Δεν μπορούμε να χάσουμε ούτε μια μέρα αν θέλουμε να προλάβουμε την εξαφάνιση των υδάτινων πόρων
Παγκόσμια Ημέρα Νερού σήμερα με το πολυτιμότερο αγαθό στον κόσμο να έχει την τιμητική του, αν και η αφθονία του τίθεται εν αμφιβόλω, καθώς λόγω της κλιματικής αλλαγής ο αριθμός των φυσικών υδάτινων πόρων ολοένα και συρρικνούται. Απαραίτητο για την επιβίωση όλων των έμβιων όντων και της χλωρίδας του πλανήτη, το νερό έχει πολυδιάστατη αξία για τις ανθρώπινες κοινωνίες, τις οικονομικές δραστηριότητες, τον πολιτισμό, την εκπαίδευση και τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος.
Η σκέψη για τη δημιουργία Παγκόσμιας Ημέρας Νερού ανάγεται πίσω στο 1992, έτος κατά το οποίο πραγματοποιήθηκε η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη στο Ρίο ντε Τζανέιρο, η οποία ενέκρινε, μεταξύ άλλων, ψήφισμα με το οποίο η 22η Μαρτίου κάθε έτους θα είναι αφιερωμένη στο νερό.
Πλέον αποτελεί έναν από τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης της Ατζέντας για το 2030 που υιοθετήθηκαν στο πλαίσιο της 70ης Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών που ορίζει τη διασφάλιση της διαθεσιμότητας και της βιώσιμης διαχείρισης του νερού για όλους.
Ωστόσο εν έτει 2022 σχεδόν το 1/5 του παγκόσμιου πληθυσμού δεν έχει άμεση πρόσβαση σε πόσιμο νερό, όταν κάτι τέτοιο θεωρείται αυτονόητο στις χώρες του δυτικού κόσμου, εξ ου και οι εκτιμήσεις ότι ο επόμενος παγκόσμιος πόλεμος θα γίνει για το νερό.
Μάλιστα η συνεχιζόμενη αύξηση του ανθρώπινου πληθυσμού και των αναγκών του, η μη βιώσιμη υπεράντληση του νερού για αγροτικές, βιομηχανικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητες και η κλιματική αλλαγή συμβάλλουν στη δραματική μείωση των αποθεμάτων με ότι αυτό συνεπάγεται για τον πλανήτη Γη και τους κατοίκους του.
Σύμφωνα με επιστήμονες, τα επόμενα χρόνια θα δούμε να γίνεται εντονότερο το φαινόμενο του ευτροφισμού ο οποίος μπορεί να οδηγήσει στην ταχύτατη γήρανση των υδατικών συστημάτων σε μερικές δεκαετίες. Αποτέλεσμα του ευτροφισμού είναι η εμφάνιση συχνών και έντονων φαινομένων «άνθισης», υπέρμετρης αύξησης του φυτοπλαγκτού, που συνοδεύονται από χρωματισμό των νερών και διαταραχές του οικοσυστήματος που μπορεί να επηρεάσουν την τροφική αλυσίδα και να έχουν επιβλαβείς συνέπειες για την ανθρώπινη υγεία και οικονομία.
Έρευνες καταδεικνύουν ότι περισσότερες από τις μισές λίμνες σε Ασία, Ευρώπη και Αμερική παρουσιάζουν χαρακτηριστικά ευτροφισμού, ενώ ποσοστό άνω του 60 % των ταμιευτήρων νερού στη Νότια Αφρική είναι εύτροφοι.
Χαρακτηριστικές περιπτώσεις ευτροφισμού έχουν παρατηρηθεί τα τελευταία χρόνια και σε ελληνικά εσωτερικά και παράκτια ύδατα. Οι αναφορές χρωματισμού των νερών και δυσωδίας είναι πολυάριθμες στις αστικές λίμνες της Καστοριάς και των Ιωαννίνων, πρόσφατα δεδομένα έδειξαν τάση υποβάθμισης της λίμνης Τριχωνίδας της μεγαλύτερης φυσικής λίμνης της Ελλάδας η οποία διαθέτει ενδημικά και σπάνια είδη χλωρίδας και πανίδας. Στην πραγματικότητα, σε περισσότερες από τις μισές λίμνες της Κεντρικής και Βόρειας Ελλάδας έχει αναφερθεί η παρουσία ειδών φυτοπλαγκτού που σχετίζονται άμεσα με την υποβάθμιση των υδατικών συστημάτων.
Εκτός όμως από την άμεση επιρροή στα ζώα και τα φυτά, αλλά και τις πιθανές ασθένειες που μπορεί να προκύψουν από τα μολυσμένα νερά, πλήγμα δέχεται και ο τουρισμός μιας περιοχής. Ποιος άλλωστε θα επιθυμούσε να επισκεφτεί μια περιοχή στην οποία δεν μπορεί να καταναλώσει το νερό της ή να κολυμπήσει στις θάλασσές της;
Ο χρόνος μετράει αντίστροφα και η επιστημονική κοινότητα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου σε κράτη και επιχειρήσεις να λάβουν δρακόντεια μέτρα έως το 2030, διαφορετικά η κατάσταση θα είναι μη αναστρέψιμη. Οφείλουμε πάντως να αναγνωρίσουμε ότι τα τελευταία χρόνια, στο πλαίσιο των πολιτικών του ESG, οι επιχειρήσεις έχουν γίνει περιβαλλοντικά ευσυνείδητες, υιοθετούν πράσινες πρακτικές και προσπαθούν να μειώσουν τις ποσότητες νερού που καταναλώνουν, τόσο σε επίπεδο παραγωγής προϊόντων, όσο και σε επίπεδο λειτουργίας των εργοστασίων τους.
Υπάρχουν δε κράτη, κυρίως στην περιοχή της Μέσης Ανατολής όπου οι έρημοι καλύπτουν ένα σημαντικό ποσοστό της επιφάνειας της γης, που βασίζουν την εύρυθμη λειτουργία τους στη συγκέντρωση και αποθήκευση νερού. Για παράδειγμα στην Ιορδανία, οι πολίτες έχουν συγκεκριμένες μέρες πρόσβαση στο δημόσιο δίκτυο ύδρευσης, γι’ αυτό και στις ταράτσες των σπιτιών τους υπάρχουν ειδικά κοντέινερ για την αποθήκευση του νερού.
Σε κάθε περίπτωση, είναι υποχρέωση όλων μας να κάνουμε λεγογισμένη χρήση του νερού στην καθημερινότητα μας, ξεκινώντας από το πιο απλό που είναι να μην αφήνουμε τη βρύση ανοιχτή και το νερό να τρέχει άσκοπα, ή να αποφεύγουμε το γέμισμα της μπανιέρας με νερό και να επιλέγουμε το ντουζ. Ο πλανήτης δεν μας ανήκει και οφείλουμε να τον παραδώσουμε στις επόμενες γενιές καλύτερο από ότι τον παραλάβαμε.
