Δημήτρης Δασκαλόπουλος στο Fortune: «Aυθεντικά ελληνικό είναι αυτό που μπορεί να σταθεί ως διεθνώς ανταγωνιστικό»
Είναι ένας από τους 100 μεγαλύτερους συλλέκτες έργων σύγχρονης τέχνης στον κόσμο. Ο επιχειρηματίας Δημήτρης Δασκαλόπουλος, ιδρυτής του Οργανισμού ΝΕΟΝ και της διαΝΕΟσις, φέτος τον Απρίλιο έκανε κάτι μοναδικό: δώρισε τη συλλογή του στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Ελλάδας, στην Γκαλερί Tate του Λονδίνου, στο Guggenheim της Νέας Υόρκης και στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Σικάγου. Για πρώτη φορά, έπειτα από πολλά χρόνια, μιλάει εφ’ όλης της ύλης στο Fortune και αποκαλύπτει ότι η προκλητική καλλιτεχνική δράση ήταν για εκείνον στοιχείο της επιτυχίας του στον οικονομικό χώρο.
Δείτε στο βίντεο που ακολουθεί τη συνέντευξη του Δημήτρη Δασκαλόπουλου στον Πέτρο Ευθυμίου:
Aκολουθεί το κείμενο της συνέντευξης:
Με τη δωρεά σας σας φέτος τον Απρίλιο κάνατε κάτι μοναδικό που, ταυτόχρονα, είναι και υπόδειγμα ηγεσίας στην παγκόσμια σκηνή της τέχνης. Πέφτω έξω;
Έτσι άκουσα και εγώ από όλους εκείνους που δέχτηκαν τη δωρεά και εκείνους που παρακολουθούν, διεθνώς, τον χώρο της τέχνης και κρίνουν αυτά που συμβαίνουν. Η αλήθεια είναι ότι είχα μια άλλη νοοτροπία. Καταρχήν, να διευκρινίσω ότι δεν υποχρέωσα τα μουσεία να κάνουν απολύτως τίποτα. Αντιθέτως, επειδή όλη μου η κίνηση συνδέεται με την αναγνώριση του ρόλου και της σημασίας των δημόσιων μουσείων στον πολιτισμό, τους έδωσα εμπιστοσύνη, γιατί γνωρίζω ότι ξέρουν πολύ καλά τη δουλειά τους, που είναι να αναδεικνύουν την τέχνη, να τη ξεδιαλέγουν και να τη δείχνουν στο κοινό. Καθώς συμμετέχω στα διοικητικά συμβούλια διαφόρων μουσείων, έχω δει πόσο υποφέρουν μερικές φορές από όρους που έχουν θέσει δωρητές και συλλέκτες, με αποτέλεσμα να τους κυνηγούν για εκατό χρόνια οι κληρονόμοι, οι δικηγόροι των κληρονόμων, γιατί δεν τήρησαν αυτόν ή εκείνο τον όρο. Τους έγραψα, λοιπόν, ένα γράμμα και είπα «προτίθεμαι να σας κάνω αυτήν τη δωρεά. Πέστε μου πώς θα τη χρησιμοποιήσετε καλύτερα, πώς θα την εντάξετε στις συλλογές σας, πώς θα τη δείξετε στον κόσμο» και το γράμμα το δικό τους, στην απάντηση που εκφράζει τη δική τους γνώση του τι θέλουν να κάνουν, είναι η συμφωνία μας.
Σε έναν χώρο που είναι από τους πιο ανταγωνιστικούς διεθνώς, τι σας οδήγησε να το κάνετε με αυτό τον τρόπο; Ο πυρήνας της σκέψης σας ποιος ήταν;
Τα δομικά στοιχεία, που είναι και τα καινοτόμα, είναι ότι πραγματοποιείται σε τέσσερα διαφορετικά μουσεία, σε δύο ηπείρους, και δημιουργείται ένα πλέγμα συνεργασιών όχι αναγκαστικό, αλλά πάρα πολύ ενδιαφέρον. Υπάρχει η συνιδιοκτησία των έργων στην Αμερική μεταξύ δύο μουσείων, η οποία έχει ήδη αποκαλύψει ευκαιρίες και δυνατότητες που δεν τις φαντάζονταν ούτε οι ίδιοι. Υπάρχει το στοιχείο της συνεργασίας της Tate με το δικό μας Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Πρόκειται για δύο μουσεία που είναι στην Ευρώπη και κοντά, θεώρησα επομένως ότι μπορεί να ωφεληθεί πάρα πολύ το ΕΜΣΤ, που είναι στο ξεκίνημά του, σε αντίθεση με την Tate, η οποία είναι πλέον το πρότυπο του μουσείου σύγχρονης τέχνης. Προσθέτως, σημειώστε το στοιχείο ότι σε όλες τις δωρεές υπάρχουν έργα σημαντικών διεθνών καλλιτεχνών, αλλά και Ελλήνων. Φυσικά, περισσότερα εδώ στην Ελλάδα, γιατί το ΕΜΣΤ τα τελευταία 25 χρόνια που παλεύει να χτιστεί, να σταθεί, να ξεκινήσει, δεν ήταν στην αγορά και έχει χάσει τη δημιουργικότητα των Ελλήνων καλλιτεχνών των τελευταίων 30 ετών. Άρα παίρνει έναν ιδιαίτερο πλούτο από Έλληνες δημιουργούς και σημαντικά έργα διεθνών καλλιτεχνών, ενώ στις διεθνείς δωρεές έβαλα έργα Ελλήνων, τα οποία μάλλον δεν θα είχαν ποτέ την ευκαιρία να βρεθούν σε αυτά τα κορυφαία μουσεία.
Πώς συνδέετε το παρελθόν με το μέλλον;
Η σύγχρονη τέχνη στους αρχαιολογικούς χώρους, η σύγχρονη τέχνη που είναι ανοιχτή στα παιδιά μας για να πάνε να προβληματιστούν, είναι παρεμβάσεις που νομίζω ότι βοηθούν τη διεθνοποίηση της ψυχολογίας μας και της νοοτροπίας μας. Θέλω να είμαστε πιο περίεργοι, να νιώσουμε υπερήφανοι μεν αλλά σύγχρονοι πολίτες του κόσμου, και όχι απομονωμένοι και αυτάρκεις, λόγω του μεγαλείου του παρελθόντος.
Είστε διεθνής Έλληνας(1) αλλά με πολύ βαθιές ρίζες σε αυτόν τον τόπο. Είναι ασύνδετο με αυτό που κάνατε το γεγονός ότι εισάγετε σε αρχαιολογικούς χώρους το στοιχείο της σύγχρονης τέχνης;
Δεν μονοπωλώ την αγάπη για την πατρίδα, υπάρχει σε όλους μας. Αυτό που διαπίστωσα από τη δική μου πορεία είναι ότι αυθεντικά ελληνικό είναι αυτό που μπορεί να σταθεί ως διεθνώς ανταγωνιστικό, διεθνώς αποδεκτό. Όπως η δημοκρατία μας, η φιλοσοφία μας έχουν κατακτήσει τον κόσμο, υπό την ίδια έννοια οποιαδήποτε δραστηριότητά μου είχε σκοπό να αναδείξει τη σύγχρονη δημιουργικότητα της χώρας και τις σύγχρονες δυνατότητές της. Τη χώρα μου την αγαπάω, αλλά θέλω να την βλέπω να καλυτερεύει συνέχεια και να αναδεικνύει τις δυνατότητές της, και εγώ όπου μπορώ να συνεισφέρω σ’ αυτό, ερεθίζοντας, το κάνω. Μια αρνητική επίδραση που έχει επάνω στους Έλληνες το τόσο σημαντικό, τόσο ένδοξο αρχαίο παρελθόν μας είναι ότι δεν μας αφήνει ως λαός να αναγνωρίσουμε τι μπορούμε να κάνουμε σήμερα, ποιες είναι σήμερα οι δυνατότητές μας και πώς μπορούμε να επιδιώξουμε το σύγχρονο «θαύμα του 5ου αιώνα» και να μη μένουμε μόνον με αυτό της αρχαιότητας. Έτσι ξεκίνησα και το ΝΕΟΝ(2), τον οργανισμό αυτό που έχει σκοπό να εκθέσει το κοινό στην Ελλάδα στις προκλήσεις της σύγχρονης τέχνης. Γιατί οι προκλήσεις της σύγχρονης τέχνης, αυτός ο προβληματισμός, αυτή η δυσκολία που εμπεριέχει, είναι έμπνευση και ακόνισμα του μυαλού. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Και νομίζω ότι ως τώρα όλες αυτές οι πρωτοβουλίες αποδείχθηκαν ιδιαίτερα επιδραστικές.
Αυτό που διαπίστωσα από τη δική μου πορεία είναι ότι αυθεντικά ελληνικό είναι αυτό που μπορεί να σταθεί ως διεθνώς ανταγωνιστικό, διεθνώς αποδεκτό.
Υπήρξατε ένας ιδιαίτερα πετυχημένος επιχειρηματίας και ως πρόεδρος του ΣΕΒ(3) προσπαθήσατε να φύγετε από τις συμβάσεις των κρατικών συσχετισμών, των κομματικών εξαρτήσεων, και να γίνει ο ΣΕΒ, σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους, ένας γόνιμος συντελεστής της ανάπτυξης της χώρας. Το καταφέρατε;
Όχι, γιατί μου φαίνεται ότι είμαι από τους λίγους που πίστεψαν ότι πρέπει και μπορεί να γίνει έτσι. Ωστόσο νομίζω ότι υπήρξε, ως καρπός αυτής της προσπάθειας, μια ισχυρότερη θεσμική παρεμβατικότητα του ΣΕΒ στη δημόσια ζωή. Και αυτό είναι θετικό.
Τί εμποδίζει να ολοκληρώνονται αυτές οι προσπάθειες;
Ειδικότερα τον ΣΕΒ τον εμποδίζει το γεγονός ότι είναι πολύ λίγα τα χρόνια στα οποία η βιομηχανία και η επιχειρηματικότητα άρχισαν να αποκτούν θετικό πρόσημο. Τα «αφεντικά» ήταν −και ακόμα είναι συχνά− ο εύκολος στόχος για τους πολιτικούς, για τις κομματικές αντιπαραθέσεις, για τους ακτιβιστές. Άρα καλλιεργείται μια δυσπιστία, η οποία κάποιες φορές μοιάζει ανυπέρβλητη. Δεύτερον, είμαστε ένας λαός με ισχυρή νοοτροπία ότι ο καθένας μόνος του κανονίζει τις δουλειές του, και αυτό ισχύει και στον επιχειρηματικό χώρο. Δεν συσπειρώθηκε, δηλαδή, ο επιχειρηματικός χώρος σε συλλογικές, θεσμικές κατευθύνσεις παρέμβασης, την ίδια στιγμή που οι Έλληνες επιχειρηματίες, στη συντριπτική πλειονότητα, ατομικά, «τρέχουν» σωστά τις επιχειρήσεις τους. Κοιτάξτε τώρα την αντίφαση. Όλοι ξέρουν ότι η επιχειρηματικότητα και η οικονομική δραστηριότητα που αναπτύσσεται και στη βιομηχανία και στον τουρισμό και στη ναυτιλία και στις νεοφυείς επιχειρήσεις είναι πάρα πολύ σημαντικές για τη χώρα. Δημιουργεί δουλειές, δίνει φόρους, στηρίζει το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Αυτό το ξέρουμε. Όταν το αποδεχτούμε και δουλέψουμε όλοι μαζί για το κοινό καλό, θα διαπιστώσουμε ότι δεν έχουμε διαφορετικούς στόχους, ούτε λόγους σοβαρής αντιπαράθεσης. Θέλω να πιστεύω −και κάνω το παν γι’ αυτό− ότι δεν θα πάρει δεκαετίες να γίνει κατανοητό και αποδεκτό.
Άρα, η επιχειρηματικότητα πιστοποιεί τον δυναμισμό της σε μια σειρά επιχειρήσεις, πιστοποιεί ακόμα και την ανταγωνιστικότητά της. Ποιος είναι ο κρίκος που λείπει; Μήπως δεν έχουμε ως κράτος τη δυνατότητα να ενώσουμε τις παραγωγικές δυνάμεις της χώρας σε μια κοίτη;
Προφανώς, είμαστε μια χώρα που προσδιορίζεται από τον κομματικό ανταγωνισμό και την κυριαρχία του κράτους πάνω στη λειτουργία όλης της κοινωνίας, άρα και του χώρου του επιχειρείν. Αυτές οι δημιουργικές δυνάμεις, που στον χώρο της δουλειάς είναι ελεύθερες να δράσουν και γι’ αυτό βγάζουν το αποτέλεσμα που λέτε, σε ένα ευρύτερο πεδίο, εξαρτώνται και περιορίζονται από το συνολικό περιβάλλον της χώρας, το οποίο δεν είναι −ακόμη− θετικό, ούτε για την επιχειρηματικότητα ούτε για την ιδιωτική πρωτοβουλία.
Είναι αυτός ο λόγος που δημιουργήσατε τη διαΝΕΟσις, για να ταράξει τα ύδατα προς αυτή την κατεύθυνση;
Όπως σας είπα, θεωρώ ότι δεν κατάφερα στον ΣΕΒ να συμβάλω, όσο έλπιζα, στις μεγάλες αλλαγές που πιστεύω ότι χρειάζεται η πατρίδα μας. Συνέχισα λοιπόν, στην ίδια «γραμμή», την προσπάθεια προσφοράς με έναν άλλο τρόπο. Πράγματι, η διαΝΕΟσις(4) επιδρά γόνιμα και με ιδιαίτερη επιτυχία στον δημόσιο διάλογο. Ομολογώ ότι με ικανοποιεί ιδιαιτέρως που έχει γίνει σημείο αναφοράς για τη σοβαρή ανάλυση, με μελετημένες προτάσεις λύσης, για όλα τα μεγάλα θέματα της χώρας. Αλλά με ικανοποιεί ακόμα περισσότερο το γεγονός ότι η διαΝΕΟσις αποδεικνύει πως, όταν βγούμε από τον χώρο των προκαταλήψεων και της καχυποψίας του ενός για τον άλλον, όταν αποκομματικοποιήσουμε την ανάλυση, τότε δημιουργείται ένα έδαφος μεγάλων συγκλίσεων, που είναι η προϋπόθεση για την όποια μεγάλη αλλαγή και αναγκαία μεταρρύθμιση. Η διαΝΕΟσις είναι το έδαφος της ελλείπουσας συναίνεσης στα ουσιώδη.
Νιώθετε, επομένως, ότι είναι ένα επιτυχημένο διάβημα;
Πάντως πολύ πιο επιτυχημένο από τη δραστηριότητά μου στον ΣΕΒ τόσα χρόνια (γέλια).
Μιλώντας με τους κοινωνικούς εταίρους όταν ήσασταν στον ΣΕΒ, αναγνωρίζουν ότι υπήρξε τότε μια από τις πιο ρωμαλέες προσπάθειες να ενεργοποιηθεί η συνεννόηση. Μου αναφέρθηκε χαρακτηριστικά το σθένος που επιδείξατε το 2010 απέναντι στην «τρόικα», για να καθιερωθεί ο κατώτατος μισθός των 751 ευρώ.
Που δεν τον έχουμε φτάσει ακόμη…
Αλλά στους συνεργάτες σας υπάρχει η αίσθηση ότι έγινε προσπάθεια να αποκτήσει ο ΣΕΒ το γνώρισμα του πραγματικού κοινωνικού εταίρου που υποκινεί συνέργειες, υποκινεί συνεννόηση.
Αυτό έγινε καλά. Υπάρχουν ωραίες τέτοιες ιστορίες. Εντυπωσιάστηκαν όλοι που είπα στη Μέρκελ «δεν θα κατεβάσεις άλλο τον κατώτατο μισθό», όπως και τα αποτελέσματα που δείξαμε αυτά τα χρόνια από την καλή συνεννόηση με τους κοινωνικούς εταίρους. Το πιο δύσκολο από τα εγχειρήματα που ανέλαβα τότε είναι να αναδείξω ότι οι βιομηχανίες, οι σύγχρονες οργανωμένες επιχειρήσεις έχουν ακριβώς τους ίδιους στόχους με την υπόλοιπη κοινωνία(5). Θέλουν να προοδεύσουν, θέλουν να έχουν ένα σταθερό περιβάλλον, να παράγουν και να ωφελούνται αλλά και να ωφελούν, ευρύτερα. Αυτή είναι η δουλειά της επιχείρησης, δεν είναι η κερδοφορία. Η κερδοφορία είναι το μέσο για τη μακροπρόθεσμη επιβίωση. Είναι απαραίτητο, αλλά σκοπός είναι η μακροχρόνια επιβίωση, με διαρκή ανανέωση σε όλα τα επίπεδα. Μ’ αυτό ασχολούνται οι σύγχρονες σοβαρές επιχειρήσεις και έτσι είναι πια η Ελλάδα.
Πιστεύω στο περιβάλλον που απελευθερώνει τις δημιουργικές δυνάμεις. Αν όμως τις αφήσουμε ανεμπόδιστες. Και η Πολιτεία έχει τη δυνατότητα να τιμωρήσει τους παραβάτες. Δεν χρειάζεται προκαταβολικά να εμποδίζει για να αποφύγει την παράβαση.
Χαίρομαι που δώσατε την επόμενη ερώτηση. Η νέα κατεύθυνση, παγκοσμίως, είναι οι επιχειρήσεις να αφήνουν ισχυρό κοινωνικό αποτύπωμα. Πέστε μου όμως, με το χέρι στην καρδιά, η ελληνική επιχειρηματική κοινότητα έχει συνείδηση αυτού του ρόλου;
Επιχειρηματική κοινότητα, όταν λέμε, φανταζόμαστε, μερικές φορές, κάποια «αφεντικά», προσωποποιούμε το θέμα. Σας τόνισα και πριν, όμως, ότι η επιχειρηματική κοινότητα διεθνώς και στην Ελλάδα συγκροτείται κυρίως από οργανωμένες επιχειρήσεις. Γι’ αυτό δεν υπάρχουν πια τα «αφεντικά», που πρέπει να διερευνήσουμε τον χαρακτήρα τους και να ανιχνεύσουμε τα κίνητρα και τις ιδιαιτερότητες της προσωπικότητάς τους. Υπάρχει μια οργάνωση ανθρώπων ιεραρχημένη και ευρύτατη, η οποία συνεργάζεται και επιδιώκει τους εταιρικούς και κοινωνικούς στόχους.
Αν σας ζητήσω να ιεραρχήσετε το τι πρέπει να συμβεί, ώστε να γίνει πράξη το όραμά σας για μια Ελλάδα που πατάει στα πόδια της και είναι διεθνώς ανταγωνιστική, τι θα λέγατε ότι προέχει;
Δεν έχω συνταγή. Εγώ πιστεύω περισσότερο στο περιβάλλον που απελευθερώνει τις δημιουργικές δυνάμεις, ώστε να δράσουν και να φέρουν το αποτέλεσμα που μπορούν. Αυτό σημαίνει λιγότερα εμπόδια, λιγότερη ανάμειξη του κράτους, λιγότερη πολυπλοκότητα στη νομοθεσία και την απονομή δικαιοσύνης και κίνητρα που να αναδεικνύουν και να απελευθερώνουν τις δημιουργικές δυνάμεις, που είναι πάρα πολλές. Το αποτέλεσμα της προόδου σε μια οικονομία και σε μια κοινωνία είναι το άθροισμα των επιμέρους δράσεων. Αν, όμως, τις αφήσουμε ανεμπόδιστες. Και η Πολιτεία έχει τη δυνατότητα να τιμωρήσει τους παραβάτες. Δεν χρειάζεται προκαταβολικά να εμποδίζει για να αποφύγει την παράβαση… Αυτό είναι το λάθος που επαναλαμβάνουν πολλοί τις τελευταίες δεκαετίες στην Ελλάδα.
Αυτό σημαίνει ότι χρειάζονται συνέργειες και αλλαγή νοοτροπίας. Συνήθως τα εναποθέτουμε όλα στην πολιτική. Είναι, όμως, ο σωστός δρόμος να τα περιμένουμε όλα από τους πολιτικούς;
Η απάντησή μου εμπεριέχεται σε αυτό που είπα πριν. Ουσιαστικά λέω να κάνουν στην άκρη οι πολιτικοί, να μην καθορίζουν και προκαθορίζουν τόσο πολύ τα πάντα. Και ιδιώτες, πολίτες και άνθρωποι που έχουν όρεξη να προκόψουν, που είναι η πλειοψηφία στην κοινωνία μας, θα βρουν τους τρόπους να το κάνουν. Να αναλάβουν οι ίδιοι πρωτοβουλίες και να λειτουργήσουν συνεργατικά για το κοινό όφελος.
Ναι, αλλά αυτό αποτελεί και αντικείμενο οργανωμένων δυνάμεων. Ό,τι επιχειρήσατε στον ΣΕΒ αντιστοιχεί σε οργανωμένες δυνάμεις, και όχι μόνο σε συνέργειες των πολιτών.
Βεβαίως, οι προκλήσεις για την πρόοδο σε μια σύγχρονη κοινωνία είναι πολύ μεγάλες και εντείνονται και περιπλέκονται όσο περνά ο καιρός. Γι’ αυτό και δεν υποτιμώ την αξία της ηγετικής δράσης και του ηγετικού παραδείγματος. Αλλά θεωρώ εξίσου σημαντικό να αναγνωρίζονται η αξία, η ικανότητα και η σημασία του κάθε πολίτη, που μπορεί να συμβάλει στην πρόοδο. Όμως, για να αναπτύξει ο πολίτης τις ικανότητές του και τη συνεισφορά του, χρειάζεται ένα περιβάλλον που θα τον σέβεται. Αυτό προσπάθησα να επιτύχω στον ΣΕΒ, στη διαΝΕΟσις, στο ΝΕΟΝ. Ώστε ο καθένας μας να προσπαθεί να κάνει πολύ καλύτερα αυτό που κάνει και να έχει και συνείδηση του πώς μπορεί να συνεισφέρει ευρύτερα μέσα στο πλαίσιο της δικής του δράσης και των δυνατοτήτων του. Εγώ προσπάθησα σε όλη μου τη ζωή να προσφέρω σ΄ αυτή την κατεύθυνση τις ικανότητές μου, τη δράση και τη σκέψη μου.
Η σύγχρονη τέχνη είναι τολμηρή, αφορά την εποχή μας, σε αναγκάζει να σκεφτείς διαφορετικά και αυτό ήταν πολύ χρήσιμο και στην επιχειρηματική μου καριέρα. Με έκανε πιο περίεργο, πιο τολμηρό. Η προκλητική καλλιτεχνική δράση ήταν ένα στοιχείο της επιτυχίας μου στον οικονομικό χώρο.
Κύριε Δασκαλόπουλε, μέσα από μια μακρά και σύνθετη εμπειρία ζωής, τι θα λέγατε σε έναν νέο(6); Γιατί να μην υποκύψει στο αίτημα ασφάλειας που τον οδηγεί στο Δημόσιο και να επιδιώξει να γίνει επιχειρηματίας;
Ο φόβος είναι ένα ενυπάρχον συναίσθημα σε όλους τους ανθρώπους και πολύ χρήσιμο, όπως και η ανάγκη για ασφάλεια. Αλλά τα επιτεύγματα, η προσωπική ικανοποίηση, η υπερηφάνεια και το νόημα της ζωής έρχονται όταν αυτά τα αντιμετωπίζουμε και τα ξεπερνάμε. Άρα, το πρώτο που θα έλεγα είναι: Αν κάτι λέει το ένστικτό σου, ακολούθησέ το, τόλμα! Το επόμενο, που είναι πολύ σημαντικό, είναι να αφοσιωθείς με πάθος σ’ αυτό που διάλεξες, να σε συναρπάσει ο ίδιος σου ο εαυτός και αυτό που επιδιώκεις και να το κυνηγήσεις με όρεξη και δύναμη. Και τρίτο και τελευταίο, όταν το ξεκινήσεις και είσαι οικονομικά ενεργός, μην κυνηγήσεις ποτέ το χρήμα. Κυνήγησε το καλό προϊόν, την επιτυχία, την ικανοποίηση του πελάτη. Τότε έρχεται και το χρήμα.
Μας περιγράψατε ότι όποιος θέλει να κάνει επιχείρηση πρέπει να έχει αγάπη στη δημιουργία. Η επιμονή σας στην καινοτομία έχει σχέση με την αγάπη σας για τη σύγχρονη τέχνη;
Παρότι έχω μεγάλη αγάπη και θαυμασμό για όλη την τέχνη και όλη την ανθρώπινη δημιουργικότητα ανά τους αιώνες, ασχολήθηκα με τη σύγχρονη τέχνη διότι είναι τολμηρή, αφορά την εποχή μας, σε βγάζει από τα συνηθισμένα, σε αναγκάζει να σκεφτείς διαφορετικά, και αυτό εμένα μου ήταν πάρα πολύ χρήσιμο και στην επιχειρηματική μου καριέρα. Με έκανε πιο περίεργο και πιο τολμηρό. Αυτού του είδους η προκλητική καλλιτεχνική δράση ήταν, για μένα, ένα στοιχείο της επιτυχίας μου στον οικονομικό χώρο.
Κύριε Δασκαλόπουλε, ευχαριστώ πάρα πολύ γι’ αυτήν τη συζήτηση.
(1) ΔΙΕΘΝΗΣ ΔΡΑΣΗ
Είναι αντιπρόεδρος του Board of Trustees του Solomon R. Guggenheim Foundation, πρόεδρος του Collections Council του Solomon R. Guggenheim Foundation και ενεργό μέλος σε πολλά συμβούλια μουσείων στον κόσμο.Το 2014 η διεθνής ένωση επιμελητών ΙCI (INDEPENDENT CURATORS INTERNATIONAL) του απένειμε το Βραβείο LEO 2014 για τη «συμβολή του στην εξοικείωση ευρύτερων κοινών με τη σύγχρονη τέχνη». Το 2018 έλαβε τιμητική διάκριση στο πλαίσιο του Guggenheim International Gala για τη συνολική προσφορά και υποστήριξή του στον χώρο των τεχνών.
(2) ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ NEON
Ιδρύθηκε το 2013 από τον Δημήτρη Δασκαλόπουλο και φιλοδοξεί να φέρει τον σύγχρονο πολιτισμό κοντά στον σύγχρονο πολίτη, ως βασικό μοχλό ανάπτυξης και προόδου. Έδρα της δράσης του είναι ολόκληρη η πόλη, το ευρύτερο αστικό περιβάλλον. Είναι ένας ζωντανός και ενεργός συνομιλητής με την κοινωνία, τους θεσμούς, το κοινό. Μέσω της τέχνης και των σύγχρονων ιδεών, θέλει να κεντρίσει τις ατομικές συνειδήσεις και ταυτόχρονα να χρησιμεύσει ως όχημα συλλογικής συνείδησης.
(3) ΣΕΒ
Διετέλεσε Πρόεδρος του ΣΕΒ επί οκτώ συνεχή χρόνια, από το 2006 έως το 2014. Την αμέσως προηγούμενη τετραετία (2002-2006) κατείχε τη θέση του αντιπροέδρου, ενώ είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου του από το 1989.
(4) διαΝΕΟσις
Ο αστικός μη κερδοσκοπικός ερευνητικός οργανισμός (think tank) που ίδρυσε το 2014, με στόχο την τροφοδότηση του δημόσιου διαλόγου και τη διατύπωση συγκεκριμένων προτάσεων στην επίλυση κρίσιμων οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων της Ελλάδας. Το ερευνητικό έργο της ασχολείται, μεταξύ άλλων, με τους κλάδους της κοινωνικής πολιτικής, της δημόσιας διοίκησης, της καινοτομίας, της υγείας και της επιχειρηματικότητας.
(5) ΕΤΑΙΡΙΚΟΙ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
«Πιστεύω ότι είναι αληθινή αυτή η ταύτιση των κοινωνικών στόχων με τους επιχειρηματικούς στόχους. Αυτό είναι το κυρίαρχο. Τώρα, άνθρωποι είναι παντού, στους ανθρώπους υπάρχει απληστία, υπάρχει κατεργαριά, η οποία συναντάται και στον επιχειρηματικό χώρο. Αλλά δεν μιλάμε για περιπτώσεις, μιλάμε για το κυρίαρχο ρεύμα».
(6) ΤΙ ΠΙΣΤΕΥΟΥΝ ΟΙ ΝΕΟΙ
Ο Πάνος Κολιαστάσης επεξεργάστηκε τα διαχρονικά αποτελέσματα δημοσκοπικών ερευνών της διαΝΕΟσις και επικεντρώθηκε στις απαντήσεις που έδωσαν οι νέοι, καταλήγοντας πρόσφατα σε μια σειρά από συμπεράσματα: Η εικόνα που αναδύεται από τις αντιλήψεις των νεότερων, γράφει, είναι σύνθετη και εν μέρει αντιφατική. Από τη μια εμφανίζονται ευρωπαϊστές, πολιτικά μετριοπαθείς, οικονομικά και κοινωνικά φιλελεύθεροι. Από την άλλη επιζητούν την εργασιακή ασφάλεια, αποφεύγουν την ενεργό συμμετοχή στα κοινά και δυσπιστούν έναντι του πολιτικού συστήματος.
