Βενζίνη: Το ράλι του brent «εξανεμίζει» τις επιδοτήσεις – Πώς «χτίζεται» η τιμή
Μόνο το τέλος του πολέμου και πιθανόν μια μείωση των φόρων φαίνεται ότι θα μπορούσαν να εξισορροπήσουν την άνοδο των τιμών των καυσίμων, που τροφοδοτείται από το ράλι των τιμών του πετρελαίου στις διεθνείς αγορές εξανεμίζοντας τα όποια οφέλη στην «τσέπη» του καταναλωτή από τις κρατικές επιχορηγήσεις.
Οι ανησυχίες για τα επίπεδα προσφοράς συντηρούν νευρικότητα στην αγορά όσο η ΕΕ επιχειρεί να ισορροπήσει μεταξύ του εμπάργκο στο ρωσικό αργό και του αντικτύπου από τις διακοπές και τις μετατοπίσεις των ροών φυσικού αερίου λόγω των εξελίξεων στο μέτωπο του πολέμου στην Ουκρανία.
Εν προκειμένω η κυβέρνηση για να διαχειριστεί τις επιπτώσεις της κρίσης στην τοπική αγορά καυσίμων κίνησης υιοθέτησε δύο μέτρα για τη στήριξη των εισοδημάτων των καταναλωτών, τόσο με παρέμβαση στα διυλιστήρια όσο και με παρέμβαση στον τελικό καταναλωτή μέσω του fuel pass.
Ένα μπαράζ αιτήσεων έχει ήδη υποβληθεί στο πρόγραμμα για το fuel pass, το επίδομα πετρελαίου κίνησης μέχρι 50 ευρώ, που άνοιξε στα τέλη Απριλίου και θα υποδέχεται στοιχεία δικαιούχων -με εισοδηματικά κριτήρια- μέχρι 31.7.2022, σύμφωνα με την σχετική ΚΥΑ. Υπενθυμίζεται ότι η παρέμβαση της κυβέρνησης περιελάμβανε μια ακόμη πρωτοβουλία, την επιδότηση ανά λίτρο, 0,12 ευρώ προ ΦΠΑ ή 0,15 ευρώ με ΦΠΑ, με δικαιούχους τα διυλιστήρια και τους εισαγωγείς καυσίμων. Πρακτικά ο καταναλωτής είδε άμεσα όφελος από τη μείωση στην τιμή του καυσίμου (π.χ. από τα 2 ευρώ υποχώρησε στα 1,85). Μάλιστα, όπως αναφέρουν στο Fortune Greece παράγοντες της αγοράς πετρελαιοειδών η δεύτερη παρέμβαση απέδωσε καλύτερα, γεγονός που αποτυπώθηκε στην μαζική έξοδο του Πάσχα, καθώς και στο τριήμερο της Πρωτομαγιάς.
Ωστόσο οι εκδρομείς ήδη από την επιστροφή τους είδαν αυξημένες τιμές στα πρατήρια. Στην πράξη δηλαδή τα παραπάνω οφέλη εξανεμίζονται γρήγορα όσο οι διεθνείς τιμές τους πετρελαίου «καλπάζουν», με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα εισοδήματα των καταναλωτών που δέχονται πιέσεις από την ακρίβεια σε βασικά αγαθά, ηλεκτρικό και ενοίκια. Αν και σ’ αυτή τη συγκυρία ανεβαίνουν οι τόνοι στη συζήτηση περί κερδοσκοπίας στην αλυσίδα εφοδιασμού και περί αναποτελεσματικών ελέγχων, διαπιστώνεται ότι με την κρίση μειώνονται τα έσοδα των επαγγελματιών της αγοράς πετρελαιοειδών, καθώς όπως τονίζουν, δεν επωφελούνται από το ράλι τιμών μιας και μειώνονται οι καταναλώσεις και πιέζονται τα περιθώρια κέρδους τους.
Οι φόροι και το «χτίσιμο» της τιμής
Αυτή η κρίση δεν είναι αποτελεσματικά διαχειρίσιμη και συγκλίνουσες εκτιμήσεις επιχειρηματιών και αναλυτών οδηγούν στο συμπέρασμα ότι μόνο με το τέλος του πολέμου θα επέλθει σταθερότητα. Μέχρι τότε εκτιμάται ότι πιθανόν μια παρέμβαση στο ΦΠΑ θα έδινε λύση. Καθώς η κυβέρνηση έχει ξεκαθαρίσει ότι τα δημοσιονομικά περιθώρια αποκλείουν το ενδεχόμενο μείωσης του ΕΦΚ (στη χώρα μας κάθε λίτρο αμόλυβδης βενζίνης επιβαρύνεται με 0,7 ευρώ/λίτρο), εκτιμάται ότι μια μείωση προσωρινού χαρακτήρα στο ΦΠΑ (που σήμερα είναι στο 24%), θα είχε αποτύπωμα στην τελική τιμή για τον καταναλωτή. Εξάλλου η Ελλάδα είναι από τις ακριβότερες χώρες στα καύσιμα λόγω της υψηλής φορολογίας.
Η τιμή του διυλιστηρίου, δηλαδή το καθαρό προϊόν αντιστοιχεί σε περίπου 43,5%, ενώ 53,5% είναι φόροι και δασμοί. Ένα ποσοστό περίπου 2,9% είναι το μικτό περιθώριο που θα πρέπει να μοιραστούν τρεις κλάδοι: η εταιρεία εμπορίας πετρελαιοειδών, οι μεταφορείς και ο πρατηριούχος. Έχοντας αυτό κατά νου γίνεται αντιληπτό ότι είναι δύσκολο να περιμένει κανείς μείωση περιθωρίων από τους επαγγελματίες της αγοράς για απορρόφηση κραδασμών από τις διεθνείς τιμές.
Το ράλι σε αμόλυβδη και …brent
Κάπως έτσι η τιμή της βενζίνης έχει αυξηθεί πάνω από 40 λεπτά από την αρχή του χρόνου. Ενδεικτικά σημειώνεται ότι η μέση τιμή της αμόλυβδης (95 οκτ.) την 1.1.2022 ήταν στα 1.746 ευρώ/λίτρο και στις 25.2.2022, μία ημέρα μετά την κήρυξη του πολέμου στην Ουκρανία από τη Ρωσία, η τιμή βρέθηκε στα 1.902 ευρώ/λίτρο και συνεχίζει την άνοδο για να βρεθεί στις 10.5.2022 στα 2.179 ευρώ/λίτρο.
Η τιμή είναι άμεσα συνδεδεμένη με την τιμή του αργού (brent), κάθε μεταβολή της οποίας έχει αποτύπωμα στην ελληνική αγορά μετά από 4 ημέρες, καθώς περνά στην τιμή διυλιστηρίου και κατόπιν «χτίζεται» η τιμή που πληρώνει ο καταναλωτής στην αντλία.
Ας σημειωθεί ότι η τιμή του brent στις 21.2.2022, λίγες ημέρες πριν το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, ήταν στα 93 δολ. το βαρέλι για να εκτοξευθεί στα 110,5 δέκα ημέρες μετά, στις 2.3.2022. Σε ένα χρόνο η τιμή έχει σχεδόν διπλασιαστεί, καθώς από τα 64 δολ./βαρέλι στις αρχές Μαρτίου του 2021 (3.3.2021) ξεπέρασε φέτος τον Μάρτιο τα 110 δολ./βαρέλι, αύξηση περίπου 73%.
Εν κατακλείδι, αναλυτές επισημαίνουν ότι ισορροπία στις τιμές του αργού θα επέλθει με το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία, χωρίς ωστόσο επαναφορά στην προ του πολέμου κατάσταση τιμών. Προβλέπεται σταθερότητα και σταδιακή αποκλιμάκωσης στις τιμές.
