Νέα πρωθυπουργός της Βρετανίας η Λιζ Τρας
Δύο μήνες μετά την παραίτηση του Μπόρις Τζόνσον και εν μέσω κρίσης κόστους ζωής, ο διάδοχός του στη Ντάουνινγκ Στριτ είναι πλέον γνωστός: η Λιζ Τρας είναι η νέα πρωθυπουργός της Βρετανίας.
Οι δημοσκοπήσεις, που την έφερναν μακράν μπροστά και οι Βρετανοί μπουκμέικερς που την θεωρούσαν φαβορί επιβεβαιώθηκαν και μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος της ψηφοφορίας ,στην οποία συμμετείχαν τα περίπου 200.000 μέλη του Συντηρητικού Κόμματος, η 47χρονη Τρας, που παρέμεινε πιστή μέχρι το τέλος στον Τζόνσον όταν άρχισαν οι παραιτήσεις στην κυβέρνησή του στις αρχές Ιουλίου, είναι πλέον η τέταρτη πρωθυπουργός της Βρετανίας μετά το δημοψήφισμα για το Brexit το 2016 και η τρίτη γυναίκα πρωθυπουργός στην ιστορία της χώρας, μετά τη Μάργκαρετ Θάτσερ και την Τερέζα Μέι.
Η συμμετοχή κυμάνθηκε στο 82,6% και από τα 172.437 μέλη των Τόρηδων, που ψήφισαν, η Τρας έλαβε 81.236 ψήφους, ο Ρίσι Σούνακ 60.399 ενώ καταμετρήθηκαν και 654 άκυρα ψηφοδέλτια.
Η νέα ένοικος της Ντάουνινγκ Στριτ αναλαμβάνει καθήκοντα σε ένα εκρηκτικό οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο: ο πληθωρισμός ξεπερνά το 10% και αναμένεται να αυξηθεί, ενώ η κατακόρυφη άνοδος των τιμών της ενέργειας απειλεί τις οικογένειες, τα σχολεία, της επιχειρήσεις και τα νοσοκομεία.
Έρχεται σχέδιο μείωσης φόρων
Αμέσως μετά την ανακοίνωση της εκλογής της , η Λιζ Τρας υποσχέθηκε «τολμηρό σχέδιο» για την μείωση των φόρων και την αύξησης της οικονομικής ανάπτυξης εν μέσω κρίσης του κόστους διαβίωσης.
«Θα εφαρμόσω ένα τολμηρό σχέδιο για την μείωση των φόρων και την αύξηση της ανάπτυξης της οικονομίας μας», δήλωσε μετά την ανακοίνωση της νίκης της επί του Ρίσι Σουνάκ, υποσχόμενη επίσης να αντιμετωπίσει την έκρηξη των τιμών της ενέργειας για τα νοικοκυριά και τα «μακροπρόθεσμα» προβλήματα της τροφοδοσίας σε ενέργεια.
Πληθωρισμός και κοινωνική αναταραχή
Η οικονομική πολιτική βρέθηκε στο επίκεντρο της καμπάνιας των Τρας και Σούνακ, οι οποίοι κάποιες φορές έδειχναν να μην έχουν συνειδητοποιήσει τη δραματική επιδείνωση της κρίσης στη διάρκεια του καλοκαιριού.
Η Τρας προσέλκυσε τους ψηφοφόρους υποσχόμενη μαζικές μειώσεις φόρων και υιοθετώντας ένα πολύ σκληρό τόνο απέναντι στα συνδικάτα. Από την πλευρά του ο Σούνακ, ένας πλούσιος πρώην τραπεζίτης, έχασε σε δημοτικότητα προωθώντας τον οικονομικό ρεαλισμό μακριά από «παραμύθια», με πολλά μέλη του Συντηρητικού κόμματος να τον αντιμετωπίζουν σαν έναν τεχνοκράτη ανίκανο να κατανοήσει τις δυσκολίες των βρετανικών νοικοκυριών.
Χθες, Κυριακή, η Τρας διαβεβαίωσε μιλώντας στο BBC ότι, αν εκλεγεί πρωθυπουργός, θα δράσει «ήδη από την πρώτη εβδομάδα» για να βοηθήσει τους Βρετανούς να αντιμετωπίσουν το κόστος της ενέργειας, αρνούμενη ωστόσο να διευκρινίσει ακριβώς ποια μέτρα σκοπεύει να λάβει. Υπογράμμισε επίσης ότι «μέσα σε ένα μήνα» θα παρουσιάσει ένα σχέδιο οικονομικής μεταρρύθμισης για την αντιμετώπιση της κρίσης.
Αν και κατάφερε να προσελκύσει τη βάση του Συντηρητικού Κόμματος, το οποίο κυβερνά τη Βρετανία εδώ και 12 χρόνια, το 52% των Βρετανών εκτιμά ότι θα είναι μια μέτρια ή ακόμη και μια φρικτή πρωθυπουργός, σύμφωνα με δημοσκόπηση του YouGov.
Κατά συνέπεια δεν είναι βέβαιο ότι οι ασαφείς υποσχέσεις της θα αρκέσουν για να κατευνάσουν την αγανάκτηση των Βρετανών, με πολλούς κλάδους –από τους εργαζόμενους στα μέσα μεταφοράς, τους γιατρούς, τους δικηγόρους και άλλους — να έχουν προχωρήσει ή να ετοιμάζονται να προχωρήσουν σε κινητοποιήσεις.
Τζόνσον: «Να στηρίξουμε τον νέο ηγέτη»
Και αυτό σε μια περίοδο που ουσιαστικά υπήρχε κενό εξουσίας, με έναν πρωθυπουργό που είχε παραιτηθεί και αρνούνταν να λάβει μέτρα για να ανακουφίσει τους Βρετανούς, που απείχε από σημαντικές συνεδριάσεις και έκανε δύο ταξίδια στο εξωτερικό με την οικογένειά του.
Αν και οι Τρας και Σούνακ υπόσχονταν να φέρουν την «αλλαγή» μετά την εποχή Τζόνσον που σημαδεύτηκε από σκάνδαλα, ήδη ο πρώην πρωθυπουργός λείπει σε ένα μέρος των ψηφοφόρων των Συντηρητικών, κυρίως στους ηλικιωμένους, λευκούς άνδρες.
Αν και προτιμούσε την Τρας στη Ντάουνινγκ Στριτ, ο Τζόνσον δεν στήριξε δημοσίως κανέναν από τους δύο υποψήφιους και εκτίμησε χθες σε αποχαιρετιστήριο μήνυμά του, που δημοσιεύτηκε στη Sunday Express, ότι έχει έρθει η ώρα «να στηρίξουμε τον νέο ηγέτη με όλη μας την καρδιά», σχολιάζοντας ότι τόσο η Τρας όσο και ο Σούνακ είναι «περισσότερο από ικανοί» να αναλάβουν τη θέση.
Δεν απέκλεισε εξάλλου να επιστρέψει και ο ίδιος στην πολιτική.
Αύριο, Τρίτη, ο Τζόνσον θα πάει στην καλοκαιρινή οικία της βασίλισσας Ελισάβετ Β’ στο Μπαλμόραλ της Σκωτίας για να της υποβάλει την παραίτησή του. Θα ακολουθήσει ο διάδοχός του, ο 15ος πρωθυπουργός που θα δει η Ελισάβετ στη διάρκεια της βασιλείας της.
Η νέα πρωθυπουργός θα επιστρέψει στη συνέχει στο Λονδίνο για να εκφωνήσει ομιλία έξω από τον αριθμό 10 της Ντάουνινγκ Στριτ και να ανακοινώσει τα μέλη της κυβέρνησής του.
Ποια είναι η Λιζ Τρας
Το πολιτικό ταξίδι της Λιζ Τρας ξεκίνησε από την αντιμοναρχική Αριστερά για να καταλήξει τελικά σκληροπυρηνική δεξιά, υπέρμαχος του Brexit, που θεωρεί εαυτήν διάδοχος της «Σιδηράς Κυρίας» της Βρετανίας, Μάργκαρετ Θάτσερ.
Έξι υπουργικά πόστα υπό τρεις πρωθυπουργούς – ανάμεσά τους και 11 μήνες στο Φόριν Όφις – περιλαμβάνει η θητεία της στην κυβέρνηση, αλλά πολλοί Βρετανοί ομολογούν ότι γνωρίζουν ελάχιστα για την Τρας, σε αντίθεση με τον Μπόρις Τζόνσον, που από αρθρογράφος, δεινός ομιλητής και δήμαρχος του Λονδίνου, είχε καταφέρει να αλώσει τη Ντάουνινγκ Στριτ.
O πολιτικός χαμαιλέοντας που ακούει στο όνομα Τρας
Η πολιτικός, που θυμίζει χαμαιλέοντα, έδωσε μάχες για την παραμονή της Βρετανίας στην ΕΕ προτού μεταπηδήσει στο αντίπαλο στρατόπεδο του Brexit, αποδεχόμενη το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος του Ιουνίου του 2016 κι οσφραινόμενη την αλλαγή του καιρού, όπως την κατηγορούν οι επικριτές της.
Οι ίδιοι τη χαρακτηρίζουν καιροσκόπο και απύθμενα φιλόδοξη, αλλά η Τρας επιμένει ότι έτσι αποκαλούν πάντα τις γυναίκες που καταφέρνουν να διακριθούν.
Ελάχιστα δημοφιλής στη Μόσχα και τις Βρυξέλλες
Η Τρας είναι ένθερμη οπαδός του ΝΑΤΟ και της ανεξαρτησίας της Ουκρανίας και δριμεία επικριτής της Ρωσίας του Βλαντίμιρ Πούτιν, έχοντας μεταξύ άλλων ηγηθεί των προσπαθειών για την επιβολή κυρώσεων σε Ρώσους ολιγάρχες, πολλοί εκ των οποίων είχαν αράξει στο Λονδίνο.
