Fitch: Ισχνό το όφελος για τις ελληνικές τράπεζες από τις αυξήσεις επιτοκίων – Ποιοι οι κίνδυνοι
Ισχνό αναμένεται να είναι το όφελος από την αύξηση των επιτοκίων για τις ελληνικές τράπεζες, καθώς, όπως αναφέρει ο αμερικανικός οίκος αξιολόγησης, τα περισσότερα δάνεια είναι με σταθερό επιτόκιο.
Την ίδια στιγμή, η οικονομική επιβράδυνση στην Ελλάδα αναμένεται να επιβραδυνθεί, ενώ ο αντίκτυπος από τον πόλεμο στην Ουκρανία είναι μηδενικός.
Ωστόσο, αναμένεται από τις τέσσερις τράπεζες να αναβάλουν την έκδοση και την αναχρηματοδότηση χρέους εξυγίανσης λόγω της αυξημένης αστάθειας στις αγορές και των ευρύτερων πιστωτικών περιθωρίων.
Μαχαίρι στο ΑΕΠ
Ειδικότερα, το πραγματικό ΑΕΠ της Ελλάδας αυξήθηκε +8,3% το 2021, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Fitch Ratings, με τον αμερικανικό οίκο να αναμένει ότι η ανάκαμψη μετά την πανδημία θα συνεχιστεί φέτος, υποστηριζόμενη από τον τουρισμό και τα ευρωπαϊκά κεφάλαια του NGEU.
Ωστόσο, η Fitch μείωσε τις προβλέψεις του για την ανάπτυξη για το 2022 και το 2023 λόγω των υψηλότερων τιμών, της χαμηλότερης εμπιστοσύνης και της ασθενέστερης ανάπτυξης σε βασικούς εμπορικούς εταίρους μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
«Γέφυρα»
Στην Ελλάδα, το λεγόμενο πρόγραμμα «Γέφυρα», δηλαδή οι κρατικές επιδοτήσεις πληρωμών και οι λύσεις που εφαρμόζουν οι τράπεζες, οι οποίες χρησίμευσαν ως παράταση της στήριξης για δάνεια που εξέρχονται από το μορατόριουμ, αποτελούν μέτριο κίνδυνο για την ποιότητα του ενεργητικού των τραπεζών.
Οι επιδοτήσεις αφορούσαν δάνεια 8 δισεκατομμυρίων ευρώ στο τέλος του 2021 (6% των ακαθάριστων δανείων, εξαιρουμένων των γραμμάτων τιτλοποίησης που παρακρατήθηκαν) και μόνο το 5% περίπου αυτών των δανείων έχει αθετηθεί.
Με βάση τις εκτιμήσεις της EBA, δηλαδή της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών, περίπου το 16% των δανείων που προηγουμένως υπόκειντο σε μορατόριουμ ταξινομήθηκαν ως Στάδιο 3 στα τέλη Μαρτίου 2022 – το υψηλότερο μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης– και περίπου το 39% ταξινομήθηκε ως Στάδιο 2. Αυτοί οι αριθμοί υπογραμμίζουν τους κινδύνους σε περίπτωση που επιδεινωνόταν η ποιότητα του ενεργητικού των τραπεζών και καθυστέρησης της οικονομικής ανάκαμψης.
Σημειώνεται πως οι ελληνικές τράπεζες έχουν αμελητέα άμεση έκθεση σε Ρώσους ή Ουκρανούς αντισυμβαλλομένους, αν και ορισμένες έχουν επιχειρήσεις στην Κύπρο και τη Βουλγαρία.
Άνοδος επιτοκίων
Οι τράπεζες της Νότιας Ευρώπης είναι γενικά σε καλή θέση για να επωφεληθούν από την αύξηση των επιτοκίων, λόγω της υψηλότερης εξάρτησης από τις τράπεζες της Βόρειας Ευρώπης στο καθαρό εισόδημα από τόκους συνολικά, των μεγάλων σταθερών και σχεδόν μηδενικών ή μηδενικού κόστους καταθέσεων και ενός μεγάλου μέρους του μεταβλητού επιτόκιο ή δανεισμός με μεταβλητό επιτόκιο.
Συνολικά, με βάση την υπόθεση σταδιακής αύξησης του επιτοκίου πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης της ζώνης του ευρώ σε 1% έως το τέλος του 2022 και 1,5% το 2023, αναμένουμε ότι οι ισπανικές και οι πορτογαλικές τράπεζες θα ωφεληθούν περισσότερο, καθώς αυτό συνδυάζεται με καλύτερες προοπτικές οικονομικών – και κατά συνέπεια επιχειρηματικού όγκου.
Σε ό,τι αφορά τις ελληνικές τράπεζες, το όφελος θα είναι μικρό, καθώς μεγάλο μέρος των δανείων και των καταθέσεών τους είναι σε σταθερό επιτόκιο.
Αντίκτυπος πολέμου στην Ουκρανία
Η Ελλάδα έχει περιορισμένες εμπορικές σχέσεις με τη Ρωσία και οι Ρώσοι επισκέπτες δεν είναι σημαντικοί για τον τουριστικό της τομέα, οπότε δεν αναμένεται ότι οι τρέχουσες αβέβαιες οικονομικές και γεωπολιτικές καταστάσεις θα επηρεάσουν την ικανότητα των ελληνικών τραπεζών να ολοκληρώσουν τις προγραμματισμένες πωλήσεις προβληματικών περιουσιακών στοιχείων της τάξης των 4 δισ. ευρώ το 2022.
Ωστόσο, αναμένεται από τις τέσσερις τράπεζες να αναβάλουν την έκδοση και την αναχρηματοδότηση χρέους εξυγίανσης λόγω της αυξημένης αστάθειας της αγοράς και των ευρύτερων πιστωτικών περιθωρίων.
Έχουν δε περιθώριο μέχρι το τέλος του 2025 για να ανταποκριθούν στα τελικά MREL, ενώ εκτιμάται ότι πρέπει ακόμη να συγκεντρώσουν περίπου 12 δισεκατομμύρια ευρώ, δεδομένων των μεταβατικών συνολικών κεφαλαίων τους στο τέλος του 2021.
