Μοχάμεντ Ελ Εριάν: Ο κίνδυνος επιτοκίου στην SVB ήταν προφανής – Παράγων αστάθειας η Fed
Ιδιαίτερα καυστικός για τη νομισματική πολιτική των ΗΠΑ είναι σε πρόσφατο άρθρο του ο διακεκριμένος οικονομολόγος και επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος της Allianz, Μοχάμεντ Ελ Εριάν, που αναφέρει η Ομοσπονδιακή Τράπεζα είναι, πλέον, παράγων αστάθειας.
Ειδικότερα «αντιδρώντας στην ξαφνική κατάρρευση της Silicon Valley Bank, ο André Esteves, υψηλόβαθμο τραπεζικό στέλεχος της Βραζιλίας, είπε πρόσφατα στο Bloomberg ότι «ο κίνδυνος επιτοκίου της SVB θα ήταν προφανής σε οποιονδήποτε τραπεζικό υπάλληλο στη Λατινική Αμερική» υποστηρίζει και συνεχίζει: Σε ορισμένους, αυτή η παρατήρηση θα ακούγεται αρκετά παράταιρη, καθώς προέρχεται από μια περιοχή που δεν είχε έλλειψη προβλημάτων στον τραπεζικό τομέα. Ωστόσο, το συναίσθημα του Esteves είναι… αποκαλυπτικό, επειδή αντανακλά την αυξανόμενη ανησυχία που επικρατεί σε όλο τον κόσμο σχετικά με τη χάραξη πολιτικής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ και τις δυσμενείς δευτερογενείς επιπτώσεις της σε άλλες χώρες.
Υπάρχουν καλοί λόγοι για να ανησυχείτε. Μόλις τα τελευταία τρία χρόνια, η Fed χειρίστηκε λανθασμένα τον κύκλο αύξησης των επιτοκίων, αντιμετώπισε καταγγελίες για συναλλαγές εμπιστευτικών πληροφοριών, σκόνταψε στην εποπτεία των τραπεζών και τροφοδότησε, αντί να κατευνάσει, την αστάθεια της αγοράς σε αρκετές περιπτώσεις.
Αυτές οι αποτυχίες αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερη σημασία για το κοινό, δεδομένου ότι ο πληθωρισμός παρέμεινε πολύ υψηλός για πολύ καιρό στερώντας από τους ανθρώπους αγοραστική δύναμη, πλήττοντας ιδιαίτερα τους πλέον ευάλωτους.
Οι τραπεζικές καταρρεύσεις του περασμένου μήνα κρίθηκαν αρκετά σοβαρές ώστε οι αρχές να ενεργοποιήσουν την «εξαίρεση λόγω συστημικού κινδύνου». Αλλά αυτή η απάντηση θα μπορούσε να επιβαρύνει τους καταθέτες. Αυτές οι εξελίξεις έχουν αυξήσει τον κίνδυνο να πέσουν οι ΗΠΑ σε ύφεση, τροφοδοτώντας την εισοδηματική ανασφάλεια σε αυτό που διαφορετικά θα θεωρούνταν ισχυρή οικονομία.
Τα προβλήματα της Fed θα πρέπει να ανησυχούν όλο τον κόσμο. Η απώλεια αξιοπιστίας επηρεάζει άμεσα τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και καθοδηγεί τις αγορές με τρόπο που συνάδει με τη διπλή εντολή της διατήρησης της σταθερότητας των τιμών και της υποστήριξης της μέγιστης απασχόλησης. Προσωπικά δεν μπορώ να θυμηθώ μια εποχή που τόσο πολλοί πρώην αξιωματούχοι της Fed ήταν τόσο επικριτικοί για τις οικονομικές προβλέψεις του ιδρύματος.
Οι διεθνείς καταγγελίες για τις αποτυχίες της Fed (και τις δυσμενείς παγκόσμιες επιδράσεις τους) κατακλύζουν την οικονομική επικαιρότητα. Τον περασμένο Οκτώβριο, ο Edward Luce των Financial Times έγραψε ένα άρθρο με τον τίτλο «Ο κόσμος αρχίζει να μισεί τη Fed». Και πιο πρόσφατα, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου τους, οι Ελβετοί αξιωματούχοι που ασχολούνταν με την αναγκαστική πώληση της δεύτερης μεγαλύτερης τράπεζας της χώρας τους επεσήμαναν ότι η αποτυχία της SVB επιδείνωσε τα προβλήματά τους.
Επίσης, λέει ο Ελ Εριάν, «δεν μπορώ να θυμηθώ άλλη εποχή τόσο απορριπτική για το guidance της Fed. Η απόκλιση μεταξύ της δηλωμένης τροχιάς της για τα επιτόκια το 2023 και των προσδοκιών της αγοράς ήταν τόσο μεγάλη όσο μια πλήρη ποσοστιαία μονάδα. Αυτό είναι ένα εξαιρετικά μεγάλο κενό για μια κεντρική τράπεζα που βρίσκεται στο κέντρο του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Ασυνεπής επικοινωνία
Η ασυνεπής επικοινωνιακή πολιτική της Fed δεν βοήθησε. Πρόσφατη έρευνα διαπιστώνει ότι «η αστάθεια της αγοράς είναι τρεις φορές μεγαλύτερη κατά τη διάρκεια των συνεντεύξεων Τύπου που πραγματοποιούνται από τον σημερινό Πρόεδρο Jerome Powell από εκείνες των προκατόχων του και αντιστρέφουν τις αρχικές αντιδράσεις της αγοράς στις δηλώσεις της Επιτροπής».
Δεν είναι περίεργο που υπήρξαν ακραίες κινήσεις εντός του τμήματος της καμπύλης αποδόσεων που επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τη Fed και η οποία χρησιμεύει ως βάση για μια σειρά από εγχώριες και διεθνείς χρηματοοικονομικές δραστηριότητες. Τις τελευταίες εβδομάδες, για παράδειγμα, η απόδοση του διετούς ομολόγου των ΗΠΑ τύγχανε διαπραγμάτευσης σε ένα εξαιρετικά ασυνήθιστο εύρος (1,5%), τροφοδοτώντας τη συζήτηση –και όχι μόνο στα εξειδικευμένα χρηματοοικονομικά μέσα– για «διαπραγμάτευση ομολόγων bonkers».
Όλες αυτές οι αποκλίσεις οφείλονται σε λάθη της Fed, η οποία, αφού επέμενε να χαρακτηρίζει τον πληθωρισμό «παροδικό» για το μεγαλύτερο μέρος του 2021, απέτυχε στη συνέχεια να ενεργήσει εγκαίρως. Ως αποτέλεσμα, έπρεπε τελικά να πατήσει φρένο με μια άνευ προηγουμένου σειρά τεσσάρων διαδοχικών αυξήσεων 0,75 μονάδων βάσης.
Με άλλα λόγια, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η πιο ισχυρή κεντρική τράπεζα του κόσμου έχει λαθέψει στην ανάλυση, τις προβλέψεις, τη χάραξη πολιτικής και την επικοινωνία. Αυτά είναι τα άσχημα νέα.
Τα καλά νέα
Τα καλά νέα είναι ότι η Fed μπορεί ακόμα να σώσει το πλοίο υιοθετώντας μια καλύτερη στρατηγική προσέγγιση για την ανάλυση και τις ενέργειές της και αντιμετωπίζοντας δύο μεγάλα διαρθρωτικά προβλήματα.
Το πρώτο πρόβλημα είναι η ομαδική σκέψη: οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων φαίνεται να στερούνται την ποικιλομορφία των απόψεων και την ολοκληρωμένη τεχνογνωσία που υπάρχουν σε άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες. Θα έκαναν καλά να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Τράπεζας της Αγγλίας και να προσθέσουν δύο ανεξάρτητα εξωτερικά μέλη με ψηφοφορία στην επιτροπή χάραξης πολιτικής της Fed.
Το δεύτερο πρόβλημα αφορά τη λογοδοσία. Ενώ ο πρόεδρος της Fed εμφανίζεται ενώπιον του Κογκρέσου δύο φορές τον χρόνο, αυτές οι ακροάσεις δεν ευνοούν την εστίαση σε αυτό που πραγματικά έχει σημασία: τον σχεδιασμό και την εφαρμογή της πολιτικής της Fed. Η διαδικασία χρειάζεται ένα άλλο επίπεδο δέουσας επιμέλειας.
Έχει γίνει πολλή συζήτηση για το αν η Fed του Πάουελ θα μείνει στην Ιστορία πλάι στη Fed του (Πολ) Φόλκερ για τον περιορισμό του πληθωρισμού ή δίπλα στη Fed (Άρθουρ) Μπερνς επειδή άνοιξε την πόρτα στον στασιμοπληθωρισμό. Ωστόσο, «η ανησυχία μου είναι ότι μπορεί να καταλήξει να τη θυμόμαστε σε μια δική της κατηγορία, ως η Fed που υπονόμευσε τη δική της αξιοπιστία, την πολιτική της αυτονομία και τον κρίσιμο ρόλο αγκύρωσης της Αμερικής στο κέντρο της παγκόσμιας οικονομίας» καταλήγει ο Ελ Εριάν.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ:
