Γιατί το να βλέπουμε χριστουγεννιάτικες ταινίες μάς κάνει -σύμφωνα με την επιστήμη- ευτυχισμένους

της L’Oreal Thompson Payton

«Οι χριστουγεννιάτικες ταινίες μάς κάνουν χαρούμενους για τον ίδιο λόγο που η παρακολούθηση οποιασδήποτε αγαπημένης ταινίας μας κάνει ευτυχισμένους – το τελετουργικό, η ρουτίνα και η εξοικείωσή μας με αυτά», λέει η Courtney Cope, θεραπεύτρια γάμου και οικογένειας και ανώτερη διευθύντρια κλινικών λειτουργιών στην BetterHelp. «Για τους ανθρώπους, υπάρχει κάτι που λειτουργεί σαν καταπραϋντικό για το νευρικό μας σύστημα σε αυτά τα στοιχεία. Επίσης, συνήθως παρακολουθούμε τις ίδιες χριστουγεννιάτικες ταινίες κάθε χρόνο και αυτό παρέχει μια αίσθηση τάξης και ηρεμίας σε έναν συχνά απρόβλεπτο κόσμο».

Υπάρχει επίσης ικανοποίηση όταν ξέρεις ότι όλα θα πάνε καλά στο τέλος.

«Όταν πρόκειται για εκείνες τις -ελαφρώς μελοδραματικές- χριστουγεννιάτικες ταινίες που λατρεύουμε να παρακολουθούμε, ξέρουμε ότι πάντα θα εξελιχθούν με τον πιο θετικό τρόπο και θα έχουν happy ending», εξηγεί η Cope. «Είναι ευχάριστοι περισπασμοί από την πραγματικότητα για τον εγκέφαλό μας, όπου μπορούμε να αφεθούμε και να φανταστούμε έναν κόσμο όπου ο καλός κερδίζει πάντα, οι οικογένειες λύνουν πάντα τις διαφορές τους, ο κύριος χαρακτήρας βρίσκει πάντα την αληθινή αγάπη και υπάρχουν πάντα αρκετά χρήματα για το πιο μαγικό και πανάκριβο ονειρεμένο χριστουγεννιάτικο δώρο ή ταξίδι για όλη την οικογένεια!».

Το «κέντρο φόβου του εγκεφάλου μας», γνωστό και ως αμυγδαλή, που είναι σχεδιασμένο για να μας κρατάει ασφαλείς, απολαμβάνει το «παραμύθιασμα» για μερικές ώρες όπου ξέρουμε ότι όλα θα πάνε καλά, ειδικά σε μια ιδιαίτερα αγχωτική περίοδο του χρόνου, σύμφωνα με την Cope.

«Οι χριστουγεννιάτικες ταινίες είναι ειδικά γραμμένες και σχεδιασμένες για να κάνουν τους ανθρώπους να αισθάνονται καλά. Οι σεναριογράφοι και οι παραγωγοί τους στοχεύουν στις κρυφές επιθυμίες μας να βρούμε αγάπη, να διορθώσουμε ένα λάθος από το παρελθόν μας, να παρατήσουμε αυτή την ‘απαίσια δουλειά στην πόλη’ και να βρούμε μια πιο απλή και πιο ευτυχισμένη ζωή στην ύπαιθρο παρέα με ‘καλούς ανθρώπους’», λέει.

«Οι δημιουργοί τους τοποθετούν σκόπιμα τραγούδια που πιθανότατα άκουγες όταν μεγάλωνες και δείχνουν παραδόσεις που σου θυμίζουν το σπίτι, έτσι ώστε να εξιτάρουν εκείνο το μέρος του εγκεφάλου σου που σε κάνει να θυμάσαι πότε τα πράγματα ήταν πιο απλά και πιο χαρούμενα. Αυτό είναι γνωστό ως ‘φαινόμενο νοσταλγίας’, το οποίο είναι μια γνωστική προκατάληψη που μας κάνει να θυμόμαστε το παρελθόν ως πιο θετικό απ’ ότι πιθανότατα ήταν».

Για πολλούς ανθρώπους, ισχύει η κλασική εξαρτημένη μάθηση (επίσης γνωστή ως παβλοφική απόκριση) όταν παρακολουθούν γιορτινές ταινίες ως ενήλικες, γιατί τους θυμίζει τα ίδια συναισθήματα που είχαν όταν τις έβλεπαν ως παιδιά.

«Εξαιτίας όλων αυτών των θετικών πραγμάτων που συμβαίνουν όταν παρακολουθούμε χριστουγεννιάτικες ταινίες, ο εγκέφαλός μας απελευθερώνει ντοπαμίνη, η οποία συνδέεται με την ευχαρίστηση και την ανταμοιβή», εξηγεί η Cope. «Αυτές οι ταινίες μάς δίνουν αυτό που θέλουμε: εύκολες λύσεις σε μερικά από τα πιο δύσκολα προβλήματα της ζωής σε ένα σύντομο χρονοδιάγραμμα – κάτι που μπορεί να είναι εντελώς μη ρεαλιστικό στην πραγματική ζωή. Αλλά δεν μας νοιάζει πόσο μελό ή αναμενόμενες είναι, αφού η ντοπαμίνη κάνει τη ‘σκληρή’ δουλειά προκειμένου να μας κάνει να νιώθουμε ότι περνάμε υπέροχα. Αισθανόμαστε ευχαρίστηση, το κέντρο ανταμοιβής του εγκεφάλου μας διεγείρεται και αυτό είναι αρκετό για να μας διασκεδάσει και να μας καθηλώσει να τις δούμε ξανά και ξανά».

Η νοσταλγία, που αποτελεί δομικό στοιχείο των χριστουγεννιάτικων ταινιών, ενεργοποιεί επίσης το τμήμα του εγκεφάλου μας που είναι γνωστό ως μεταιχμιακό σύστημα, το οποίο είναι στενά συνδεδεμένο με τις αναμνήσεις και τις πρώιμες εμπειρίες σύνδεσης.

«Ο εγκέφαλός μας αισθάνεται μια αίσθηση χαλάρωσης και σύνδεσης με τις πιο χαρούμενες αναμνήσεις μας βλέποντας αυτές τις ταινίες – ακόμα κι αν δεν καταφέρουμε να γυρίσουμε σπίτι για τα Χριστούγεννα φέτος ή ακόμα κι αν η γιαγιά δεν είναι πλέον μαζί μας για να φτιάξουμε μαζί χριστουγεννιάτικα μπισκότα», λέει η Cope.

Οι γιορτινές ταινίες μπορούν επίσης να μας κάνουν να αισθανόμαστε πιο αισιόδοξοι και να μας εμπνεύσουν να κάνουμε θετικές ενέργειες στη ζωή μας, είτε πρόκειται να καλέσουμε ένα αγαπημένο μας πρόσωπο με το οποίο είχαμε τσακωθεί είτε για να επανασυνδεθούμε με την οικογένεια.

«Αυτά τα αισιόδοξα συναισθήματα μπορούν να ηρεμήσουν την αμυγδαλή, που είναι το μέρος του εγκεφάλου μας που συχνά αναζητά πράγματα που πρέπει να μας ανησυχούν, και επίσης να διεγείρουν τον πρόσθιο φλοιό του προσαγωγίου, που είναι το μέρος που ο εγκέφαλός μας συνδέεται με τη συναισθηματική επίγνωση, τη διαχείριση του πόνου και την πρόβλεψη των μελλοντικών αποτελεσμάτων», λέει η Cope.

Εάν οι χριστουγεννιάτικες ταινίες δεν σας ενδιαφέρουν, αλλά θέλετε να βιώσετε το ίδιο αίσθημα νοσταλγίας, η Cope συνιστά να σκεφτείτε άλλες δραστηριότητες που σας έφερναν χαρά όταν ήσασταν παιδί.

«Με την αναβίωση των πραγμάτων που κάναμε και αγαπούσαμε ως παιδιά, μπορούμε να έχουμε πρόσβαση σε μέρη του εγκεφάλου μας που μας θυμίζουν απλούστερες εποχές και να απολαμβάνουμε την απόδραση από τις ευθύνες της ενηλικίωσης», λέει. «Οι άνθρωποι μπορούν να βιώσουν μια απελευθέρωση ντοπαμίνης όταν κάνουν σεξ, όταν ασκούνται, όταν κάνουν κρύο ντους, όταν ακούν τη μουσική που αγαπούν. Για να ηρεμήσετε την αμυγδαλή σας, μπορείτε να μιλήσετε με έναν έμπιστο φίλο στο τηλέφωνο, να διαβάσετε θετικές σκέψεις που έχετε καταγράψει, να πάτε για μια βόλτα στη φύση ή να εξετάσετε το ενδεχόμενο να ξεκινήσετε ψυχοθεραπεία για να αντιμετωπίσετε τυχόν μακροχρόνιους φόβους ή άγχη με τη βοήθεια ενός εκπαιδευμένου επαγγελματία».

Photo Credit: Shutterstock