Γιατί λίγους μήνες μετά από μια φρενίτιδα προσλήψεων, οι εταιρείες απολύουν εργαζομένους;

του Geoff Colvin

Η ανάγνωση των πρωτοσέλιδων για την αγορά εργασίας μπορεί να προκαλεί πονοκεφάλους.

Τα μέσα ενημέρωσης κραυγάζουν ότι οι απολύσεις «σαρώνουν τις ΗΠΑ», ειδικά στον κλάδο της τεχνολογίας, όπου οι εταιρείες «συγκλονίζονται» από «μαζική συρρίκνωση». Οι αναζητήσεις στο Google για τη λέξη «απολύσεις» αυξήθηκαν ξαφνικά τον Μάιο. Ταυτόχρονα, οι εταιρείες αγωνιούν για την «κρίση ταλέντων», τη «Μεγάλη Παραίτηση» και την «εθνική έλλειψη εργατικού δυναμικού» που δυσχεραίνουν τη μεταποίηση, την κατασκευή κατοικιών, τον τουρισμό και αμέτρητους άλλους κλάδους.

Τι λοιπόν συμβαίνει; Οι εργοδότες των ΗΠΑ εκλιπαρούν τους εργαζομένους να γεμίσουν τις κενές θέσεις ή διώχνουν υπαλλήλους προετοιμαζόμενοι για μια επικείμενη ύφεση;

Η σύντομη απάντηση είναι ότι, προς το παρόν, η κρίση ταλέντων είναι ένα πολύ μεγαλύτερο ζήτημα από τις απολύσεις κατά πολλές τάξεις μεγέθους. Αλλά αυτό θα μπορούσε να αλλάξει – και μάλιστα θα έπρεπε να ελπίζουμε ότι θα αλλάξει.

Είναι δύσκολο να πούμε πόσοι ακριβώς υπάλληλοι απολύθηκαν πρόσφατα επειδή δεν ανακοινώνονται όλες οι απολύσεις, αλλά η TechCrunch εκτιμά ότι 15.000 εργαζόμενοι έχασαν θέσεις εργασίας στον κλάδο της τεχνολογίας σε «έναν βάναυσο Μάιο». Ωστόσο, αυτό είναι λιγότερο από το 0,01% του απασχολούμενου πληθυσμού της Αμερικής των 158 εκατομμυρίων. Είναι επίσης ένα μικρό κομμάτι του συνολικού αριθμού των εργαζομένων του κλάδου της τεχνολογίας, που υπολογίζεται σε 5 έως 12 εκατομμύρια, ανάλογα με τον τρόπο με τον οποίο ορίζεται ο κλάδος. Και δεν προσεγγίζει καν τα 2,8 εκατομμύρια εργαζόμενους που χάνουν συνήθως τη δουλειά τους ή αποχωρούν από προσωρινές θέσεις απασχόλησης κάθε μήνα χωρίς να τραβούν την προσοχή.

Αντίθετα, ας δούμε την κλίμακα της έλλειψης εργατικού δυναμικού. Από τον Μάιο του 2021, οι εργοδότες των ΗΠΑ ανέφεραν σταθερά περισσότερες θέσεις εργασίας από τον συνολικό αριθμό των ανέργων Αμερικανών και το χάσμα διευρύνεται σχεδόν κάθε μήνα. Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν μια άνευ προηγουμένου ανισορροπία: Ακόμα κι αν κάθε άνεργος στη χώρα έπιανε δουλειά σήμερα, οι εργοδότες θα εξακολουθούσαν να έχουν 5,4 εκατομμύρια ακάλυπτες θέσεις.

Οι πρόσφατες απολύσεις στον κλάδο της τεχνολογίας προσελκύουν την προσοχή για δύο λόγους. Ο ένας είναι το πρόσωπο του κλάδου μετά από μια διετή πορεία κατά την οποία κυριάρχησε έναντι όλων των άλλων κλάδων όταν οι μετοχές ανέβαιναν. Κατά καιρούς, το 2020 και το 2021, μόλις το 1% των εταιρειών του δείκτη S&P 500 – η Apple, η Microsoft, η Amazon, η Facebook και η Alphabet – αντιπροσώπευαν το 20% της συνολικής αξίας του δείκτη.

Ο άλλος λόγος που μας γοητεύουν οι απολύσεις στον κλάδο της τεχνολογίας, ακόμη και οι λίγες, είναι ο φόβος ότι αποτελούν προάγγελο αυξημένης οικονομικής αστάθειας. Μια ύφεση τους επόμενους 18 μήνες είναι πλέον βασική προσδοκία, επομένως εξετάζουμε τον ορίζοντα για πρώιμα σημάδια. Οι απολύσεις σε έναν πρώην κλάδο υψηλής ανάπτυξης είναι ενδεικτικές.

Ο πληθωρισμός έχει γίνει ο Νο. 1 οικονομικός εχθρός και η μόνη ελπίδα της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ για να τον αποφύγει είναι να επιβραδύνει τη συνολική οικονομική δραστηριότητα της χώρας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Fed αυξάνει επιθετικά τα επιτόκια και σταδιακά βγάζει χρήματα από την οικονομία. Κάτι τέτοιο μειώνει τη ζήτηση και μειώνει και την ανοδική πίεση στις τιμές. Μια ανεπιθύμητη παρενέργεια είναι ότι καθώς η ζήτηση μειώνεται, η ανεργία αναπόφευκτα αυξάνεται — επώδυνο αλλά αναπόφευκτο.

Στον αγώνα κατά του πληθωρισμού, μπορούμε να περιμένουμε ότι περισσότεροι Αμερικανοί θα εισέλθουν ή θα επανενταχθούν στο εργατικό δυναμικό, ενώ οι εργοδότες περιορίζουν τις προσπάθειες πρόσληψης και, σε πολλές περιπτώσεις, απολύουν εργαζομένους. Η έλλειψη εργατικού δυναμικού θα εξασθενίσει, ενώ το φαινόμενο των υπερβολικών απολύσεων θα αποτελέσει όντως μεγάλη είδηση. Και παρόλο που είναι δύσκολο να ειπωθεί, αυτό μπορεί να είναι καλό.