Ανάλυση: Πώς οι ΗΠΑ απέτρεψαν τον ενεργειακό εκβιασμό του Πούτιν

Aπό τους Jeffrey Sonnenfeld & Steven Tian*

Ο Λευκός Οίκος διατυμπανίζει με υπερηφάνεια το χαμηλότερο ποσοστό ανεργίας των τελευταίων 50 ετών και την πτώση των τιμών των εμπορευμάτων – αλλά έχει περισσότερα για τα οποία πρέπει να είναι υπερήφανος στο οικονομικό μέτωπο.

Οι ημέρες των ενεργειακών εκβιασμών του Βλαντίμιρ Πούτιν που τροφοδοτούσαν τις τιμές της ενέργειας και δοκίμαζαν την ενότητα της Δύσης πλησιάζουν γρήγορα στο τέλος τους, εν μέσω μιας σειράς υποτιμημένων αλλά σημαντικών ενεργειακών νικών της κυβέρνησης Μπάιντεν, που κυμαίνονται από τη μείωση των τιμών της βενζίνης για τους οδηγούς έως την προμήθεια αρκετού υγροποιημένου φυσικού αερίου για να κρατήσει την Ευρώπη ζεστή αυτόν τον χειμώνα.

Αντί να τρέμουν από αγωνία, οι Ευρωπαίοι ηγέτες εξετάζουν τώρα σχέδια για την προμήθεια προηγμένων αρμάτων μάχης στην Ουκρανία.

Ορισμένοι ενεργειακοί αναλυτές προέβλεπαν το πετρέλαιο στα 400 δολάρια με την εφαρμογή του ανώτατου ορίου τιμών, ενώ στην πραγματικότητα το πετρέλαιο έπεσε στα 70 δολάρια τις πρώτες ημέρες μετά την εφαρμογή της 5ης Δεκεμβρίου. Άλλοι επέμεναν ότι οι ευρωπαϊκές δεξαμενές αποθήκευσης φυσικού αερίου είναι άδειες, ενώ στην πραγματικότητα είναι γεμάτες κατά 91%, ή δήλωναν ότι ο Πούτιν είναι μια «ενεργειακή ιδιοφυΐα» που «ξέρει ακριβώς τι κάνει».

Η επιρροή του Πούτιν έχει μειωθεί σε τέτοιο βαθμό που όταν η Ρωσία απαγόρευσε τις εξαγωγές πετρελαίου σε χώρες που αποδέχονται το ανώτατο όριο τιμών, οι τιμές του πετρελαίου στην πραγματικότητα μειώθηκαν ως απάντηση εκείνη την ημέρα και εκείνη την εβδομάδα χάρη στην άφθονη παγκόσμια προσφορά, μεταξύ άλλων από τις ΗΠΑ και τη Βενεζουέλα που πρόσφατα άνοιξε ξανά. Για την ακρίβεια, οι τιμές έπεσαν σε χαμηλότερα από τα προπολεμικά επίπεδα. Ο Πούτιν τώρα δυσκολεύεται να πουλήσει πετρέλαιο ακόμη και σε τιμή 38 δολαρίων το βαρέλι, 50% κάτω από τις τιμές της αγοράς.

Ορισμένοι από αυτούς τους ίδιους παρατηρητές σπεύδουν να κηρύξουν τα ενεργειακά τερτίπια του Πούτιν νεκρά, αγνοώντας βολικά τις προηγούμενες προβλέψεις τους – όπως ακριβώς όλοι προέβλεψαν την κατάρρευση των κρυπτονομισμάτων φέτος, αλλά όχι πέρυσι.

Αισθανόμαστε δικαιωμένοι, επειδή δίναμε εύσημα στην κυβέρνηση Μπάιντεν για την ισορροπημένη, ρεαλιστική προσέγγισή της στα τεχνάσματα του Πούτιν από την αρχή της εισβολής. Παρά το έντονα πολιτικοποιημένο περιβάλλον γύρω από τα ενεργειακά ζητήματα, η κυβέρνηση Μπάιντεν χάραξε μια ρεαλιστική, κεντρώα, αποτελεσματική πορεία προς τη σταθεροποίηση των παγκόσμιων ενεργειακών αγορών εν μέσω των εκρήξεων του Πούτιν, αφήνοντας τον Ρώσο ηγέτη να καταστρέψει τη δική του ενεργειακή επιρροή μέσω των λανθασμένων υπολογισμών του.

Εναλλακτικοί προμηθευτές και ένα νέο καρτέλ αγοραστών

Ο Μπάιντεν όχι μόνο έχει αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη μέσω της συλλογικής δράσης, προωθώντας έναν ενωμένο δυτικό συνασπισμό για την υποστήριξη της Ουκρανίας, αλλά έχει επίσης διατηρήσει αυτή την ενότητα μέσω της έξυπνης ενεργειακής διπλωματίας απέναντι στις τακτικές «διαίρει και βασίλευε» του Πούτιν.

Αφότου ο Πούτιν έκοψε τις προμήθειες φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, ελπίζοντας ότι οι Ευρωπαίοι θα «παγώσουν μέχρι θανάτου» και θα «στραφούν εναντίον των ελίτ τους», η κυβέρνηση Μπάιντεν δεσμεύτηκε αμέσως να παραδώσει επιπλέον 15 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου για να καλύψει την έλλειψη. Οι ΗΠΑ εν τέλει παρέδωσαν σχεδόν 40 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου στην Ευρώπη (σχεδόν τριπλάσιο του προηγούμενου ρεκόρ) και βρίσκονται καθ’ οδόν για να γίνουν ο μεγαλύτερος εξαγωγέας υγροποιημένου φυσικού αερίου στον κόσμο. Η Ευρώπη απεξαρτάται πλήρως από τη ρωσική ενέργεια, μειώνοντας την εξάρτησή της από τη Ρωσία από 46% σε ένα ελάχιστο 8%, με τις τιμές του φυσικού αερίου να πέφτουν σε επίπεδα χαμηλότερα από τα προπολεμικά.

Ακόμα πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι οι δεξαμενές αποθήκευσης της Ευρώπης παραμένουν γεμάτες σε ποσοστό ρεκόρ 91%, σχεδόν 50% καλύτερα από πέρυσι, οπότε, ακόμα και αν ξεσπάσει ένα αναπόφευκτο κύμα ψύχους, η Ευρώπη θα χρειαστεί να αγοράσει σημαντικά λιγότερο φυσικό αέριο το 2023 απ’ ό,τι το 2022. Με τις παγκόσμιες προμήθειες υγροποιημένου φυσικού αερίου να αυξάνονται με ταχείς ρυθμούς, την Ευρώπη να αγοράζει ήδη τώρα περισσότερο υγροποιημένο φυσικό αέριο από ό,τι αγόραζε ποτέ ρωσικό αέριο και την Κίνα να απομακρύνεται από το υγροποιημένο φυσικό αέριο, η Ευρώπη έχει πλέον απογαλακτιστεί πλήρως από κάθε εξάρτηση από το ρωσικό αέριο, όπως σωστά προβλέψαμε τον Οκτώβριο.

Ορισμένοι αναλυτές της αγοράς κάνουν λόγο ακόμη και για υπερπροσφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου το επόμενο έτος, μια εκτίμηση με την οποία προφανώς συμφωνεί η προθεσμιακή αγορά φυσικού αερίου, με ολόκληρη την προθεσμιακή καμπύλη να αντανακλά χαμηλότερες τιμές από τις προπολεμικές για τα επόμενα χρόνια.

Φυσικά, οι κινδυνολογούντες, αναλυτές εξακολουθούν να προσπαθούν απεγνωσμένα να αντιστρέψουν την πτώση των τιμών – με αυξημένους στόχους τιμών άνω των 100 δολαρίων, παρόλο που πολλές μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες αυξάνουν την αντιστάθμιση των κινδύνων τους έναντι της πτώσης της τιμής του πετρελαίου.

Εξισορρόπηση ρεαλισμού και ιδεαλισμού: η μετάβαση στις καθαρές μορφές ενέργειας

Οι τετριμμένες επιθέσεις του Πούτιν κατά του «υπερβολικού ενθουσιασμού για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας» που «δημιουργεί μια οξεία ενεργειακή κρίση» με έλλειψη προσφοράς αποσκοπούν στην εκμετάλλευση της φαινομενικής αντίφασης μεταξύ της ενεργειακής μετάβασης και των ορυκτών καυσίμων. Αλλά αντί να διχαστεί από τις αντιφάσεις που ο Πούτιν επιδιώκει συνήθως να εκμεταλλευτεί, ο Μπάιντεν προσπάθησε να τις επιλύσει υιοθετώντας μια ενεργειακή στρατηγική «όλων των παραπάνω».

Υπό τον Μπάιντεν, οι ΗΠΑ έχουν εξελιχθεί στον μεγαλύτερο παραγωγό πετρελαίου και φυσικού αερίου στον κόσμο με παραγωγή-ρεκόρ 12 εκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου την ημέρα και 950 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου, με ακόμη μεγαλύτερη ανάπτυξη να έρχεται στον ορίζοντα, τροφοδοτούμενη από 3.557 άδειες για γεωτρήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου σε δημόσιες εκτάσεις (ξεπερνώντας ακόμη και την κυβέρνηση Τραμπ).

Ταυτόχρονα, ο νόμος για τη μείωση του πληθωρισμού έχει ήδη εκτοξεύσει την καινοτομία και επιταχύνει τον εφοδιασμό με καθαρή ενέργεια μέσω της πρωτοποριακής έρευνας πυρηνικής σύντηξης και των εξελίξεων στην τεχνολογία των μπαταριών και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας να παρέχουν φέτος ένα ποσοστό-ρεκόρ της ενέργειας των ΗΠΑ.

Προσέλκυση βιομηχανικών εταίρων

Εν μέσω των φετινών προκλήσεων, ο Μπάιντεν έχει επανειλημμένα εμπλακεί με την ενεργειακή βιομηχανία, παρά τα πυρά τόσο της αριστερής του πτέρυγας όσο και της ιδεολογικής δεξιάς – και παρά την εχθρότητα ορισμένων παραγόντων της βιομηχανίας.

Ο Μπάιντεν ενθάρρυνε τις πετρελαϊκές εταιρείες να αυξήσουν την παραγωγή, κάτι που τώρα λαμβάνουν υπόψη τους, και ζήτησε ενεργά τη συνδρομή του ιδιωτικού τομέα για την επιβολή του ρωσικού ανώτατου ορίου τιμών και την εξαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου.

Όπως δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Cheniere στο CNBC, «Καθώς ο Λευκός Οίκος και η κυβέρνηση έχουν αναγνωρίσει ότι η ενεργειακή ασφάλεια για τους συμμάχους μας είναι εξαιρετικά σημαντική, γνωρίζουν ότι έχουμε ρόλο να διαδραματίσουμε σε αυτό και το ρυθμιστικό τοπίο έχει βελτιωθεί. Αισθανόμαστε μια μεγάλη αλλαγή».

Ο Μπάιντεν παρέμεινε σταθερός στην προσέγγιση της βιομηχανίας ακόμη και εν μέσω εχθρότητας. Για παράδειγμα, οι τιμές της βενζίνης έχουν πέσει κάτω από τα 3 δολάρια σε πολλά μέρη των Ηνωμένων Πολιτειών, αφότου ο Μπάιντεν ενθάρρυνε δημοσίως τους ιδιοκτήτες των διυλιστηρίων να μειώσουν τα υπερβολικά περιθώρια κέρδους τους. Αυτά τα διυλιστήρια μπορεί να μην εκτίμησαν την έκκληση, αλλά συμπτωματικά ή όχι, τα περιθώρια κέρδους έχουν ήδη συμπιεστεί σημαντικά, βάζοντας περισσότερα χρήματα στις τσέπες των Αμερικανών οδηγών.

Προτεραιότητα στα συμφέροντα των ΗΠΑ χωρίς προστατευτισμό

Σε αντίθεση με τους μονομερείς προκατόχους του, ο Μπάιντεν έχει επιτύχει μια λεπτή ισορροπία μεταξύ της ιεράρχησης της ενεργειακής ασφάλειας και αυτάρκειας των ΗΠΑ χωρίς να βυθίζεται σε εκδικητικό προστατευτισμό ή σε μια αυτοκαταστροφική αντίσταση στην παγκόσμια καινοτομία.

Καθ’ όλη τη διάρκεια των ενεργειακών δοκιμασιών του περασμένου έτους, ο Μπάιντεν κατέστησε σαφές ότι η μείωση των τιμών για τους Αμερικανούς καταναλωτές παραμένει υψίστης σημασίας. Ωστόσο, η ηγετική θέση των ΗΠΑ στον τομέα της ενέργειας δεν χρειάζεται να είναι ένα παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος. Ο Μπάιντεν αρνήθηκε σοφά να εφαρμόσει απαγόρευση εξαγωγών διυλισμένων προϊόντων παρά τις ηχηρές εκκλήσεις μελών του κόμματός του.

Ίσως η κυβέρνηση θα μπορούσε να είναι πιο ηχηρή στο να διατυμπανίζει αυτούς τους θριάμβους, αλλά τα αποτελέσματα μιλούν από μόνα τους με τον Πούτιν να ξεμένει από χαρτιά για να παίξει και τη Ρωσία να χάνει την οικονομική της σημασία.

Ο Jeffrey Sonnenfeld είναι καθηγητής Διοίκησης και αναπληρωτής κοσμήτορας στη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων του Yale. Ο Steven Tian είναι διευθυντής έρευνας στο Yale Chief Executive Leadership Institute.