Ρωσική παραδοχή: Οι κυρώσεις «γονάτισαν» την οικονομία

του Christiaan Hetzner

Το ρούβλι μπορεί να μην το δείχνει, αλλά οι δυτικές οικονομικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν κατά της Ρωσίας λειτουργούν.

Σε αποκαλυπτική μαρτυρία ενώπιον του κοινοβουλίου της Δούμας, η επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας (CBR) είπε στους βουλευτές της χώρας ότι έπρεπε να εφαρμόσει δραστικά μέτρα μόνο και μόνο για να αποτρέψει μια πλήρη κατάρρευση στο τραπεζικό σύστημα.

«Οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν κατά της Ρωσίας επηρέασαν την κατάσταση στον χρηματοπιστωτικό τομέα, τόνωσαν τη ζήτηση για ξένα νομίσματα και προκάλεσαν προβλήματα σε πωλήσεις χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων, εκροές μετρητών από τις τράπεζες και αύξηση της ζήτησης για αγαθά», δήλωσε η Elvira Nabiullina σε σχόλια που δημοσιεύθηκαν για πρώτη φορά στα αγγλικά την Παρασκευή.

Η ειλικρινής εκτίμηση των οικονομικών προβλημάτων της Ρωσίας έρχεται σε έντονη αντίθεση με τις πολιτικές επιθέσεις που εξαπολύθηκαν κατά της τρέχουσας κυβέρνησης των ΗΠΑ για μια πολιτική κυρώσεων που απέτυχε να αναγκάσει τον Βλαντίμιρ Πούτιν να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Παρουσιάζοντας την ετήσια έκθεση της CBR στο κοινοβούλιο αυτή την εβδομάδα, η Nabiullina περιέγραψε στους νομοθέτες το πόσο ζοφερή ήταν η κατάσταση που αντιμετώπιζε.

Οι καταθέτες απέσυραν 2,4 τρισεκατομμύρια ρούβλια τις πρώτες εβδομάδες μετά το ξέσπασμα του πολέμου, «καταβροχθίζοντας» τα τραπεζικά κέρδη ενός έτους και το ένα τρίτο του συσσωρευμένου κεφαλαίου τους.

Χωρίς την επιβολή αυστηρών κεφαλαιακών ελέγχων, θα υπήρχε «μια σειρά από χρεοκοπίες και ένα φαινόμενο ντόμινο» σε όλο το χρηματοπιστωτικό σύστημα, υποστήριξε.

Το πρόβλημα δεν τελειώνει εδώ, ούτε μακροπρόθεσμα, καθώς οι επιχειρήσεις θυμούνται το πώς ήταν όταν ξέσπασε η πανδημία του κορονοϊού.

«Ξεκίνησαν ξανά οι παύσεις αποπληρωμής των δανείων. Επί του παρόντος, η ζήτηση για αυτά είναι συγκρίσιμη με τον πρώτο μήνα του lockdown του 2020».

Έχουν επίσης εφαρμοστεί πολυάριθμα μορατόριουμ που διευκολύνουν τις ρυθμιστικές απαιτήσεις για τις τράπεζες, με τους λογιστές να επιτρέπεται ουσιαστικά να παγώνουν την αξία των περιουσιακών στοιχείων στους ισολογισμούς τους σε τεχνητά υψηλά επίπεδα πριν από την κρίση.

Η απομείωση της λογιστικής αξίας τους για να αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα της συρρικνούμενης οικονομίας της Ρωσίας θα πυροδοτούσε ένα κύμα απομόχλευσης μεταξύ των δανειστών – είτε μέσω εκποιήσεων, είτε μέσω απόσυρσης των πιστώσεων προς την οικονομία είτε με συνδυασμό και των δύο.

«Η σημερινή κλίμακα της ρυθμιστικής χαλάρωσης είναι άνευ προηγουμένου», παραδέχτηκε, υποστηρίζοντας ότι διαφορετικά τα μέτρα χαλάρωσης δεν θα ήταν ανάλογα με την κλίμακα των προβλημάτων που αντιμετωπίζονταν.

Δεδομένου ότι οι ξένοι αντασφαλιστές ακυρώνουν τα συμβόλαιά τους με ρωσικές εταιρείες, η κεντρική τράπεζα της Nabiullina αναγκάστηκε να αυξήσει το εγγυημένο κεφάλαιο στη ρωσική Εθνική Αντασφαλιστική εταιρεία κατά 10 φορές για να διασφαλίσει ότι θα υπήρχαν αρκετά αποθέματα για την κάλυψη των ασφαλισμένων ζημιών.

Ενώ όλα αυτά τα μέτρα και πολλά άλλα που θέσπισε η CBR μπορεί να έχουν αποτρέψει την κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος, οι εταιρείες που στερούνται βασικών πρώτων υλών και πνίγονται από τις εξαγωγικές τους αγορές θα αντιμετωπίσουν έντονα προβλήματα καθώς προσπαθούν να προσαρμοστούν.

«Οι κυρώσεις έχουν επηρεάσει τη χρηματοπιστωτική αγορά, αλλά τώρα θα αρχίσουν να επηρεάζουν την πραγματική οικονομία όλο και πιο έντονα», είπε.

Παρά το γεγονός ότι ο πληθωρισμός ξεπέρασε το 9% τον Φεβρουάριο, η επιτροπή νομισματικής πολιτικής θα στοχεύσει σε απόδοση μόνο 4% για το 2024. Ούτε θα παρέμβει εάν οι τιμές καταναλωτή αυξηθούν στο μεταξύ.

Η Nabiullina είπε ότι αυτή ήταν μια φυσική και αναπόφευκτη διαδικασία καθώς οι αλυσίδες εφοδιασμού προσαρμόζονται στις κυρώσεις. Η κεντρική τράπεζα, με άλλα λόγια, είναι αβοήθητη από αυτή την άποψη, καθώς η αύξηση του επιτοκίου αναφοράς 17% δεν θα επέλυε τους επερχόμενους περιορισμούς από την πλευρά της προσφοράς.