Πώς μπορεί να εξελιχθεί η πανδημία του κορωνοϊού;

Με τον τρίτο χειμώνα πανδημίας στον ορίζοντα, στο βόρειο ημισφαίριο, οι επιστήμονες προειδοποιούν εξίσου τις ανήσυχες κυβερνήσεις και τους πληθυσμούς να προετοιμάζονται για περισσότερα κύματα κορονοϊού.

Μόνο στις ΗΠΑ, πιθανόν να καταγράφονται έως και ένα εκατομμύριο μολύνσεις την ημέρα αυτόν τον χειμώνα, λέει στο Reuters ο Κρις Μάρεϊ, ο επικεφαλής του Institute of Health Metrics and Evaluation (IHME) του πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον, το οποίο παρακολουθεί την πορεία της πανδημίας.

Αυτό ισοδυναμεί με τον διπλάσιο σημερινό ημερήσιο απολογισμό.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην Ευρώπη οι επιστήμονες προβλέπουν μια σειρά από νέα κύματα της πανδημίας καθώς οι πολίτες περνούν περισσότερο χρόνο μέσα σε εσωτερικούς χώρους κατά τους ψυχρότερους μήνες -αυτή τη φορά μάλιστα σχεδόν παντού χωρίς μάσκα και χωρίς να ισχύουν κανόνες κοινωνικής αποστασιοποίησης.

Ωστόσο, παρότι τα κρούσματα ενδεχομένως να αυξηθούν κατά τους επόμενους μήνες, οι θάνατοι και οι νοσηλείες είναι απίθανο να καταγράψουν άνοδο με την ίδια ένταση, προβλέπουν οι επιστήμονες, κάτι στο οποίο συμβάλλουν οι εμβολιασμοί και οι αναμνηστικές δόσεις, οι προηγούμενες μολύνσεις, οι ηπιότερες παραλλαγές και η διαθεσιμότητα πολύ αποτελεσματικών θεραπειών για την COVID.

“Εκείνοι που κινδυνεύουν περισσότερο είναι όσοι δεν έχουν εκτεθεί στον ιό και δεν έχει μείνει σχεδόν κανένας”, επισημαίνει ο Μάρεϊ.

Οι προβλέψεις αυτές εγείρουν νέα ερωτήματα για το πότε θα εξέλθουν οι χώρες από το στάδιο της έκτακτης κατάστασης λόγω COVID και πότε θα φθάσουν σε ένα στάδιο όπου η νόσος θα είναι ενδημική και οι κοινότητες με υψηλά ποσοστά εμβολιασμού θα καταγράφουν μικρότερης κλίμακας ξεσπάσματα, πιθανόν σε εποχική βάση.

Πολλοί ειδικοί είχαν προβλέψει ότι η μετάβαση αυτή θα ξεκινούσε στις αρχές του 2022, αλλά η έλευση της υψηλής μεταδοτικότητας παραλλαγής Όμικρον του κορονοϊού διέψευσε τις προβλέψεις τους.

“Πρέπει να εγκαταλείψουμε την ιδέα ότι ‘τελείωσε η πανδημία;’ “, λέει ο Άνταμ Κουτσάρσκι, ένας επιδημιολόγος στο London School of Hygiene and Tropical Medicine.

Τόσο ο ίδιος όσο και άλλοι βλέπουν τον κορονοϊό να εξελίσσεται σε μια ενδημική απειλή, η οποία θα εξακολουθεί να προκαλεί ένα μεγάλο βάρος νόσησης.

“Κάποτε μου είπε κάποιος ότι ο ορισμός του ενδημικού είναι ότι η ζωή γίνεται λίγο χειρότερη”, σημειώνει ο ίδιος.

Το ερώτημα παραμένει αν θα εμφανιστεί κάποια νέα παραλλαγή που θα ξεπεράσει σε βαρύτητα τις επικρατούσες σήμερα παραλλαγές της Όμικρον.

Αν αυτή η παραλλαγή θα προκαλεί επίσης σοβαρότερη νόσηση και θα διαφεύγει ευκολότερα της ανοσίας, αυτό θα είναι το “χειρότερο δυνατό σενάριο”, σύμφωνα με μια πρόσφατη έκθεση του παραρτήματος Ευρώπης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

“Όλα τα σενάρια (με νέες παραλλαγές) υποδηλώνουν το ενδεχόμενο ενός μεγάλου κύματος στο μέλλον, εξίσου σοβαρού ή χειρότερου σε σχέση με τα κύματα της επιδημίας του 2020/2021”, αναφέρεται στην έκθεση, η οποία βασίζεται σε ένα μοντέλο του πανεπιστημίου Imperial του Λονδίνου.

ΑΝΑΤΡΕΠΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

Πολλοί από τους ειδικούς επιστήμονες που μίλησαν στο Reuters είπαν ότι οι προβλέψεις αναφορικά με την COVID έχουν γίνει πολύ δυσκολότερες καθώς πολλοί άνθρωποι βασίζονται στα self tests που διενεργούν στο σπίτι τους, τα οποία δεν αναφέρονται στη συνέχεια στις αρχές υγείας με αποτέλεσμα να μην είναι σαφή τα ποσοστά μόλυνσης.

Η BA.5, η παραλλαγή της Όμικρον η οποία αυτή την περίοδο προκαλεί την αύξηση των κρουσμάτων σε πολλές περιοχές, είναι εξαιρετικά μεταδοτική, κάτι που σημαίνει ότι πολλοί ασθενείς, που νοσηλεύονται για άλλες παθήσεις, ενδεχομένως να βγουν θετικοί στην παραλλαγή αυτή και να καταμετρηθούν μεταξύ εκείνων που κρίνονται βαριές περιπτώσεις, ακόμη και αν δεν είναι η COVID-19 η αιτία της κακής κατάστασης της υγείας τους.

Οι επιστήμονες εξηγούν ότι άλλοι άγνωστοι παράγοντες που περιπλέκουν τις προβλέψεις περιλαμβάνουν το αν ένας συνδυασμός εμβολιασμού και μόλυνσης με κορονοϊό–η αποκαλούμενη υβριδική ανοσία–παρέχει μεγαλύτερη προστασία στους ανθρώπους καθώς και πόσο αποτελεσματικές μπορεί να είναι οι εκστρατείες εμβολιασμού με αναμνηστική δόση.

“Όποιος λέει ότι μπορεί να προβλέψει το μέλλον αυτής της πανδημίας είτε έχει υπέρμετρη αυτοπεποίθηση είτε ψεύδεται”, λέει ο Ντέιβιντ Ντάουντι, ένας επιδημιολόγος στο Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health.

Οι ειδικοί παρατηρούν επίσης στενά τις εξελίξεις στην Αυστραλία, όπου μια αναζωπύρωση της επιδημίας γρίπης σε συνδυασμό με την COVID επιβαρύνουν το νοσοκομειακό σύστημα.

Λένε μάλιστα ότι είναι πιθανό δυτικές χώρες να ζήσουν το ίδιο έπειτα από αρκετές περιόδους σχεδόν απουσίας της γρίπης.

“Αν συμβαίνει εκεί, μπορεί να συμβεί και εδώ. Ας προετοιμαστούμε για μια κανονική περίοδο με γρίπη”, λέει ο Τζον Μακόλεϊ, ο διευθυντής του Worldwide Influenza Centre στο Francis Crick Institute στο Λονδίνο.

Ο ΠΟΥ έχει ανακοινώσει ότι κάθε χώρα εξακολουθεί να έχει ανάγκη να προσεγγίζει τα νέα κύματα με όλα τα εργαλεία που υπάρχουν στην εργαλειοθήκη της πανδημίας–από τους εμβολιασμούς μέχρι τις παρεμβάσεις, όπως η διενέργεια τεστ, η κοινωνική αποστασιοποίηση και η χρήση μάσκας.

Η ισραηλινή κυβέρνηση πρόσφατα ανέστειλε την τακτική διενέργεια διαγνωστικών τεστ για κορονοϊό για τους ταξιδιώτες στο διεθνές αεροδρόμιό της, αλλά είναι έτοιμη να ξεκινήσει την πρακτική “εντός ημερών”, αν βρεθεί αντιμέτωπη με μια ραγδαία αύξηση, λέει η Σάρον Άλροϊ-Πρέις, η επικεφαλής της κρατικής υπηρεσίας δημόσιας υγείας.

“Όταν υπάρχει ένα κύμα μολύνσεων πρέπει να φοράμε τις μάσκες, πρέπει να κάνουμε τεστ. Αυτό σημαίνει ζούμε με την COVID”, σημειώνει.