«Οδηγός επιβίωσης» για τις φορολογικές δηλώσεις: Πώς θα αποφύγετε τον επιπλέον φόρο – Όσα πρέπει να γνωρίζετε

Γιώργος Αλεξάκης

Αλλάζει το τοπίο φέτος με την διαδικασία κατάθεσης των φορολογικών δηλώσεων. Πέρα από το ότι η πλατφόρμα άνοιξε νωρίτερα από ποτέ, μια σειρά από ρυθμίσεις, που λόγω πανδημίας είχαν θεσμοθετηθεί τα προηγούμενα χρόνια, φέτος δεν ισχύσουν. Επίσης στα νέα έντυπα της εφορίας υπάρχουν αλλαγές και τροποποιήσεις σε αρκετούς κωδικούς, που εάν δεν προσεχθούν μπορεί να οδηγήσουν σε περισσότερο φόρο.

Έτσι, οι απαλλαγές από τα τεκμήρια διαβίωσης και οι εξαιρέσεις από το μέτρο των e-αποδείξεων, οι οποίες νομοθετήθηκαν πέρυσι εκτάκτως για όσους φορολογούμενους επλήγησαν οικονομικά από την πανδημία του κορωνοϊού φέτος δεν αποτελούν κανόνα και έτσι αναμένεται να αυξηθεί ο αριθμός των υπόχρεων που θα κληθούν να πληρώσουν επιπλέον φόρους. Επίσης εκτιμάται ότι σημαντικά μειωμένος θα είναι ο αριθμός πολιτών που δικαιούνται επιστροφή.

Υπενθυμίζεται ότι φέτος οι δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων θα πρέπει να υποβληθούν το αργότερο μέχρι τις 30 Ιουνίου 2022. Όσον αφορά τον φόρο εισοδήματος, θα καταβληθεί σε οκτώ μηνιαίες δόσεις, από τον Ιούλιο 2022 έως και τον Φεβρουάριο του 2023. Βέβαια, υπάρχει και η εναλλακτική της εφάπαξ πληρωμής του φόρου μέχρι τις 29 Ιουλίου, που επιφέρει έκπτωση 3%.

Οι φοιτητές

Να σημειωθεί ότι όσοι προβλέπουν ότι θα έχουν επιστροφή φόρου καλό είναι να σπεύσουν για την υποβολή της δήλωσής τους, όπως και οι φορολογούμενοι με παιδιά που σπουδάζουν σε άλλη πόλη και θέλουν να διασφαλίσουν την επιδότηση για το ηλεκτρικό ρεύμα.

Κι αυτό γιατί φέτος, μια από τις αλλαγές που έχει προωθηθεί στο Ε1, προβλέπει νέα πεδία στη δήλωση, όπου συμπληρώνεται ο αριθμός παροχής ρεύματος της μισθωμένης κατοικίας φοιτητή, ο οποίος δεν υποβάλλει φορολογική δήλωση, αλλά συμπεριλαμβάνεται ως εξαρτώμενο μέλος στη δήλωση των γονέων του.

Με τη συμπλήρωση των κωδικών αυτών θα επιδοτηθούν οι λογαριασμοί ρεύματος της φοιτητικής κατοικίας αναδρομικά από τον Ιανουάριο, ποσό που μέχρι τον Απρίλιο είναι περίπου 192 ευρώ.

Για την ενημέρωση, πάντως, των φορολογούμενων και την αποφυγή δυσάρεστων εκπλήξεων με την εφορία η ΑΑΔΕ εξέδωσε αναλυτικό οδηγό με τη μορφή ερωτήσεων και απαντήσεων για τους κρίσιμους κωδικούς της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος (έντυπο Ε1).

Οι ερωτήσεις και οι απαντήσεις

Μεταξύ άλλων η ΑΑΔΕ σημειώνει τα εξής:

Είναι υποχρεωτική η επικαιροποίηση των στοιχείων επικοινωνίας μου για την υποβολή της δήλωσης;

Τα στοιχεία του φορολογούμενου απαιτείται να είναι επικαιροποιημένα, καθόσον χρησιμοποιούνται και ως στοιχεία επικοινωνίας από τη Φορολογική Διοίκηση. Κατά την ηλεκτρονική υποβολή της δήλωσης με χρήση της διαδικτυακής υπηρεσίας για την επιβεβαίωση στοιχείων, υποχρεωτικά θα πρέπει ο υπόχρεος και η σύζυγος να έχουν ήδη επικαιροποιήσει τα στοιχεία επικοινωνίας τους στο myAADE/Μητρώο & Επικοινωνία, μετά την 11/09/2021. Εάν δεν τα έχετε επικαιροποιήσει, μέσω συνδέσμου θα οδηγείστε στο myAADE για τη συμπλήρωση των στοιχείων επικοινωνίας.

Επισημαίνεται η ανάγκη να συμπληρώνετε ορθά την ηλεκτρονική διεύθυνση (e-mail) σας, καθώς αυτή χρησιμοποιείται για την κοινοποίηση πράξεων. Η κοινοποίηση που έχει πραγματοποιηθεί στη συγκεκριμένη διεύθυνση θεωρείται ότι έχει συντελεστεί νόμιμα με αποτέλεσμα να επιφέρει όλες τις συνέπειες που προβλέπονται από τον νόμο για τον φορολογούμενο.

Eίναι υποχρεωτική η συμπλήρωση του ΑΜΚΑ κατά την επιβεβαίωση των στοιχείων;

Ναι. Σε περίπτωση που δεν σας έχει χορηγηθεί ΑΜΚΑ, θα επιλέξετε έναν από τους λόγους της μη απόκτησης.

Ο γιος μου συμπλήρωσε τα 18 έτη και είναι εξαρτώμενο μέλος μου. Πρέπει να αποκτήσει δικό του Α.Φ.Μ.;

Τα ενήλικα τέκνα θα πρέπει να διαθέτουν προσωπικό Α.Φ.Μ. προκειμένου να τα συμπεριλάβετε ως εξαρτώμενα μέλη στη δήλωσή σας.

Δεν συμφωνώ με τα στοιχεία που είναι προ-συμπληρωμένα στους κωδικούς των εισοδημάτων. Τι πρέπει να κάνω;

Επικοινωνήστε με τον εργοδότη ή φορέα και σε περίπτωση λανθασμένης υποβολής, θα πρέπει ο εργοδότης ή φορέας να υποβάλλει ηλεκτρονικά εκ νέου το αρχείο με τα σωστά στοιχεία βεβαίωσης. Σε περίπτωση που ο εργοδότης υποβάλλει εκ νέου αρχείο βεβαιώσεων θα προ-συμπληρωθούν τα νέα στοιχεία.

Έχω εισπράξει αναδρομικά συντάξεων. Πώς θα τα δηλώσω;

Τα αναδρομικά των προηγούμενων ετών θα δηλωθούν με τροποποιητική δήλωση στην Δ.Ο.Υ. στα έτη που αφορούν. Εάν τα αναδρομικά αφορούν τα φορολογικά έτη 2015 κι εφεξής, η τροποποιητική δήλωση υποβάλλεται ηλεκτρονικά. Οι δηλώσεις αυτές υποβάλλονται εμπρόθεσμα μέχρι 31/12/2022.

Οι κωδικοί με τα ποσά των δαπανών 049-050 προσυμπληρώνονται;

Οι συγκεκριμένοι κωδικοί δεν προσυμπληρώνονται από την ΑΑΔΕ, αλλά το ελάχιστο απαιτούμενο ποσό αναγράφεται από τους φορολογούμενους. Προς διευκόλυνση του υπολογισμού αυτού, η ΑΑΔΕ αναρτά την ηλεκτρονική πληροφόρηση που έχει στη διάθεσή της και οι φορολογούμενοι έχοντας οι ίδιοι το βάρος της απόδειξης, αναγράφουν τα ποσά αυτά που πληρούν τις απαιτούμενες προϋποθέσεις. Δαπάνες οι οποίες έχουν μεν εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, αλλά δεν περιλαμβάνονται στην αναρτώμενη πληροφόρηση, συμπεριλαμβάνονται εφόσον πληρούν τις ίδιες προϋποθέσεις και αποδεικνύονται από τον φορολογούμενο με κάθε πρόσφορο μέσο.

Στον εσωτερικό πίνακα των κωδικών 049-050, εμφανίζονται επιπλέον οι καταβολές φόρου εισοδήματος και ΕΝΦΙΑ που πραγματοποιήθηκαν εντός του 2021 καθώς και οι καταβολές σε δόσεις δανείων, εφόσον υπάρχουν. Στα αντίστοιχα πεδία, πρέπει να συμπληρωθούν οι καταβολές σε δόσεις δανείων, η πληρωμή ενοικίων καθώς και η καταβολή ποσού διατροφής εφόσον υπάρχουν και έχουν πραγματοποιηθεί με τα οριζόμενα μέσα ηλεκτρονικής πληρωμής εντός του 2021

Ποιες εισφορές σε ασφαλιστικούς φορείς συμπληρώνω;

Εφόσον είστε μισθωτός ή συνταξιούχος, στους κωδικούς αυτούς συμπληρώνονται ποσά που αφορούν σε ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλονται από τους ίδιους τους μισθωτούς ή συνταξιούχους σε ασφαλιστικούς οργανισμούς υποχρεωτικής ασφάλισης εξαιτίας εξαγοράς χρόνου ασφάλισης, όπως χρόνου στρατιωτικής θητείας, και οι οποίες μειώνουν το εισόδημα από μισθωτή εργασία ή συντάξεις. Συμπληρώνονται ομοίως οι εισφορές ΝΑΤ, όπως και τα ποσά που καταβάλλονται από τους ίδιους τους μισθωτούς υπέρ ταμείων επαγγελματικής ασφάλισης (ΤΕΑ), κατά το μέρος που αφορούν τη μισθωτή τους εργασία.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Δεν συμπληρώνονται τα ποσά των ασφαλιστικών εισφορών που παρακρατούνται και αποδίδονται από τον εργοδότη-ασφαλιστικό φορέα για μισθωτούς- συνταξιούχους και που αναγράφονται στις αντίστοιχες βεβαιώσεις αποδοχών.

Έχω αλλάξει κύρια κατοικία μέσα στο 2021, πώς το δηλώνω;

Θα επιλέξετε το κίτρινο πλαίσιο στον πίνακα 5.1 και θα εισάγετε και τα στοιχεία της άλλης κατοικίας, θα τη χαρακτηρίσετε, θα την καταχωρήσετε και θα επιλέξετε «Μεταφορά στη Δήλωση». Τέλος, θα επιλέξετε την τελευταία κύρια κατοικία και ξανά «Μεταφορά στη Δήλωση».

Πώς θα συμπληρώσω στον πίνακα 5.1 την ιδιοκατοίκηση;

Θα επιλέξετε το κίτρινο πλαίσιο, θα ανοίξει ο υποπίνακας στον οποίο δίνεται η δυνατότητα επιλογής εμφάνισης είτε της περσινής εικόνας δήλωσης ακινήτων, είτε της εικόνας του Ε9. Δηλώνετε όποια ακίνητα ιδιοκατοικείτε, τα χαρακτηρίζετε ανάλογα (κύρια – 1η δευτερεύουσα – 2η δευτερεύουσα – λοιπές – αυτοτελείς βοηθητικοί χώροι), τα καταχωρείτε και τέλος επιλέγετε «Μεταφορά στη Δήλωση». Για την περίπτωση βοηθητικών χώρων που δεν βρίσκονται στην ίδια οικοδομή με την κύρια ή τις δευτερεύουσες κατοικίες, η επιφάνεια και η διεύθυνση τους συμπληρώνονται στα αντίστοιχα πεδία της κύριας ή των δευτερευουσών κατοικιών. Επιπρόσθετα για την δήλωση χρήσης αυτοτελών βοηθητικών χώρων χωρίς στοιχεία κύριας ή δευτερεύουσας κατοικίας, η επιφάνεια συμπληρώνεται στο πεδίο των βοηθητικών χώρων και στην χρήση επιλέγεται αυτοτελείς βοηθητικοί χώροι.

Στην περίπτωση που δεν εμφανίζονται τα ακίνητα που θέλετε να δηλώσετε θα επιλέξετε εισαγωγή νέου ακινήτου και θα καταχωρήσετε όλα τα στοιχεία του ακινήτου. Πώς μπορώ να τροποποιήσω τα στοιχεία ενός ακινήτου;

Εφόσον δεν συμφωνείτε με τα στοιχεία των ακινήτων, όπως αυτά εμφανίζονται, θα πρέπει να τα διαγράψετε και να τα εισάγετε ως νέα ακίνητα με τα σωστά στοιχεία. Οι αλλαγές αυτές αφορούν αποκλειστικά στη συμπλήρωση της δήλωσης Ε1 και δεν επηρεάζουν την περιουσιακή σας εικόνα.

Ποιος είναι ο Αριθμός Παροχής Ρεύματος;

Θα τον αναζητήσετε στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος που σας αποστέλλονται από τον πάροχο ηλεκτρικής ενέργειας ή πάνω στον μετρητή κατανάλωσης. Θα αναγράψετε τα εννέα πρώτα ψηφία χωρίς κενά.

Είναι υποχρεωτική η συμπλήρωση του ταχυδρομικού κωδικού για τις κατοικίες του Πίνακα 5.1;

Η συμπλήρωση του ταχυδρομικού κώδικα (Τ.Κ.) είναι υποχρεωτική για τα ακίνητα τα οποία δηλώνονται στον Πίνακα αυτό.

Πώς θα συμπληρώσω τη δήλωσή μου όταν έχω ενοίκιο κύριας κατοικίας;

Α Θα πρέπει να συμπληρώσετε τον πίνακα 5.1. Επιλέγοντας το κίτρινο πλαίσιο, θα καταχωρήσετε τα στοιχεία της κατοικίας, θα τη χαρακτηρίσετε και θα επιλέξετε «Μεταφορά στη Δήλωση».

ΠΡΟΣΟΧΗ: θα πρέπει να κλικάρετε στον κωδικό 203 την ένδειξη «Μισθωμένη».

Στη συνέχεια θα συμπληρώσετε και τον πίνακα 6.11.

Είναι υποχρεωτική η συμπλήρωση του Αριθμού Δήλωσης Μίσθωσης για κατοικία που ενοικιάζω (κύρια κατοικία, δευτερεύουσα, για τέκνα που σπουδάζουν);

Ναι. Στον ΠΙΝΑΚΑ 6, στις νέες στήλες των πινάκων των περιπτώσεων 11, 12 και 13 με τίτλο «Αριθμός Δήλωσης Μίσθωσης», συμπληρώνεται ο αριθμός της Δήλωσης Πληροφοριακών Στοιχείων Μίσθωσης Ακίνητης Περιουσίας της αντίστοιχης σύμβασης μίσθωσης.

Πώς θα συμπληρώσω τη δήλωσή μου όταν είμαι φιλοξενούμενος;

Συμπληρώστε στον υποπίνακα του κωδικού 801 τον Α.Φ.Μ. του προσώπου που σας φιλοξενεί, τα τ.μ. της οικίας και τους μήνες φιλοξενίας. Εάν το πρόσωπο που σας φιλοξενεί έχει ήδη υποβάλλει φορολογική δήλωση και δεν έχει δηλώσει τη φιλοξενία, θα πρέπει να προηγηθεί η υποβολή τροποποιητικής δήλωσης για να σας συμπεριλάβει στους φιλοξενούμενους.

Πώς θα συμπληρώσω στη δήλωσή μου ότι φιλοξενώ φυσικά πρόσωπα υπόχρεα σε δήλωση;

Στον κωδικό (007-008) ανοίγει υποπίνακας στον οποίο συμπληρώνετε τον Α.Φ.Μ. του προσώπου που φιλοξενείται, τα τ.μ. της οικίας σας και τους μήνες που τον φιλοξενήσατε.

Πώς θα συμπληρώσω τη δήλωσή μου όταν διαμένω με τον/την σύζυγό μου έχοντας επιλέξει την υποβολή χωριστής δήλωσης και το ακίνητο που ιδιοκατοικούμε ανήκει στον/στην σύζυγό μου;

Στον υποπίνακα του κωδικού 801 θα επιλέξει τη συνοίκηση με σύζυγο και στο πεδίο Α.Φ.Μ. θα συμπληρώσει τον Α.Φ.Μ. του συζύγου που ανήκει το ακίνητο. Ο/Η σύζυγος στον οποίο ανήκει το ακίνητο δεν θα δηλώσει στον κωδικό 007 ότι φιλοξενεί τον/την σύζυγο.

Πώς γίνεται επιβεβαίωση όταν ο γάμος δεν έχει δηλωθεί και στον πίνακα επιβεβαίωσης δεν εμφανίζεται η σύζυγος;

Θα πρέπει να ενημερώσετε το Μητρώο της Δ.Ο.Υ. για την έγγαμη σχέση. Μετά την ενημέρωση θα προχωρήσετε στην επιβεβαίωση αφού πληκτρολογήσετε τον Α.Φ.Μ. της συζύγου και τα υπόλοιπα στοιχεία της που απαιτούνται.

Έχω χωρίσει, πώς θα διαγράψω τη σύζυγο στον πίνακα της επιβεβαίωσης;

Θα πρέπει να ενημερώσετε το Μητρώο της Δ.Ο.Υ. για τη διακοπή της έγγαμης σχέσης. Στη συνέχεια, θα διαγράψετε τον Α.Φ.Μ. της συζύγου και αυτόματα θα ακυρωθούν τα στοιχεία της. Τέλος, επιλέγετε «Επιβεβαίωση».