Μας τελειώνουν τα πάντα. Aπό το νερό μέχρι τα σπάνια μέταλλα
του Tristan Bove
Ενώ ο παγκόσμιος πληθυσμός διπλασιάστηκε το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, η παραγωγή σιτηρών τριπλασιάστηκε και η κατανάλωση ενέργειας τετραπλασιάστηκε.
Μια νέα έκθεση της Bank of America, η οποία δεν είναι ακόμη διαθέσιμη στο κοινό, έχει εντοπίσει τους 10 μεγαλύτερους τομείς όπου η έλλειψη πόρων πρόκειται να επηρεάσει τις παγκόσμιες αγορές τις επόμενες δεκαετίες. Μερικοί από αυτούς, όπως το πόσιμο νερό ή ο καθαρός αέρας, δεν προκαλούν έκπληξη. Αλλά άλλοι, όπως οι υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης, η διάρκεια προσοχής και ο ελεύθερος χρόνος, δίνουν μια ζοφερή εικόνα του μέλλοντος.
Οι πόροι που θα είναι πιο σπάνιοι στο μέλλον, σύμφωνα με την έκθεση, είναι το νερό, η βιοποικιλότητα και ο αέρας, οι σπάνιες γαίες και τα μέταλλα, η γεωργία, η διάθεση απορριμμάτων, η επεξεργαστική ισχύς, ο νεανικός πληθυσμός, η υγεία και η ευεξία, οι δεξιότητες και η εκπαίδευση, και ο χρόνος.
Νερό, γεωργία και αέρας
Εάν οι προσπάθειες διατήρησης δεν αυξηθούν σημαντικά, η πλειονότητα των παγκόσμιων αποθεμάτων γλυκού νερού μπορεί να εξαντληθούν έως το 2040, σύμφωνα με την BofA. Ο φώσφορος, ο οποίος χρησιμοποιείται για λίπανση στη σύγχρονη γεωργία, μπορεί επίσης να δει μια φθίνουσα προσφορά ήδη από το 2030, επηρεάζοντας τις παγκόσμιες προμήθειες τροφίμων.
Η ποιότητα του αέρα και του περιβάλλοντος για τη ζωή αναμένεται επίσης να γίνει πιο σπάνιος πόρος από ό,τι είναι ήδη. Η έκθεση εκτιμά ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση σκοτώνει ήδη περισσότερους ανθρώπους παγκοσμίως από ό,τι το AIDS, η ελονοσία, ο διαβήτης ή η φυματίωση, ενώ η κακοδιαχείριση απορριμμάτων σκοτώνει πάνω από 1 εκατομμύριο ανθρώπους ετησίως.
Μέταλλα, απορρίμματα και επεξεργαστική ισχύς
Καθώς η ζήτηση αυξάνεται σε επίπεδα-ρεκόρ για μέταλλα σπάνιων γαιών που χρησιμοποιούνται στην τεχνολογία από ηλιακούς συλλέκτες έως smartphone, αυτές οι προμήθειες εξαντλούνται επίσης, σύμφωνα με την έρευνα, κυρίως επειδή η υποδομή ανακύκλωσης για ηλεκτρονικές συσκευές δεν είναι ακόμα στο ίδιο επίπεδο.
«Δημιουργούμε περίπου 50 εκατομμύρια τόνους ηλεκτρονικών αποβλήτων κάθε χρόνο», αναφέρει η έκθεση. «Αυτό ισοδυναμεί με το να πετάς 1.000 φορητούς υπολογιστές κάθε δευτερόλεπτο».
Ορισμένα από αυτά τα μέταλλα, όπως το λίθιο και το νικέλιο, μπορεί να δουν τη ζήτηση να υπερβαίνει την προσφορά ήδη από το 2024, αλλά η ζήτηση για μέταλλα συνολικά θα μπορούσε να εξαπλασιαστεί μέχρι το 2040, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας. Αυτά τα στοιχεία είναι κρίσιμα για τη μετάβαση προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Η έκθεση της BofA προβλέπει ότι θα χρειαστεί να τροφοδοτήσουμε πάνω από 1 τρισεκατομμύριο ηλεκτρονικές συσκευές μέχρι το 2035, κάτι που θα μπορούσε να δημιουργήσει ακόμα μια έλλειψη ημιαγωγών παγκοσμίως, ένα πρόβλημα που έχουμε ήδη συναντήσει στις μέρες μας.
Νεανικός πληθυσμός και υγεία
Ενώ τα ζητήματα που σχετίζονται με τη λειψυδρία και την έλλειψη ορυκτών έχουν τεκμηριωθεί επαρκώς εδώ και καιρό, η νέα έκθεση υπογραμμίζει έναν άλλο σημαντικό τομέα έλλειψης που έχει λάβει σημαντικά λιγότερη προσοχή: το ανθρώπινο κεφάλαιο.
«Έχουμε ήδη φτάσει στο απόγειο του νεανικού πληθυσμού, με τους παππούδες και τις γιαγιάδες να ξεπερνούν τα εγγόνια παγκοσμίως», αναφέρει η έκθεση, τονίζοντας τα χαμηλά ποσοστά γεννήσεων στις ΗΠΑ και την Κίνα. Οι ηλικιωμένοι πληθυσμοί θα επιβαρύνουν τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης και θα καταστήσουν τις επαρκείς υπηρεσίες υγείας πιο σπάνιες, κατά μέσο όρο.
Η έκθεση διαπίστωσε ότι το 2022, υπήρχαν περισσότεροι παππούδες και γιαγιάδες παρά παιδιά στη Βόρεια Αμερική και περισσότεροι άνθρωποι ηλικίας 65 ετών και άνω σε σχέση με τα άτομα ηλικίας 15 ετών και άνω. Προβλέπει επίσης μια κορύφωση του πληθυσμού στα 10 δισεκατομμύρια το 2064, ακολουθούμενη από σταδιακή μείωση.
Η έλλειψη υπηρεσιών υγείας θα επηρεαστεί επίσης από την έλλειψη εργαζομένων στον τομέα της υγείας. Η έκθεση υπολογίζει ότι θα υπάρχουν 18 εκατομμύρια λιγότεροι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας το 2030 από ό,τι σήμερα. Οι φτωχές χώρες θα επηρεαστούν περισσότερο από την έλλειψη εργαζομένων στον τομέα της υγείας, σε σχέση με τις πλουσιότερες.
Χρόνος και δεξιότητες
Μερικά από τα πιο συγκλονιστικά τμήματα της έρευνας δεν αφορούν τα φυσικά αγαθά, αλλά το πώς ο χρόνος, η προσοχή και η αποτελεσματικότητα των ανθρώπων μπορεί επίσης να σπανίζουν στο μέλλον.
Καθώς οι εικονικές μας ζωές γίνονται πιο καθηλωτικές μέσω των αναδυόμενων τεχνολογιών, η BofA προβλέπει ότι ο διαθέσιμος χρόνος και η αποτελεσματικότητά μας ενδέχεται να προσεγγίσουν χαμηλά επίπεδα-ρεκόρ.
Η τάση έχει ήδη ξεκινήσει.
«Ξοδεύουμε το 1/3 του χρόνου που είμαστε ξύπνιοι κοιτάζοντας τις οθόνες και τα κινητά — δηλαδή 11+ χρόνια της ζωής μας, συμπεριλαμβανομένων 3 ετών που αφιερώνουμε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης», αναφέρει η έκθεση.
Εκτός από λιγότερο χρόνο, η χαμένη αποτελεσματικότητα θα επιδεινωθεί από σπανιότερες πολύτιμες δεξιότητες, καθώς τα εκπαιδευτικά ιδρύματα δεν θα είναι σε θέση να συμβαδίσουν με τις εξελισσόμενες απαιτήσεις των ταχέως μεταβαλλόμενων τεχνολογιών. Η έκθεση εκτιμά ότι 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι θα χρειαστεί να αποκτήσουν εκ νέου δεξιότητες έως το 2030 λόγω της τεχνολογικής αποδιοργάνωσης. Τις επόμενες δεκαετίες, προβλέπει ότι η έλλειψη δεξιοτήτων θα κοστίσει στον κόσμο 8,5 τρισεκατομμύρια δολάρια, περισσότερο από το τρέχον συνδυασμένο ΑΕΠ της Γερμανίας και της Ιαπωνίας.
Μετασχηματιστικές λύσεις
Αλλά ακόμα κι αν οι άνθρωποι καταναλώνουν με ταχύτητα-ρεκόρ, υπάρχουν πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να προστατευτούμε από την έλλειψη πόρων.
Η έρευνα προσδιορίζει τη μετάβαση προς μια πιο κυκλική οικονομία, όπου τα απόβλητα ελαχιστοποιούνται και δίνεται προτεραιότητα στις οικονομικές διαδικασίες αποκατάστασης ή αναγέννησης, ως ουσιαστικό βήμα, καθώς αυτή τη στιγμή το 99% των αντικειμένων που συγκομίζονται, εξορύσσονται, υφίστανται επεξεργασία και μεταφέρονται από τους ανθρώπους καταλήγουν στα σκουπίδια σε λιγότερο από έξι μήνες.
Οι καινοτόμες τεχνολογίες για τη μείωση των απορριμμάτων και τη διασφάλιση της ζωής στον κόσμο με τα μέσα που μπορεί να προσφέρει ο πλανήτης είναι αυτό που η έκθεση ονομάζει «τεχνολογία της έλλειψης». Αυτές οι λύσεις, όπως η αναγεννητική γεωργία και η πιο αποτελεσματική και καθαρή τεχνολογία παραγωγής ενέργειας, μπορούν να βοηθήσουν στην πιο βιώσιμη ισορροπία της προσφοράς και της ζήτησης.
«Ένας κόσμος που μεταμορφώνεται χρειάζεται μεταμορφωτικές λύσεις», αναφέρει η έκθεση, η οποία καταλήγει ότι η τεχνολογία της έλλειψης θα διασφαλίσει ότι δεν θα ζούμε τόσο πολύ πάνω από τις δυνατότητές μας όσο οι άνθρωποι στο παρελθόν.
