Ενεργειακό παιχνίδι: Οι κινήσεις των παικτών και οι ανησυχίες των πολιτών

Απέχουν από ένα κοινά αποδεκτό μοντέλο για τη θέσπιση ανώτατου ορίου στην τιμή του φυσικού αερίου τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης μια εβδομάδα πριν την προγραμματισμένη συνάντηση των υπουργών Ενέργειας για την επίμαχη συμφωνία την ώρα που κλιμακώνεται η στρατηγική G7 και Ρωσίας στο πεδίο του πετρελαίου, πυροδοτώντας ανησυχίες για τις διακυμάνσεις των τιμών εν μέσω χειμώνα.

Πρακτικά, οι καταναλωτές βρίσκονται σε δεινή θέση καλούμενοι να επιλέξουν την πιο συμφέρουσα ενεργειακή λύση, ενώ συνεχίζεται ο ενεργειακός πόλεμος, καθώς μπορεί οι χώρες της G7 να έθεσαν σε ισχύ το ανώτατο όριο στις διεθνείς τιμές του πετρελαίου και η Ρωσία να έχασε από ενεργειακό πελάτη την Ευρώπη, όπως ανακοίνωσε ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) εκτιμώντας μείωση της ρωσικής παραγωγής αργού, αλλά η Ρωσία ανακατευθύνει τα αποθέματά της προς την Ασία και σχεδιάζει να απαντήσει με κατώτατη τιμή. Εντωμεταξύ έχουν μπλοκάρει στα στενά του Βοσπόρου και δεξαμενόπλοια που μεταφέρουν πετρέλαιο από το Καζακστάν.

Τα νέα δεδομένα αναμένεται να απασχολήσουν τους υπουργούς Ενέργειας της ΕΕ που έχουν θέσει ως ορόσημο την 13η Δεκεμβρίου προκειμένου να καταλήξουν σε συμφωνία για το πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου ενώ ενδέχεται να ακολουθήσει και Σύνοδος Κορυφής των ηγετών της ΕΕ.

Προς το παρόν τα παραπάνω πυροδοτούν ανησυχίες για τη ζήτηση κι έχουν οδηγήσει σε εβδομαδιαία πτώση πάνω από 8% το πετρέλαιο τύπου brent στις διεθνείς αγορές, με τιμές κάτω από τα 80 δολ. το βαρέλι. Σε ετήσια βάση πάντως ενισχύεται περίπου 2%. Στην Ελλάδα οι τιμές χονδρικής που παραδίδουν τα διυλιστήρια, εμφανίζουν πτώση έως 28 λεπτά το λίτρο σε όλα τα είδη καυσίμων φτάνοντας το 1,39 ευρώ στην αμόλυβδη 95 οκτανίων, το 1,31 στο ντίζελ και το 1,15 ευρώ στο υγραέριο.

Οι καταναλωτές πάντως εμφανίζονται προβληματισμένοι για το κόστος της ενέργειας που αποτελεί την πιο κρίσιμη κατηγορία εξόδων τους. Σύμφωνα με την έρευνα του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΕΑ) σε συνεργασία με την Pulse RC τα μισά νοικοκυριά στην Ελλάδα (50%) ανησυχούν για το κόστος σε ηλεκτρικό ρεύμα, καύσιμα, θέρμανση και ακολούθως για τα βασικά αγαθά (37%) που προμηθεύονται από τα καταστήματα τροφίμων και τα σούπερ μάρκετ. Στο πλαίσιο αυτό έχουν επιδοθεί σε περικοπές. Σύμφωνα με την έρευνα, η ενέργεια και -σχεδόν ισόποσα- τα καταναλωτικά αγαθά (ρούχα, παπούτσια, ηλεκτρικές συσκευές) είναι οι δύο κατηγορίες εξόδων που έχουν κυρίως περιορίσει (27% και 26% αντίστοιχα). Κοντά τους ως ποσοστό καταγράφονται και τα βασικά αγαθά (21%). Περίπου αντίστοιχη εικόνα καταγράφεται και στις απαντήσεις των επαγγελματιών και επιχειρηματιών. Επίσης, το 51% των συμμετεχόντων στην έρευνα βρίσκουν τα μέτρα και τις εξαγγελίες της κυβέρνησης για την στήριξη των καταναλωτών από τις ανατιμήσεις προς τη σωστή κατεύθυνση αν και οι περισσότεροι από αυτούς κρίνουν ότι χρειάζονται κι άλλα. Το 48% αντίθετα, κρίνει ότι κινούνται προς λανθασμένη κατεύθυνση.

Όπως σχολιάζει μεταξύ άλλων ο πρόεδρος του Ε.Ε.Α., Γιάννης Χατζηθεοδοσίου, το κόστος της ενέργειας απασχολεί σε σημαντικό ποσοστό τους ερωτηθέντες, που σημαίνει ότι χρειάζεται να ξαναδεί η πολιτεία τα μέτρα στήριξης και ίσως να πρέπει να εφαρμοστεί από την κυβέρνηση ένα διαφορετικό μίγμα πολιτικής.

Πάντως η έρευνα δείχνει μια βελτιωμένη εικόνα (σε σύγκριση με την προηγούμενη έρευνα του Ιουνίου) σε σχέση με τον δείκτη αισιοδοξίας / απαισιοδοξίας για την ελληνική οικονομία. Συγκεκριμένα, στο ερώτημα πως αντιμετωπίζουν την πορεία της οικονομίας τους επόμενους μήνες, οι συμμετέχοντες στην έρευνα απαντούν σε ποσοστό 36% αισιόδοξα (από 31% στην προηγούμενη έρευνα) και 63% απαισιόδοξα (από 68%). Ανάλογα, βελτιωμένη σε σχέση με τον Ιούνιο είναι η εικόνα και μεταξύ επιχειρηματιών, όπου το 42% (από 26%) απαντά αισιόδοξα, αν και η πλειοψηφία (58% από 72%) εξακολουθεί να αντιμετωπίζει το θέμα με απαιδιοδοξία.