Οι διαχρονικές εγκληματικές παραλείψεις που οδήγησαν στην τραγωδία των Τεμπών
Μια σειρά από καθυστερήσεις και μοιραία λάθη για τα οποία υπήρξαν, ως και πριν από μερικές ημέρες, φωνές από τους πλέον αρμόδιους, οδήγησαν στη μεγαλύτερη σιδηροδρομική τραγωδία στην ιστορία της χώρας με δεκάδες νεκρούς, οι περισσότεροι εκ των οποίων φοιτητές και φοιτήτριες που επέστρεφαν στη Θεσσαλονίκη.
Ενώ οι συγγενείς των αγνοούμενων ακόμη αναζητούν τους ανθρώπους τους, ήδη το φως της δημοσιότητας βλέπουν ξανά οι διαχρονικές παραλείψεις σχετικά με τα μέτρα ασφάλειας που διέπουν τη μεγαλύτερη σιδηροδρομική γραμμή της χώρας.
Οι αρχές έχουν προχωρήσει στη σύλληψη του σταθμάρχη Λάρισας, ο οποίος ομολόγησε το λάθος του καθώς οι ενέργειές του οδήγησαν στη σύγκρουση της εμπορικής αμαξοστοιχίας με κατεύθυνση προς την Λάρισα με την επιβατική αμαξοστοιχία που κατευθυνόταν προς την Θεσσαλονίκη με περισσότερους από 350 επιβάτες και προσωπικό.
Σε βάρος του σταθμάρχη έχει σχηματιστεί δικογραφία για βαρύτατα αδικήματα. Οι κατηγορίες τις οποίες θα αντιμετωπίσει και για τις οποίες θα ασκηθεί σε βάρος του ποινική δίωξη, αφορούν το κακουργηματικού χαρακτήρα αδίκημα της διατάραξης της ασφάλειας των συγκοινωνιών από το οποίο προήλθε ως αποτέλεσμα θάνατος πολλών ατόμων, αδίκημα που με βάση πρόσφατη τροποποίηση του Ποινικού Κώδικα (άρθρο 291) επισύρει ποινές από 10 χρόνια κάθειρξη ως και ισόβια.
Επίσης, διώξεις θα ασκηθούν για ανθρωποκτονίες από αμέλεια κατά συρροή και σωματικές βλάβες από αμέλεια και κατά συρροή.
Φωνές μέχρι και πριν από λίγες μέρες για τα ελλιπή μέτρα
Πέρα από τις πράξεις του σταθμάρχη, ο οποίος απολογείται την Πέμπτη στον αρμόδιο ανακριτή, το σιδηροδρομικό δυστύχημα υπενθύμισε τις παθογένειες δεκαετιών οι οποίες διακινδυνεύουν καθημερινά τη ζωή χιλιάδων επιβατών.
Είκοσι ημέρες πριν την τραγωδία, οι εργαζόμενοι στους σιδηροδρόμους κατήγγειλαν τις επικίνδυνες συνθήκες. «Δεν θα περιμένουμε το δυστύχημα που έρχεται, για να τους δούμε να χύνουν κροκοδείλια δάκρυα κάνοντας διαπιστώσεις», κατήγγειλαν εγκαλώντας τους αρμοδίους. «Όσο δεν παίρνονται μέτρα προστασίας στους εργασιακούς χώρους και την ασφαλή λειτουργία και κυκλοφορία των τρένων, τα ατυχήματα δεν έχουν τελειωμό», κατήγγειλαν σε ανακοίνωσή τους με ημερομηνία 07-02-2023. Στην ίδια ανακοίνωση-καταγγελία αναφέρονται σε δύο πρόσφατα ατυχήματα, τα οποία, όπως σημειώνουν, «προστέθηκαν στο μακρύ κατάλογο με τις Αμαξοστοιχίες 51 και 61 αντίστοιχα, θέτοντας σε άμεσο κίνδυνο τον συνάδελφο Μηχανοδηγό αλλά και τους επιβάτες».
Για «παροπλισμό» των βασικών μέσων ασφαλείας που προλαμβάνουν ένα ατύχημα με τρένο μίλησε στην «Καθημερινή» με αφορμή την τραγωδία στα Τέμπη ο Βασίλης Ζαβογιάννης, εκπρόσωπος των εργαζομένων στο ΔΣ της ΤΡΑΙΝΟΣΕ. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, δεν δουλεύει ούτε η σηματοδότηση ούτε η τηλεδιοίκηση, ενώ τα τρένα λειτουργούν όπως ακριβώς πριν από 30 χρόνια.
Τις τεράστιες ελλείψεις και τις επικίνδυνες συνθήκες που επικρατούν στο ελληνικό σιδηροδρομικό δίκτυο τα τελευταία χρόνια αποδεικνύει το εξώδικο που είχε στείλει ήδη το περασμένο φθινόπωρο (Οκτώβριος 2022) προς υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων και Hellenic Train, η Πανελλήνια Ένωση Προσωπικού Έλξης, καταδεικνύοντας ότι κάθε άλλο παρά άγνωστα ήταν τα προβλήματα που οδηγούσαν στη διάλυση του σιδηροδρομικού δικτύου.
Λιγότερο από έναν χρόνο πριν, και συγκεκριμένα στις 27 Απριλίου του 2022, ο Χρήστος Κατσιούλης, πρόεδρος της επιτροπής ETCS, η οποία είναι αρμόδια για τα έργα σηματοδότησης και ασφάλειας στο σιδηροδρομικό δίκτυο, είχε υποβάλει την παραίτησή του στη διοίκηση της ΕΡΓΟΣΕ, προχωρώντας σε σοβαρότατες καταγγελίες. Μάλιστα, είχε επισημάνει τις ενέργειες της ΕΡΓΟΣΕ με τις οποίες διαφωνούσε, ενώ είχε καταγγείλει καθυστερήσεις, μη τήρηση φυσικού αντικειμένου και κακοδιαχείριση συμβάσεων, που αφορούν έργα σηματοδότησης και ασφάλειας των γραμμών.
Παραίτηση Καραμανλή και ανάληψη πολιτικών ευθυνών
Ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κώστας Καραμανλής, λίγες ώρες μετά την επίσκεψή του στον τόπο του δυστυχήματος κατέθεσε την παραίτησή του. Όπως δήλωσε στην επιστολή παραίτησης, «Είναι γεγονός ότι παραλάβαμε τον ελληνικό σιδηρόδρομο σε κατάσταση που δεν ταιριάζει στον 21ο αιώνα. Σε αυτά τα 3,5 χρόνια, κάναμε κάθε προσπάθεια για να βελτιώσουμε αυτή την πραγματικότητα. Δυστυχώς, οι προσπάθειες αυτές δεν ήταν αρκετές για να αποτρέψουν ένα τέτοιο δυστύχημα. Κι αυτό είναι πολύ βαρύ για όλους μας και για εμένα προσωπικά».
Καταδίκη της Ελλάδας από την Κομισιόν
Στις 15 Φεβρουαρίου, η Κομισιόν αποφάσισε να παραπέμψει την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για την παραβίαση των κανόνων στις σιδηροδρομικές μεταφορές. Σύμφωνα με το έγγραφο, «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να παραπέμψει την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επειδή δεν εκπλήρωσε τις υποχρεώσεις που έχει με βάση την οδηγία για τη δημιουργία ενιαίου Ευρωπαϊκού σιδηροδρομικού χώρου (2012/34/ΕΕ). «Η σύναψη και δημοσίευση της εν λόγω συμφωνίας είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη διαφάνεια των έργων στο δίκτυο της σιδηροδρομικής υποδομής. Η συμφωνία αυτή θα πρέπει να περιέχει ουσιαστικές διατάξεις, όπως αναφορικά με το ύψος των κονδυλίων που διατίθενται για τις υπηρεσίες υποδομής, καθώς και στόχους (για παράδειγμα, ταχύτητα στην γραμμή, ικανοποίηση πελατών ή προστασία του περιβάλλοντος», αναφέρεται στο κείμενο και τονίζεται χαρακτηριστικά: «Παρά τις ανταλλαγές επιστολών μεταξύ της Επιτροπής και της Ελλάδας, οι εθνικές αρχές εξακολουθούν να μην έχουν υπογράψει και δημοσιεύσει τη συμβατική συμφωνία με τον ελληνικό οργανισμό διαχείρισης της σιδηροδρομικής υποδομής, τον ΟΣΕ».
Η Κομισιόν κίνησε διαδικασία κατά της Ελλάδας τον Δεκέμβριο του 2020 και απέστειλε αιτιολογημένη γνώμη τον Δεκέμβριο του 2021. Αλλά η χώρα μας εξακολουθούσε να παραβιάζει την οδηγία, με αποτέλεσμα η Επιτροπή να αποφασίσει να παραπέμψει την υπόθεση στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
