Η τάση προς τα ηλεκτρονικά μέσα πληρωμών και η αξία των μετρητών

Μπορεί να αυξάνονται οι ηλεκτρονικές πληρωμές αλλά τα μετρητά παραμένουν το πιο συχνά χρησιμοποιούμενο μέσο πληρωμής στα καταστήματα ενώ σχεδόν οι δύο στους πέντε καταναλωτές στη ζώνη του ευρώ “φυλάνε” λεφτά στο σπίτι, εκτός του πορτοφολιού ή τραπεζικού λογαριασμού (ποσοστό 37% από 34% το 2019, σύμφωνα με μελέτη της ΕΚΤ).

Διαπιστώνεται ότι η τάση προς τα ηλεκτρονικά μέσα πληρωμών έχει επιταχυνθεί με την πανδημία και η πλειοψηφία των καταναλωτών προτιμά πλέον να χρησιμοποιεί ηλεκτρονικές μεθόδους πληρωμής αλλά στα καταστήματα οι περισσότεροι προτιμούν να πληρώνουν μετρητά.

Το μερίδιο των ηλεκτρονικών αγορών ως ποσοστό του συνόλου των καθημερινών συναλλαγών στη ζώνη του ευρώ έχει αυξηθεί σημαντικά και ανέρχεται στο 17% το 2022, από 6% το 2019. Για αγορές σε σημείο πώλησης, το μερίδιο των πληρωμών με κάρτα αυξήθηκε κατά 9 ποσοστιαίες μονάδες στο 34% το 2022, με τις ανέπαφες πληρωμές να αποτελούν πλέον την πλειοψηφία των πληρωμών με κάρτα. Οι κάρτες θεωρούνται πιο γρήγορες και εύχρηστες ενώ είναι η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη μέθοδος πληρωμής για μεγαλύτερες πληρωμές αντιπροσωπεύοντας πλέον μεγαλύτερο μερίδιο πληρωμών από τα μετρητά σε όρους αξίας.

Τα μετρητά όμως χρησιμοποιήθηκαν για το 59% των συναλλαγών στα σημεία πώλησης το 2022, έναντι 72% το 2019, σύμφωνα με μελέτη της ΕΚΤ. Πρόκειται για το μέσο πληρωμής που χρησιμοποιείται συχνότερα για πληρωμές μικρής αξίας σε καταστήματα και για συναλλαγές από άτομο σε άτομο. Για συναλλαγές μέχρι 5 ευρώ, ποσοστό 81% λέει ότι πληρώνει μετρητά. Το ποσοστό μειώνεται σε 70% για ποσά 5-10 ευρώ και μειώνεται περαιτέρω για μεγαλύτερα ποσά. Οι καταναλωτές αντιλαμβάνονται τα μετρητά ως χρήσιμο μέσο πληρωμής για να έχουν τον έλεγχο των δαπανών τους, να προστατεύουν το απόρρητό τους και να επιτρέπουν την άμεση διευθέτηση των συναλλαγών.

Σε σύγκριση με πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας, η πλειονότητα των καταναλωτών (54%) δήλωσε ότι δεν υπήρξε καμία αλλαγή στο πόσο συχνά χρησιμοποιούν μετρητά σε φυσικά σημεία πώλησης. Το 31% των καταναλωτών ανέφερε ότι χρησιμοποιούσε μετρητά λιγότερο συχνά και το 14% πιο συχνά.

Η σημασία της δυνατότητας πληρωμής με μετρητά

Ενώ η χρήση και οι προτιμήσεις για πληρωμές με μετρητά παρουσιάζουν πτωτική τάση, η σημασία των μετρητών παραμένει σε υψηλό επίπεδο. Συνολικά, το 60% του πληθυσμού της ζώνης του ευρώ θεωρεί ότι η επιλογή πληρωμής με μετρητά είναι πολύ ή αρκετά σημαντική, με το αντίστοιχο ποσοστό για την Ελλάδα να φτάνει το 70%. Πάνω από το μισό του πληθυσμού θεώρησε την επιλογή να πληρώσει με μετρητά αρκετά ή πολύ σημαντική σε αυτήν την έρευνα, ακόμη και σε χώρες όπως το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο και η Φινλανδία, όπου οι καταναλωτές χρησιμοποιούσαν άλλες επιλογές πληρωμής για τις περισσότερες συναλλαγές τους.