Εντείνονται οι φόβοι για ύφεση στις ΗΠΑ – Αντιστροφή στην καμπύλη αποδόσεων στα ομόλογα

Προειδοποιητικά σημάδια στέλνει η αγορά ομολόγων για την οικονομία των ΗΠΑ. Ο λόγος για την «καμπύλη απόδοσης», που τη Δευτέρα 28 Μαρτίου αντιστράφηκε. Βέβαια, η οικονομική ύφεση δεν είναι… εξασφαλισμένη. Μερικοί δε οικονομολόγοι πιστεύουν ότι η προειδοποίηση είναι ψευδής.

Τι είναι μια ανεστραμμένη καμπύλη απόδοσης;

Στα οικονομικά, η καμπύλη αποδόσεων είναι η σχέση μεταξύ του επιτοκίου(ή του κόστους δανεισμού) και του χρόνου για τη λήξη του χρέους για ένα δεδομένο δανειολήπτη σε ένα δεδομένο νόμισμα. Όταν η αγορά ομολόγων είναι υγιής, οι αποδόσεις είναι υψηλότερες για ομόλογα με μεγαλύτερο χρόνο λήξης. Για παράδειγμα, ένα 10ετές ομόλογο του Δημοσίου έχει υψηλότερη απόδοση (ή, επιτόκιο) από ένα μονοετές Δημόσιο.

Με άλλα λόγια, οι βραχυπρόθεσμες αποδόσεις είναι χαμηλότερες από τις μακροπρόθεσμες αποδόσεις ενώ οι επενδυτές αναμένουν μεγαλύτερη ανταμοιβή αγοράζοντας μακρόχρονες λήξεις, δίνοντας στην «καμπύλη απόδοσης» ανοδική κλίση. Όταν η καμπύλη αντιστρέφεται, τα βραχυπρόθεσμα ομόλογα «πληρώνουν» υψηλότερη απόδοση από τα μακροπρόθεσμα. Είναι μια στρέβλωση στην αγορά. «Γενικά, θα έπρεπε να συμβαίνει το αντίθετο», δήλωσε η Stephanie Roth, οικονομολόγος αγορών στην J.P. Morgan.

Γιατί είναι προειδοποιητικό σημάδι;

Μια αναστροφή στην καμπύλη απόδοσης δεν προκαλεί ύφεση. Αντίθετα, υποδηλώνει ότι οι επενδυτές ομολόγων ανησυχούν για τις μακροπρόθεσμες προοπτικές της οικονομίας, είπε η Roth.

Οι επενδυτές δίνουν μεγαλύτερη προσοχή στη διαφορά μεταξύ του διετούς και του αμερικανικού 10ετούς. Αυτή η καμπύλη δεν «αναβοσβήνει» ακόμη ως προειδοποιητικό σημάδι. Ωστόσο, οι αποδόσεις των πενταετών και 30ετών ομολόγων των ΗΠΑ αντιστράφηκαν τη Δευτέρα, για πρώτη φορά από το 2006. Οι καμπύλες αποδόσεων των διετών και δεκαετών ομολόγων αντιστράφηκαν τις επτά τελευταίες υφέσεις πριν από το 1970, σύμφωνα με τη Roth.

Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι μια ύφεση είναι απίθανο να συμβεί τώρα. Κατά μέσο όρο χρειάζονται 17 μήνες μετά την αναστροφή της αγοράς ομολόγων για να ξεκινήσει μια ύφεση.

Επιτόκια και ομόλογα

Η Federal Reserve, η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ, έχει μεγάλη επίδραση στις αποδόσεις των ομολόγων. Η πολιτική της Fed (δηλαδή το επιτόκιο αναφοράς της) έχει γενικά μεγαλύτερο άμεσο αντίκτυπο στις αποδόσεις των βραχυπρόθεσμων ομολόγων σε σχέση με τις μακροπρόθεσμες λήξεις.

Τα μακροπρόθεσμα ομόλογα δεν κινούνται απαραίτητα παράλληλα με το σημείο αναφοράς της Fed (ονομάζεται επιτόκιο ομοσπονδιακών κεφαλαίων). Αντίθετα, οι προσδοκίες των επενδυτών για τη μελλοντική πολιτική της Fed επηρεάζουν περισσότερο τα μακροπρόθεσμα ομόλογα.

Υπενθυμίζεται πως η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ αύξησε το βασικό της επιτόκιο τον Μάρτιο για να χαλαρώσει η οικονομία και να χαλιναγωγήσει τον πληθωρισμό, ο οποίος βρίσκεται σε υψηλό 40 ετών. Αυτό συνέβαλε στην άνοδο των αποδόσεων των βραχυπρόθεσμων ομολόγων. 

Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου ήταν περίπου 0,13% υψηλότερη από εκείνη των 2ετών ομολόγων τη Δευτέρα. Η διαφορά ήταν πολύ μεγαλύτερη (0,8%) στις αρχές του 2022. Οι επενδυτές φαίνεται να ανησυχούν για τη λεγόμενη «σκληρή προσγείωση», σύμφωνα με ειδικούς της αγοράς. 

Είναι πιθανή η ύφεση;

Η ύφεση δεν μπορεί να προεξοφληθεί.. Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει περιπλέξει την εικόνα, τροφοδοτώντας μια άνοδο των τιμών για εμπορεύματα όπως το πετρέλαιο και τα τρόφιμα.

Έτσι, μια ανεστραμμένη καμπύλη αποδόσεων υποδηλώνει ότι οι επενδυτές βλέπουν ύφεση στο μέλλον και ως εκ τούτου τιμολογούν την προσδοκία μιας μείωσης των επιτοκίων της Fed μακροπρόθεσμα.

Η αγορά ομολόγων προσπαθεί να κατανοήσει τη μελλοντική πορεία των επιτοκίων», δήλωσε ο Preston Caldwell, επικεφαλής των οικονομικών των ΗΠΑ στη Morningstar.

Τα ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου θεωρούνται ασφαλές περιουσιακό στοιχείο καθώς οι ΗΠΑ είναι απίθανο να αθετήσουν το χρέος τους. Η αναζήτηση ασφάλειας από τους επενδυτές και συνεπώς η υψηλότερη ζήτηση για μακροπρόθεσμα ομόλογα μειώνει την απόδοσή τους.

«Δεν υπάρχει τίποτα μαγικό σε μια αντιστροφή της καμπύλης απόδοσης», είπε ο Caldwell, προσθέτοντας ότι δεν σημαίνει ότι η οικονομία θα συρρικνωθεί. «Δεν είναι διακόπτης φώτων που έχει γυρίσει». Ωστόσο, πολλοί οικονομολόγοι έχουν προσαρμόσει τις οικονομικές τους προβλέψεις. Η J.P. Morgan τοποθετεί τις πιθανότητες ύφεσης σε περίπου 30% έως 35%, είπε η Roth.