Συνεχές το ράλι ανόδου στα τρόφιμα – Οι προβλέψεις

Του Γιώργου Αλεξάκη

Συνεχίζει να κινείται σε διψήφιο νούμερο ο πληθωρισμός των τροφίμων, παρά το ότι σε διεθνές επίπεδο υπάρχει μια σχετική αποκλιμάκωση, ενώ και σε επίπεδο παραγωγικού κόστους παρατηρείται ένα “φρένο”.

Αναλυτικά, παρά τη νέα πτώση, που σημειώθηκε, με βάση τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα την Παρασκευή η ΕΛΣΤΑΤ, τον Μάιο φέτος στον ρυθμό ανόδου του πληθωρισμού, καθώς καταγράφηκε αύξηση 2,8% από 3% τον Απρίλιο και έναντι αύξησης 11,3% τον Μάιο 2022, στα τρόφιμα και άλλα βασικά είδη το ράλι καλά κρατεί. Συγκεκριμένα, οι τιμές στα τρόφιμα σημείωσαν περαιτέρω αύξηση κατά 11,6%.

Ουσιαστικά η αποκλιμάκωση στο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή οφείλεται αποκλειστικά στη ραγδαία πτώση στις τιμές σε πετρέλαιο, φυσικό αέριο και ηλεκτρική ενέργεια, την ώρα που σε απαραίτητα προϊόντα υπάρχει συνεχής και μεγάλη άνοδος σε ετήσια βάση.  Έτσι, οι τιμές μειώθηκαν σε: Φυσικό αέριο (49,6%), Ηλεκτρισμό (24,1%), Πετρέλαιο θέρμανσης (20,7%), Καύσιμα και λιπαντικά (16,8%) και Τηλεφωνικές υπηρεσίες (2,2%).

Όσον αφορά στον εναρμονισμένο πληθωρισμό, αυτός αυξήθηκε 4,1% τον Μάιο εφέτος σε σχέση με τον Μάιο 2022, έναντι αύξησης 10,5% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση το 2022 με το 2021. Ενώ, σε σύγκριση με τον Απρίλιο ο εναρμονισμένος δείκτης παρουσίασε αύξηση 0,5%, έναντι αύξησης 0,9% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του προηγούμενου έτους.

Οι μεγάλες αυξήσεις

Αντίθετα, μέσα σε έναν χρόνο καταγράφηκαν ανατιμήσεις σε: Ψωμί και δημητριακά (11,1%), Κρέατα- γενικά (11,9%), Ψάρια- γενικά (5,2%), Γαλακτοκομικά και αυγά (18%), Έλαια και λίπη (15,8%), Φρούτα- γενικά (2,6%), Λαχανικά- γενικά (9,7%), Ζάχαρη- σοκολάτες- γλυκά- παγωτά (10,3%), Λοιπά τρόφιμα (14,2%), Καφέ- κακάο- τσάι (13,2%), Μεταλλικό νερό- αναψυκτικά- χυμούς φρούτων (12,9%) και Αλκοολούχα ποτά- -μη σερβιριζόμενα (8,3%).

Επίσης, συνεχίστηκε η άνοδος των τιμών σε: Ένδυση και υπόδηση (11,8%), Ενοίκια κατοικιών (4,1%), Επισκευή και συντήρηση κατοικίας (5,5%), Υπηρεσίες κοινοχρήστων (2,1%), Υγραέριο (14,2%), Στερεά καύσιμα (28,9%), Έπιπλα και διακοσμητικά είδη (6,5%), Οικιακές συσκευές και επισκευές (6,1%), Υαλικά- επιτραπέζια σκεύη και σκεύη οικιακής χρήσης (7,6%), Είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού (13,9%), Οικιακές υπηρεσίες (7,6%), Φαρμακευτικά προϊόντα (18,6%), Ιατρικές- οδοντιατρικές και παραϊατρικές υπηρεσίες (4,9%), Νοσοκομειακή περίθαλψη (1,5%), Αυτοκίνητα καινούργια (7,5%), Αυτοκίνητα μεταχειρισμένα (10,5%), Μοτοποδήλατα- μοτοσυκλέτες (7,5%), Ανταλλακτικά και αξεσουάρ αυτοκινήτου (11,9%), Συντήρηση και επισκευή εξοπλισμού προσωπικής μεταφοράς (4,9%), Μεταφορά επιβατών με ταξί (32,9%), Μεταφορά επιβατών με αεροπλάνο (27,4%), Μεταφορά επιβατών με πλοίο (11,2%), Διαρκή αγαθά αναψυχής και πολιτισμού (3,2%), Μικρά είδη αναψυχής- άνθη- κατοικίδια ζώα (6,6%), Κινηματογράφους- θέατρα (5,6%), Πακέτο διακοπών (7,1%), Πρωτοβάθμια εκπαίδευση (2,6%), Δευτεροβάθμια εκπαίδευση (2,7%), Εστιατόρια- ζαχαροπλαστεία- καφενεία- κυλικεία (7,4%), Ξενοδοχεία- μοτέλ- πανδοχεία (14,4%), Κομμωτήρια και καταστήματα προσωπικής φροντίδας (4,5%), Άλλα είδη ατομικής φροντίδας (11,5%), Άλλα προσωπικά είδη (5%), Ασφάλιστρα υγείας (5,7%) και Ασφάλιστρα οχημάτων (2,1%).

Από μήνα σε μήνα

Ενώ, μεταξύ Μαΐου και Απριλίου συνεχίστηκαν οι ανατιμήσεις σε: Ρύζι (5,4%), Αλεύρι και άλλα δημητριακά (8%), Χοιρινό (3,4%), Πουλερικά (1,4%), Αλλαντικά (3,1%), Ψάρια- γενικά (0,8%), Αυγά (4%), Ελαιόλαδο (4,4%), Φρούτα νωπά (7,6%), Λαχανικά διατηρημένα ή επεξεργασμένα (3,4%), Πατάτες (4,3%), Παγωτά (5,3%), Σάλτσες- καρυκεύματα (5,1%), Αναψυκτικά (5,3%) και Οινοπνευματώδη ποτά (5%).

Επίσης, σε: Ενοίκια κατοικιών (0,4%), Φαρμακευτικά προϊόντα (4,1%), Μεταφορά επιβατών με αεροπλάνο (9,2%), Εστιατόρια- ζαχαροπλαστεία- καφενεία (0,3%), Άλλα είδη ατομικής φροντίδας (1,1%) και Ηλεκτρισμό (3,3%).
Αντίθετα, οι τιμές κινήθηκαν πτωτικά σε: Ένδυση και υπόδηση (1,4%), Φυσικό αέριο (13,5%), Καύσιμα και λιπαντικά (4,4%), Τηλεφωνικές υπηρεσίες (0,3%) και Ασφάλιστρα οχημάτων (0,8%).

Οι διεθνείς τάσεις στα τρόφιμα

Στο μεταξύ, ο παγκόσμιος δείκτης των Ηνωμένων Εθνών για τις τιμές των τροφίμων έπεσε τον Μάιο στο χαμηλότερο επίπεδο των δύο τελευταίων ετών, καθώς η μείωση των τιμών των φυτικών ελαίων, των δημητριακών και των γαλακτοκομικών ήταν μεγαλύτερη από τις αυξήσεις εκείνων της ζάχαρης και του κρέατος. Ο δείκτης τιμών του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO), που παρακολουθεί τις τιμές τροφίμων σε όλο τον κόσμο, ήταν κατά μέσον όρο στις 124,3 μονάδες τον Μάιο, έναντι των αναθεωρημένων 127,7 τον προηγούμενο μήνα, ανακοίνωσε σήμερα ο FAO. Η τιμή που είχε δοθεί αρχικά για τον Απρίλιο ήταν 127,2.

Πρόκειται για τη χαμηλότερη τιμή του εν λόγω δείκτη από τον Απρίλιο του 2021. Μάλοστα, ο δείκτης είναι τώρα 22% πιο κάτω από το υψηλό όλων των εποχών που καταγράφηκε τον Μάρτιο του 2022, μετά την έναρξη της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Αναλυτικά, ο δείκτης του FAO για τις τιμές των δημητριακών μειώθηκε σχεδόν κατά 5% τον Μάιο σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, υπό την πίεση των πολύ καλών προοπτικών προσφοράς και της παράτασης της Πρωτοβουλίας για τα σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας που επιτρέπει τη μεταφορά φορτίων από την Ουκρανία.

Αντίθετα, οι διεθνείς τιμές του ρυζιού συνέχισαν να αυξάνονται τον Μάιο, εν μέρει λόγω πιο σφιχτής προσφοράς σε ορισμένες εξαγωγικές χώρες, ανέφερε ο FAO. Τον περασμένο μήνα, ο οργανισμός εξέφρασε ανησυχία για τις αυξανόμενες τιμές του βασικού αγαθού.

Ο δείκτης για τις τιμές των φυτικών ελαίων μειώθηκε σχεδόν κατά 9% σε μηνιαία βάση, αντανακλώντας τη μεγάλη προσφορά ελαιόσπορων και την αδύναμη ζήτηση φοινικελαίου, ενώ οι παγκόσμιες τιμές των γαλακτοκομικών προϊόντων μειώθηκαν κατά 3% εν μέσω εποχιακής ανόδου της παραγωγής γάλακτος στο βόρειο ημισφαίριο, σύμφωνα με τον οργανισμό. Αντίθετα, η τιμή της ζάχαρης αυξήθηκε κατά 5,5% σε σχέση με τον Απρίλιο για τέταρτο μήνα στη σειρά, καθώς οι ανησυχίες για το μετεωρολογικό φαινόμενο El Nino προστέθηκαν στους κινδύνους παγκόσμιας προσφοράς, ανέφερε ο FAO.

Στο μεταξύ, ήδη καταγράφεται μείωση του δείκτη τιμών παραγωγού στη βιομηχανία τον Απρίλιο, σε ετήσια βάση.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), ο Γενικός Δείκτης Τιμών Παραγωγού στη Βιομηχανία (σύνολο εγχώριας και εξωτερικής αγοράς), με μήνα αναφοράς τον Απρίλιο 2023, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Απριλίου 2022, παρουσίασε μείωση 13,3% έναντι αύξησης 48,8% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των δεικτών του έτους 2022 με το 2021.

Ο Γενικός Δείκτης κατά τον Απρίλιο 2023, σε σύγκριση με τον δείκτη του Μαρτίου 2023, παρουσίασε μείωση 0,3% έναντι αύξησης 2,5% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των δεικτών του έτους 2022. Ο μέσος Γενικός Δείκτης του δωδεκαμήνου Μαΐου 2022 – Απριλίου 2023, σε σύγκριση με τον μέσο Γενικό Δείκτη του δωδεκαμήνου Μαΐου 2021 – Απριλίου 2022, παρουσίασε αύξηση 19,2% έναντι αύξησης 26,2% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των προηγούμενων δωδεκαμήνων.

Τι λέει η αγορά

Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση όσα ανέφερε πριν περίπου ένα μήνα, ο επικεφαλής του ομίλου ΜETRO Αριστοτέλης Παντελιάδης παρουσιάζοντας τα οικονομικά αποτελέσματα της εταιρείας, δεν αναμένεται αναστροφή των ανατιμητικών τάσεων.
“Ναι μεν δεχόμαστε ανατιμήσεις, αλλά πλέον δεν είναι σοκαριστικές” σημείωσε. “Σαφώς οι τιμές έχουν ανέβει. Σαφώς δεχόμαστε ανατιμήσεις, κυρίως στα εισαγόμενα προϊόντα, όμως είναι λιγότερες από παλαιότερα και σε αριθμό και σε ένταση”, είπε  ο Αριστοτέλης Παντελιάδης και προέβλεψε, ότι “στο τελευταίο τρίμηνο εφέτος θα έχουμε μια άλλη εικόνα, καθώς η πτώση των τιμών έχει ήδη αρχίσει.  Σε κάποιες κατηγορίες προϊόντων, που είχαν ανέβει πάρα πολύ οι τιμές έχουμε μειώσεις,” σχολίασε. Τέτοια προϊόντα, όπως ανέφερε, είναι τα σπορέλαια, τα χαρτικά και είδη με αγελαδινό γάλα.

Σημείωσε, δε, ότι η αποκλιμάκωση τιμών στο αγελαδινό γάλα ξεκίνησε από τα εισαγόμενα σκευάσματα ενώ τόνισε ότι και οι εγχώριοι προμηθευτές έχουν κάνει ήδη μειώσεις. “Όποιος δεν έκανε θα κάνει αναγκαστικά”, υποστήριξε, προβλέποντας ότι οι τιμές θα μειωθούν και στο πρόβειο γάλα, καθώς έχει μειωθεί η κατανάλωση.

Πάντως, ο ίδιος υπογράμμισε πως έως σήμερα έχουν περάσει στο “ράφι” οι μισές εκ των νέων αυξημένων τιμών που υποδέχεται πλέον το λιανεμπόριο από τους προμηθευτές του. Όπως είπε, παρά την έλλειψη ορατότητας για το εγγύς μέλλον, εξαιτίας της μεγάλης ρευστότητας στο διεθνές σκηνικό αλλά και των πληθωριστικών πιέσεων, το λιανεμπόριο και οι προμηθευτές συγκράτησαν ως ένα βαθμό τη μετακύλιση τιμών στον τελικό καταναλωτή για τους πρώτους μήνες του 2022, χωρίς πλέον να διαθέτουν τα σχετικά περιθώρια.

Οι προσφορές

Πάντως, η όποια πτωτική κίνηση τιμών γίνεται αντιληπτή από την ένταση των προσφορών, κι όχι στις ονομαστικές τιμές, την ώρα, βέβαια, που ο πληθωρισμός “αβγάτισε” τους τζίρους των αλυσίδων αλλά όχι όμως τη ζήτηση. Μάλιστα, συνολικά, με βάση πρώτες εκτιμήσεις από εταιρείες ερευνών,  ο τζίρος των σούπερ μάρκετ και των cash & carry έφτασε σε αξία από την αρχή του έτους μέχρι τις 23/4/2023, τα 4,096 δισ. ευρώ λόγω του πληθωρισμού, καταγράφοντας άνοδο 7,5%. Πέρυσι, το ίδιο διάστημα, ήταν στα 3,810 δισ. ευρώ. Ωστόσο το ίδιο διάστημα η κατανάλωση σε επίπεδο όγκου πωλήσεων στα σούπερ μάρκετ υποχώρησε 3,5%.

Μείωση ζήτησης

Με βάση, δε, την ΕΛΣΤΑΤ, μείωση 8,7%, σημείωσε ο όγκος των πωλήσεων στο λιανικό εμπόριο της χώρας τον Μάρτιο εφέτος, καθώς στην πλειονότητα των επιμέρους καταστημάτων ο τζίρος κινήθηκε καθοδικά.
Ειδικότερα, οι πωλήσεις μειώθηκαν σε: Φαρμακευτικά- καλλυντικά (16,2%), Μεγάλα καταστήματα τροφίμων (13,4%), Πολυκαταστήματα (7,9%), Καύσιμα και λιπαντικά αυτοκινήτων (6,9%) και Τρόφιμα- ποτά-καπνό (2,9%). Στον αντίποδα, αυξήθηκαν σε: Έπιπλα- ηλεκτρικά είδη-οικιακό εξοπλισμό (23,6%), Βιβλία- χαρτικά- λοιπά είδη (6,2%) και Ένδυση- υπόδηση (2,7%).

Όπως ανακοίνωσε, πριν λίγες μέρες, η ΕΛΣΤΑΤ, ο γενικός δείκτης όγκου (κύκλος εργασιών σε σταθερές τιμές) παρουσίασε μείωση 8,7% τον Μάρτιο 2023 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Μαρτίου 2022, ενώ σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Φεβρουαρίου 2023 σημείωσε  μείωση 7,6%. Ο εποχικά διορθωμένος γενικός δείκτης παρουσίασε μείωση 4,8% τον Μάρτιο 2023 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Φεβρουαρίου 2023.

Ο γενικός δείκτης κύκλου εργασιών (κύκλος εργασιών σε τρέχουσες τιμές) παρουσίασε μείωση 0,3% τον Μάρτιο 2023 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Μαρτίου 2022, ενώ σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Φεβρουαρίου 2023 σημείωσε μείωση 4,2%. Ο εποχικά διορθωμένος γενικός δείκτης παρουσίασε μείωση 3,9% τον Μάρτιο 2023 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Φεβρουαρίου 2023.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Άνοδο ως και 42% προβλέπει η Goldman Sachs για τις ελληνικές τραπεζικές μετοχές
• Alpha Bank: Δέσμευση για μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2050