Η Επανάσταση Του Self-Publishing
Πως το διαδίκτυο άλλαξε την παγκόσμια αγορά του βιβλίου.
* Ο Θοδωρής Γεωργακόπουλος είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας, cofounder της Nest Media
Μια από τις αγορές που το ίντερνετ ανασκολόπισε με ιδιαίτερη μανία ήταν η αγορά των εκδόσεων. Όλων των εκδόσεων, αλλά εδώ θα μιλήσουμε για μια υποκατηγορία, την αγορά των βιβλίων. Το ίντερνετ αναποδογύρισε την αγορά του βιβλίου με δύο τρόπους: Πρώτα ανατινάζοντας το retail, μεταφέροντας την αγοραπωλησία του βιβλίου -ενός αντικειμένου που είναι ταυτόχρονα μικρό και φτηνό, άρα ιδανικό για αποστολή με το ταχυδρομείο- από φυσικούς χώρους στο ψηφιακό σύννεφο, και στη συνέχεια μεταφέροντας το ίδιο το περιεχόμενο από το χάρτινο μέσο στις οθόνες. Η πρώτη επανάσταση θα έλεγε κανείς ότι βαίνει προς ολοκλήρωση, η δεύτερη είναι εν εξελίξει, και θα πάρει κάμποσο καιρό ακόμα.
Ένα σημαντικό κομμάτι της δεύτερης επανάστασης θα θίξω τώρα εδώ, και μαζί θα μοιραστώ και κάποια ενδιαφέροντα links από τα παγκόσμια ίντερνετς που κουβεντιάζουν το θέμα σε μεγαλύτερο βάθος.
Το κυριότερο πράγμα που έχει φέρει το ίντερνετ στην αναπαραγωγή του γραπτού λόγου δεν έχει να κάνει με την ευκολία της κατανάλωσης από τους αναγνώστες, όσο με ευκολία παραγωγής και διανομής του περιεχομένου από τους συγγραφείς. Διαλύοντας τα δίκτυα υποβολής, έγκρισης, επιμέλειας, εκτύπωσης και διανομής των προϊόντων γραπτού λόγου, το ίντερνετ ισοπέδωσε την όλη διαδικασία, την εκδημοκρατικοποίησε. Οποιοσδήποτε έχει έναν υπολογιστή, σύνδεση στο ίντερνετ και λέξεις στο κεφάλι μπορεί να γράψει κάτι και να το χαρίσει ή να το πουλήσει στο σύμπαν.
Κι αυτό έχει αρχίσει να γίνεται όλο και πιο συχνά.
Σε αυτό εδώ το άρθρο αναφέρονται μερικές ενδιαφέρουσες περιπτώσεις συγγραφέων που έχουν πουλήσει εκατοντάδες χιλιάδες αντίτυπα της δουλειάς τους, με προεξάρχουσα την περίπτωση του Χιου Χάουλι, ο οποίος έχει γράψει το «Wool», μια σειρά φαντασίας η υπόθεση της οποίας διαδραματίζεται σε ένα δυστοπικό μέλλον, στο οποίο η ανθρωπότητα ζει σε γιγάντια υπόγεια σιλό. Ο Χάουλι κυκλοφόρησε την ιστορία του μόνος του το 2011 με τη μορφή e-book, κατευθείαν στο Amazon, και με πολλή δουλειά στα social media κατάφερε να τη δει να σκαρφαλώνει στις λίστες με τα best-sellers. Πρόσφατα πούλησε τα κινηματογραφικά δικαιώματα στον Ρίντλεϊ Σκοτ, και πούλησε και τα δικαιώματα κυκλοφορίας χάρτινης έκδοσης του βιβλίου σε παραδοσιακό εκδότη. Αλλά εξακολουθεί να πουλάει περίπου 50.000 e-books το μήνα, εισπράττοντας το 70% των εσόδων. Πολύ λογικά, κράτησε ο ίδιος τα δικαιώματα έκδοσης του e-book.
Τέτοιες ιστορίες επιτυχίας είναι πια πολλές, αλλά εξακολουθούν να αποτελούν εξαιρέσεις. Προς το παρόν η αγορά εξακολουθεί να εξαρτάται από τους εκδότες, με τους επιμελητές τους και τους μεταφραστές τους και τα δίκτυα διανομής τους. Όλο και περισσότεροι αναγνώστες όμως επιλέγουν τα επόμενα αναγνώσματά τους από υπηρεσίες όπως το Goodreads ή απευθείας από το Amazon, και έτσι βρίσκουν όλο και περισσότερα βιβλία που έχουν τοποθετηθεί εκεί κατευθείαν από τους συγγραφείς, χωρίς τη μεσολάβηση μεσαζόντων.
Τον καλύτερο τρόπο για να κάνει κάποιος κάτι τέτοιο το περιγράφει ο Τζέιμς Αλτουσέρ. Ο ίδιος δεν γράφει λογοτεχνία, αλλά αυτό δεν έχει σημασία: Οι πρακτικές που περιγράφει ισχύουν για όλους όσους θέλουν να εκδόσουν κάτι δικό τους κατευθείαν στην αγορά του ηλεκτρονικού βιβλίου.
«Για όλους», έγραψα.
Όχι ακριβώς για όλους.
Όλα όσα λέμε εδώ αφορούν σε βιβλία γραμμένα στις μεγάλες γλώσσες του πλανήτη, στα αγγλικά κυρίως, αλλά και στα γαλλικά και τα ισπανικά, τις αγορές όπου, τέλος πάντων, δραστηριοποιείται το Amazon. Για τη δική μας μικρή γλώσσα με τη μικροσκοπική της αγορά τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Δεν υπάρχει καμία ενιαία και μεγάλη πλατφόρμα διακίνησης ψηφιακών βιβλίων. Δεν υπάρχει καν μεγάλο και τεχνολογικά εξοικειωμένο αναγνωστικό κοινό. Το συνολικό αναγνωστικό κοινό είναι πάρα πάρα πολύ μικρό σε σχέση με των μεγαλύτερων αγορών, ακόμα και αναλογικά. Μοιραία, οι πωλήσεις των λίγων ελληνικών e-books από τα e-shops μερικών προοδευτικών εκδοτών και το iBookstore της Apple είναι σχεδόν μηδαμινές, απειροελάχιστο ποσοστό των (ούτως ή άλλως χαμηλών) πωλήσεων των χάρτινων βιβλίων.
Οπότε όλα τα παραπάνω για τη δική μας αγορά ακούγονται λίγο τουριστικά και πρόωρα.
Μέχρι όμως να ωριμάσει η δική μας αγορά, να τελειώσει η κρίση ή να εκραγεί ο ήλιος (ό,τι γίνει πρώτο), δείτα τα παρακάτω για να πάρετε μια καλύτερη εικόνα για το τι συμβαίνει στα ξένα:
Στις ΗΠΑ το 22,5% των εσόδων της εκδοτικής βιομηχανίας προέρχεται από τα e-books
Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει “εκδοτική βιομηχανία”
Αυτή που υπήρχε, ήταν καταδικασμένη να υποταχθεί στην ισχύ του Amazon
(Διαβάστε περισσότερα κείμενα του Θοδωρή Γεωργακόπουλου στο http://www.georgakopoulos.org)
