχία του Προγράμματος Μετασχηματισμού στηρίζεται η επίτευξη των στόχων του Στρατηγικού Σχεδίου «Project Tomorrow», για το οποίο η Τράπεζα δεσμεύτηκε στους επενδυτές που συμμετείχαν στην πρόσφατη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. Η θέση μου έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις γιατί δεν περιλαμβάνει παραδοσιακό job description και αρμοδιότητες, αλλά προϋποθέτει συνδυασμό πολλαπλών γνωστικών αντικειμένων, συνέπεια στην υλοποίηση των σχεδιαζόμενων ενεργειών και ενεργοποίηση της μέγιστης «soft power» για τον συντονισμό με τους κατά περίπτωση καθ’ ύλην αρμόδιους για τη υλοποίηση όλων των πρωτοβουλιών που εντάσσονται στο Πρόγραμμα Μετασχηματισμού.

Πιο συγκεκριμένα, ποιους στόχους έχετε θέσει στα ζητήματα που συζητάμε εν όψει του 2024, οπότε και αναμένεται η ολοκλήρωση του Προγράμματος Μετασχηματισμού της Alpha Bank;

Έχουμε θέσει έξι στόχους μέσα από τους οποίους θα αλλάξουμε την Τράπεζα. Πρώτον, να γίνουμε περισσότερο πελατοκεντρικοί, τόσο στη καθημερινότητα της εξυπηρέτησης στα Καταστήματά μας όσο και στα ψηφιακά μας δίκτυα. Η ενίσχυση της πελατοκεντρικότητάς μας δρομολογείται δυναμικά μέσα από εξατομικευμένες προτάσεις προϊόντων που δημιουργούμε και προσφέρουμε, και μέσα από την αναβάθμιση των ψηφιακών υπηρεσιών, ώστε όλοι οι Πελάτες μας, Ιδιώτες και Επιχειρήσεις να εξυπηρετούνται άμεσα και με ασφάλεια ψηφιακά, χωρίς επίσκεψη στο κατάστημα. Παράλληλα, αναθεωρούμε ριζικά τη διαδικασία πιστοδοτήσεων με υψηλό βαθμό αυτοματοποίησης σε όλα τα στάδια, που θα μας δώσει την δυνατότητα να μειώσουμε σημαντικά τους χρόνους έγκρισης και εκταμίευσης των δανείων. Ενδεικτικά αναφέρω το παράδειγμα του myAlpha Quick Loan μέσω του myAlpha Mobile app, με όλα τα στάδια έγκρισης και εκταμίευσης να ολοκληρώνονται αποκλειστικά ψηφιακά μέσα σε δύο εργάσιμες ημέρες.

Επίσης, ένας από τους στόχους υψηλής προτεραιότητας είναι η ενίσχυση της καινοτομίας και η βελτίωση της εμπειρίας του πελάτη. Έτσι, ανασχεδιάζουμε τις διαδικασίες μας με γνώμονα την εμπειρία του πελάτη και αξιοποιούμε νέες τεχνολογίες, όπως Advanced Analytics για να πετύχουμε αύξηση παραγωγής και μείωση του κόστους σε συγκεκριμένες περιοχές. Η χρήση σύγχρονων τεχνολογιών και η αυτοματοποίηση θα βελτιώσει σημαντικά την παραγωγικότητά μας και θα μειώσει τα λειτουργικά έξοδα προς τρίτους, ενώ ο μετασχηματισμός του τρόπου που υλοποιούμε έργα πληροφορικής, υιοθετώντας νέες μεθοδολογίες, θα προσδώσει μεγαλύτερη ευελιξία και ταχύτητα στη λειτουργία μας.

Τέλος, το Πρόγραμμα Μετασχηματισμού της Alpha Bank θέτει στο επίκεντρο μία εμπεριστατωμένη στρατηγική για τους Ανθρώπους μας και την εδραίωση μίας κουλτούρας εργασίας που επιβραβεύει την προσπάθεια, τη δημιουργικότητα και τη συνεργασία και ήδη αναδεικνύει την Τράπεζα μεταξύ των καλύτερων εργοδοτών στην Ελλάδα.