Μπράντλεϊ Μάνινγκ: «Ήρωας» ή «Προδότης»
Ποιος είναι πραγματικά το «βαθύ λαρύγγι» του αμερικανικού στρατού που καταδικάστηκε σε 35 χρόνια φυλακή για τις διαρροές στο WikiLeaks.
Ντυμένος ως συνήθως με τη μπλε στρατιωτική στολή του, περιστοιχισμένος από τους δικηγόρους του, ο 25χρονος Μπράντλεϊ Μάνινγκ -ο άνθρωπος που κλώνισε συθέμμελα το αμερικανικό (και όχι μόνον) «οικοδόμημα» με τις διαρροές χιλιάδων διαβαθμισμένων εγγράφων των ΗΠΑ στον ιστότοπο WikiLeaks– άκουσε με ευχάριστη έκπληξη το απόγευμα την απόφαση του στρατοδικείου του Φορτ Μιντ, στο Μέριλαντ.
Μειώνοντας σχεδόν στο ήμισυ την πρόταση ποινής του εισαγγελέα, η στρατοδίκης της έδρας, Ντενίζ Λιντ, του επέβαλε τελικά 35 χρόνια κάθειρξη -εκ των οποίων πρακτικά θα εκτίσει το 1/3- καθώς και την ατιμωτική αποστράτευσή του από τον βαθμό του δεκανέα. Αλλά το τελευταίο ελάχιστα απασχολεί τον Μάνινγκ…
Ο πραγματικός λόγος που κατετάγη στην αμερικανικό στρατό, εξάλλου, ήταν για να συγκεντρώσει χρήματα για να σπουδάσει φυσική ή πληροφορική, όταν θα γινόταν και πάλι με το καλό πολίτης. Στο μεσοδιάστημα, όμως, έμελλε να γίνει «ήρωας» για εκατομμύρια ανθρώπους και ταυτόχρονα «προδότης» για άλλους τόσους.
Από τη σύλληψή του στο Ιράκ, τον Μάιο του 2010, όταν αποκαλύφθηκε ότι από τη στρατιωτική βάση της Βαγδάτης όπου υπηρετούσε διέρρεε επί περίπου τρεις μήνες τόνους απόρρητου υλικού στο WikiLeaks, μέχρι και σήμερα, η ιστορία του -πέντε φορές παρασημοφορημένου- δεκανέα Μάνινγκ συνεχίζει να διχάζει.
Τι είναι τελικά; Ενας hi-tech επαναστάτης-φιλειρηνιστής, που θέλησε να κοινωνήσει στον υπόλοιπο κόσμο τα φρικαλέα εγκλήματα της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής; Ένας καταπιεσμένος ομοφυλόφιλος στρατιώτης, με διαταραχή ταυτότητας και αυτοκτονικό σύνδρομο, που τελικά αποτρελάθηκε εξαιτίας του καθημερινού εξευτελισμού του από τους συναδέλφους του στον αμερικανικό στρατό; Και τα δύο;
Στον πόλεμο της προπαγάνδας που παίζεται γύρω από την υπόθεσή του Μάνινγκ, κάθε εμπλεκόμενη πλευρά προβάλει τη δική της εκδοχή, υποβαθμίζοντας την άλλη. Ορισμένοι αναλυτές στηλιτεύουν το γεγονός ότι ένας -προφανώς ακατάλληλος για στράτευση- νεαρός είχε πρόσβαση στα πιο ευαίσθητα κρατικά αρχεία. Αρκετοί εξαπολύουν μύδρους για την -μέχρι πρότινος σε ισχύ στον αμερικανικό στρατό- ομοφοβική πολιτική «Don’t ask, don’t tell» («Μην ρωτάς, μην λες»). Κι άλλοι, που προσπαθούν να δουν το «δάσος» πίσω από το «δένδρο», ανοίγουν κι άλλο τη δημόσια συζήτηση γύρω από τις μεθοδεύσεις της αμερικανικής κυβέρνησης, στο όνομα της εθνικής ασφάλειας.
Οι συνειρμοί γίνονται αβίαστα. Στην στρατιωτική βάση Φορτ Μιντ -όπου δικάστηκε ο Μάνινγκ- έχει την έδρα του η περίφημη NSA (Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ), που πρωταγωνιστεί τον τελευταίο καιρό στα διεθνή πρωτοσέλιδα, χάρη στις αποκαλύψεις για τις παράνομες παρακολουθήσεις και υποκλοπές προσωπικών δεδομένων ανά τον κόσμο. Ένα έτερο σκάνδαλο μεγατόνων, που έφερε στο φως ένας άλλος Αμερικανός αξιωματικός-«βαθύ λαρύγγι»: ο (νυν φυγάς) διαχειριστής πληροφορικών συστημάτων της CIA και της NSA, Έντουαρντ Σνόουντεν.
«Ο Μπράντλεϊ Μάνινγκ και ο Έντουαρντ Σνόουντεν δεν είναι οι μόνοι που επαναστάτησαν μπροστά στις καταχρήσεις. Πίσω τους πρέπει να περιμένουν εκατοντάδες», ξεσπαθώνει σήμερα η βρετανική εφημερίδα Guardian, που πρωτοστάτησε στις αποκαλύψεις για την NSA και η οποία έχει πια μπει σε τροχιά μετωπικής σύγκρουσης με την κυβέρνηση του Λονδίνου. Καθώς κυλά πάντως ο χρόνος, είναι εύλογο ότι η Ουάσινγκτον και το Λονδίνο θα προσπαθήσουν μεθοδικά να μετατρέψουν τις περιπτώσεις τους από «παράδειγμα προς μίμηση» σε «περιπτώσεις προς παραδειγματισμό».
Λίγο μετά τη σύλληψή του, ο Μάνινγκ έλεγε: «Θέλω να πω στον κόσμο την αλήθεια… γιατί χωρίς πληροφόρηση, η κοινή γνώμη δεν μπορεί να παίρνει τις σωστές αποφάσεις». Όμως στα τρεισήμισι χρόνια που μεσολάβησαν, είχε πολλές αφορμές να ξανασκεφτεί εάν η προσπάθεια άξιζε πραγματικά τον κόπο.
Από τις 1.293 ημέρες της κράτησής του -που θα αφαιρεθούν από την συνολική ποινή του- σχεδόν το 1/3 τις πέρασε στην απομόνωση, αρχικά στο Κουβέιτ και μετέπειτα στη στρατιωτική βάση Κουάντικο, στη Βιρτζίνια. Εκεί, ήταν κλεισμένος σε ένα ανήλιαγο κελί 2 x 3,5 μέτρων, σε συνεχή οπτική επαφή με τους φρουρούς του, με τακτική στέρηση ύπνου, κυκλοφορώντας χωρίς ρούχα το πρωί, χωρίς καν εσώρουχα το βράδυ και χωρίς σεντόνια στο κρεβάτι του, με την αιτιολογία ότι θα μπορούσε να τα χρησιμοποιήσει ως κρεμάλα για να αυτοκτονήσει.
Παρά την επίσημη θέση του Λευκού Οίκου ότι η μεταχείριση του Μάνινγκ ήταν σύμφωνη με τον στρατιωτικό κώδικα των ΗΠΑ, η δικαστής είχε άλλη γνώμη. Γι’ αυτό και ως αποζημίωση για τις «σκληρές» -όπως τις χαρακτήρισε- συνθήκες κράτησης στη Βιρτζίνια, το διάστημα μεταξύ Ιουλίου του 2010 και Απριλίου του 2011, είχε εκ των προτέρων μειώσει την ποινή του κατά 112 μέρες.
«Η υπόθεση του Μπράντλεϊ Μάνινγκ είναι μία στρατηγική νίκη», πανηγυρίζει τώρα το WikiLeaks μέσω Twitter. «Ο Μάνινγκ θα μπορεί να αποφυλακιστεί σε λιγότερο από 9 χρόνια – σε 4,4 κατά ορισμένους υπολογισμούς». Μέχρι τότε, ο ίδιος θα μπορεί να κάνει τον προσωπικό του απολογισμό.
Στις 14 Αυγούστου, πάντως, εν αναμονή της ανακοίνωσης της ποινής, είχε δηλώσει μεταμέλεια. «Λυπάμαι που οι πράξεις μου έβλαψαν ανθρώπους. Λυπάμαι που έβλαψαν τις ΗΠΑ», είπε. «Λυπάμαι για τις ακούσιες συνέπειες των πράξεών μου. Όταν πήρα τότε αυτήν την απόφαση, πίστευα πως θα βοηθούσα τον κόσμο και όχι ότι θα τον βλάψω. Εκείνη την περίοδο, αντιμετώπιζα πολλά προβλήματα»…
