Αβάντα στο ενεργειακό «πακέτο» ο φόρος στα υπερέσοδα των παραγωγών
Έναν σημαντικό πόρο «ξεκλειδώνει» για το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης η δημοσίευση της ΚΥΑ που καθορίζει το πλαίσιο εφαρμογής της έκτακτης εισφοράς στα υπερκέρδη των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας (του άρθρου 37 του ν. 4936/2022) την περίοδο Οκτώβριος 2021 – Ιούνιος 2022.
Θα συνεισφέρει στην προσπάθεια στήριξης νοικοκυριών και επαγγελματιών ενόψει του δύσκολου χειμώνα, την ώρα που το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης υπολογίζει τον δημοσιονομικό χώρο για να οριστικοποιήσει το πακέτο της ΔΕΘ, σε συνάρτηση και με τα σημερινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για την αύξηση του ΑΕΠ. Υπολογίζεται ότι το δημοσιονομικό κόστος μόνο για το ενεργειακό πακέτο, δηλαδή επιδότηση ηλεκτρικού ρεύματος, επιταγή ακρίβειας, επίδομα θέρμανσης και επιδότηση πετρελαίου κίνησης θα κυμανθεί στα 2 δισ. ευρώ.
Στο πλαίσιο αυτό είναι σημαντικό το όφελος που προκύπτει από την φορολόγηση των υπερεσόδων των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας. Εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 400 εκατ. ευρώ, αν και μετά τη δημοσίευση της απόφασης για το μοντέλο είσπραξης του φόρου θα πρέπει να υπολογιστούν τα ποσά ανά εταιρεία για να επιβληθεί η έκτακτη εισφορά που αναλογεί. Πρόκειται για τα παλαιά κέρδη αφού η απόφαση αφορά την περίοδο από τον Οκτώβριο του 2021 έως και τον Ιούνιο του 2022. Καθώς η κρίση τιμών στην αγορά έχει κλιμακωθεί έκτοτε τα ποσά αυξάνονται, με ενδεικτικά τα πρόσφατα στοιχεία του υπουργείου ενέργειας, με αφορμή τις επιδοτήσεις Σεπτεμβρίου, που ανέφεραν ότι στις πρώτες 40 ημέρες λειτουργίας του Νέου Μηχανισμού ανάκτησης των υπερεσόδων από τις εταιρείες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, εισπράχθηκαν πάνω από 1,2 δισ. ευρώ τα οποία κατευθύνθηκαν στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης για την ενίσχυση των επιδοτήσεων στους καταναλωτές.
Σημειώνεται ότι με βάση το πόρισμα της ΡΑΕ, με περίοδο αναφοράς Οκτώβριος 2021 – Μάρτιος 2022, τα υπερέσοδα υπολογίζονταν σε περίπου 300 εκατ. ευρώ. Επίσης, λαμβάνοντας υπόψη τις εξαμηνιαίες οικονομικές καταστάσεις των εταιρειών για το πρώτο μισό του 2022 μελέτη του ενεργειακού τομέα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ανέφερε ότι σε ετήσια βάση τα υπερκέρδη των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας ανήλθαν σε 2,2 δισ. ευρώ (Ιούλιος 2021 – Ιούνιος 2022). Για το οριστικό ποσό που θα προκύψει από την φορολόγηση των υπερεσόδων θα πρέπει να αναμένονται οι επίσημες ανακοινώσεις στο πλαίσιο των εξαγγελιών του πρωθυπουργού.
Το πλαίσιο εφαρμογής του φόρου με συντελεστή 90%
Σύμφωνα με την κοινή απόφαση του υπουργού Οικονομικών, Χρήστου Σταϊκούρα, του Αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών, Θεόδωρου Σκυλακάκη και του υπουργού Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, υπόχρεοι για την καταβολή της εισφοράς είναι οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας για το σύνολο των μονάδων παραγωγής τους, συμπεριλαμβανομένων των μονάδων που εκπροσωπούνται από Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης (ΦΟ.Σ.Ε.). Από την επιβολή της εισφοράς εξαιρούνται: οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ ή ΣΗΝΘΥΑ (Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού-Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης) που έχουν συνάψει σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης ή σύμβαση πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας πριν την έναρξη ισχύος του ν. 3468/2006 και οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας θερμικών μονάδων που είναι εγκατεστημένοι στο Μικρό Συνδεδεμένο Σύστημα (ΜΜΣ) της Κρήτης. Ειδικά για τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας από ΣΗΘΥΑ, η εισφορά επιβάλλεται μόνο στην ποσότητα της παραχθείσας ενέργειας που αποζημιώνεται από τη συμμετοχή του παραγωγού στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας.
Η μεθοδολογία υπολογισμού των ποσών της εισφοράς λαμβάνει υπόψη όλες ανεξαιρέτως τις τεχνολογίες που συμμετέχουν στη χονδρεμπορική αγορά: Λιγνιτικές μονάδες, Υδροηλεκτρικές μονάδες, Μονάδες φυσικού αερίου συνδυασμένου ή ανοιχτού κύκλου, Μονάδες ΣΗΘΥΑ κατά το μέρος που συμμετέχουν στην αγορά και χαρτοφυλάκια ΑΠΕ τα οποία δεν υπόκεινται σε σχήμα κρατικής ενίσχυσης. Ας σημειωθεί ότι οι 33 από τις 42 μονάδες παραγωγής είναι της ΔΕΗ. Ακολουθούν οι Mytilineos, Elpedison, ΗΡΩΝ, και Κόρινθος Power ενώ στα χαρτοφυλάκια ΑΠΕ συμμετέχουν οι Optimus Energy, εταιρεία ΦΟΣΕ, συνδεδεμένη με την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή και Enel Global.
Η εισφορά υπολογίζεται ανά μήνα, για την παραπάνω περίοδο με την εφαρμογή συντελεστή 90% επί της θετικής διαφοράς του Μικτού Περιθωρίου Κέρδους του υπόχρεου, μεταξύ του μήνα εξέτασης και του ίδιου μήνα του προηγουμένου έτους, σταθμισμένης με το Ποσοστό των Συμβάσεων Προμήθειας Σταθερής Τιμής και αφαιρουμένων εκπτώσεων σε τελικούς καταναλωτές και επιστροφών.
