Ο Σόιμπλε κλείνει τα 80. Και συνεχίζει…
Ακόμη και οι πολιτικοί αντίπαλοι αναγνωρίζουν τα πεπραγμένα του. “Για 50 χρόνια δίνετε το παρών στο Κοινοβούλιο, έχετε εκλεγεί σε 14 εκλογικές αναμετρήσεις, πρόκειται για ένα μοναδικό επίτευγμα”, επισημαίνει η πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Βουλής Μπέρμπελ Μπας, στέλεχος του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD). Τα εύσημα απευθύνονται στον προκάτοχό της, τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ηγετική μορφή των Χριστιανοδημοκρατών (CDU), ο οποίος την Κυριακή συμπληρώνει τα 80 του χρόνια. Παραμένει πολιτικά ενεργός και όλα δείχνουν ότι δεν έχει καμία διάθεση να αποσυρθεί, αλλά ούτε και να επιβάλει την παρουσία του.
“Απεχθάνομαι τους βετεράνους της πολιτικής που ανακατεύονται παντού” έλεγε ο ίδιος σε πρόσφατη συνέντευξή του στην εφημερίδα Süddeutsche Zeitung. Θέλει να λέει τη γνώμη του, αλλά μόνο αν του το ζητήσουν. Κάτι που βέβαια συμβαίνει πολλές φορές, γιατί ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε θεωρείται πλέον ένας “elder statesman”, ένας διανοούμενος της συντηρητικής παράταξης με διορατικότητα και στρατηγική σκέψη.
Ο άνθρωπος που θα γινόταν βασιλιάς
Εξελέγη στην Ομοσπονδιακή Βουλή για πρώτη φορά το 1972. Έχει κάνει τα πάντα: Επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας, διευθυντής της καγκελαρίας, πρόεδρος της CDU, υπουργός Εσωτερικών και Οικονομικών, πρόεδρος της Βουλής. Για τους Γερμανούς η μεγάλη στιγμή του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε σήμανε στις 31 Αυγούστου 1990. Την ημέρα εκείνη, ως υπουργός Εσωτερικών στην κυβέρνηση του Χέλμουτ Κολ, o Σόιμπλε συνυπέγραψε τη Συνθήκη για την Επανένωση της Γερμανίας με τον Ανατολικογερμανό ομόλογό του Γκίντερ Κράουζε. Τον Ιούνιο του 1991, η αγόρευση του Σόιμπλε στη Βουλή έπεισε και τους τελευταίους αναποφάσιστους να υπερψηφίσουν τη μεταφορά της πρωτεύουσας από τη Βόννη στη Βερολίνο. “Εδώ δεν μιλάμε για έναν ανταγωνισμό μεταξύ δύο πόλεων”, έλεγε. “Με όλον τον σεβασμό, το ζήτημα δεν είναι οι θέσεις εργασίας ή το κόστος της μετακόμισης. Εδώ μιλάμε για το μέλλον της Γερμανίας”.
Πολλοί πίστευαν ότι ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε θα γινόταν ο διάδοχος του Χέλμουτ Κολ στην καγκελαρία. Αλλά τα χτυπήματα που δέχεται είναι σκληρά και διαδοχικά. Τον Οκτώβριο του 1990, στη διάρκεια προεκλογικής συγκέντρωσης, ένας ψυχοπαθής θα του επιτεθεί με κυνηγετικό όπλο. Οι γιατροί θα σώσουν τη ζωή του, αλλά έκτοτε παραμένει καθηλωμένος σε αναπηρικό καροτσάκι. Δεν το βάζει κάτω, γρήγορα επιστρέφει στο υπουργείο Εσωτερικών και το 1991 ορίζεται επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του κυβερνώντος Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος.
Τον Νοέμβριο του 1999 αποκαλύπτονται τα “μαύρα ταμεία” του Χέλμουτ Κολ. Ο καγκελάριος αρνείται να κατονομάσει τους κρυφούς χρηματοδότες του. Δεν υπάρχουν στοιχεία για ανάμειξη του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, αλλά λίγο αργότερα μία νέα δωρεά 100.000 ευρώ φέρνει και τον ίδιο σε δύσκολη θέση. Ο Σόιμπλε θεωρεί ότι ενώ ο ίδιος στηρίζει τον Κολ, εκείνος δεν του ανταποδίδει την υποστήριξη. Λίγο πριν τα Χριστούγεννα η Άνγκελα Μέρκελ με άρθρο-παρέμβαση στην εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) θα ζητήσει μία “νέα αρχή” για την CDU. Δεν είχε ενημερώσει τον Σόιμπλε για το άρθρο και όταν εκείνος ζητεί εξηγήσεις, του δίνει την αφοπλιστική απάντηση: “Εάν σας ζητούσα έγκριση, δεν θα μου τη δίνατε”.
Δημοσιονομική πειθαρχία για την Ευρώπη
Υπό το βάρος των εξελίξεων τον Φεβρουάριο του 2000 ο Σόιμπλε παραιτείται από την ηγεσία της CDU. Αρχίζει η εποχή της Άνγκελα Μέρκελ, η οποία πάντως όχι μόνο δεν παραμερίζει τον Σόιμπλε, αλλά του αναθέτει πολύ σημαντικά χαρτοφυλάκια, αρχικά το υπουργείο Εσωτερικών και από το 2009 το υπουργείο Οικονομικών. Για πρώτη φορά μετά από 45 χρόνια ο Σόιμπλε καταρτίζει ισοσκελισμένο προϋπολογισμό. Απαιτεί δημοσιονομική πειθαρχία στη Γερμανία, αλλά και στην Ευρώπη. Την εποχή εκείνη ο Γιοχάνες Καρς, εκπρόσωπος των συγκυβερνώντων Σοσιαλδημοκρατών (SPD) για θέματα προϋπολογισμού, δηλώνει στη Γερμανική Ραδιοφωνία (DLF) για τον υπουργό Οικονομικών: “Ξέρει να ελέγχει τις αντιδράσεις του, ξέρει καλά τι θέλει και πώς θα το αποκτήσει, όχι απαραίτητα με φιλικό τρόπο”.
Την ώρα της ευρω-κρίσης ο κήρυκας της δημοσιονομικής πειθαρχίας δεν μπορεί παρά να αποκτήσει φανατικούς φίλους, αλλά και αντιπάλους. Η πρότασή του για “προσωρινή” έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη δεν θα περάσει. Πολλά χρόνια αργότερα, τον Ιούλιο του 2022, ο Σόιμπλε θα δηλώσει στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ ότι “δεν ήθελε να βλάψει την Ελλάδα” και ότι την ιδέα του προσωρινού Grexit “είχε υποστηρίξει η μεγάλη πλειοψηφία των υπουργών Οικονομικών στο Γιούρογκρουπ”. Επισημαίνει βέβαια και ο ίδιος ότι ο δρόμος της “εσωτερικής υποτίμησης” που επελέγη τελικά είχε μεγάλο κόστος για τους Έλληνες. Δεν θα είχε όμως (τουλάχιστον) το ίδιο κόστος και ο δρόμος της “άλλης” υποτίμησης;
Όσοι πιστεύουν ότι ο Σόιμπλε δεν έχει “όραμα για την Ευρώπη” μάλλον κάνουν λάθος. Μόνο που το όραμα αυτό προβλέπει αυστηρά κριτήρια για τη συμμετοχή στο “κλαμπ” της ΕΕ. Η πρότασή Σόιμπλε για μία “Ευρώπη πολλών ταχυτήτων”, την οποία παρουσίασε για πρώτη φορά το 1994 από κοινού με τον συνάδελφό του Καρλ Λάμερς, έχει εν μέρει υλοποιηθεί, παρά τις έντονες αντιδράσεις που προκάλεσε την εποχή εκείνη. Την υπογραφή του Σόιμπλε φέρει και η πρόταση για “προνομιακή συνεργασία” με την Τουρκία, αντί για πλήρη ένταξη στην ΕΕ. Σήμερα ο Σόιμπλε στηρίζει την πρόταση για κατάργηση της ομοφωνίας στη λήψη αποφάσεων στην ΕΕ. Πολλές φορές διχάζει, αλλά ο λόγος του μετράει. Άλλωστε δεν υπάρχουν πολλοί Γερμανοί πολιτικοί που ομιλούν στη Σορβόνη, στα γαλλικά, για το μέλλον της Ευρώπης και βλέπουν το ακροατήριο να χειροκροτεί όρθιο. Το έχει καταφέρει και αυτό ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
