Επιτόκια: Τα μηνύματα «ήξεις αφήξεις» της ΕΚΤ και οι προκλήσεις για την Ελλάδα
Με μηνύματα “ήξεις αφήξεις” από την ΕΚΤ για τις προθέσεις της αναφορικά με τα επιτόκια του ευρώ εντείνεται η αγωνία για το αποτέλεσμα της συνεδρίασης της 14ης Σεπτεμβρίου ενώ παγιώνεται η αντίληψη ότι στο βραχύ μέλλον η Ευρώπη, της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης, θα αντιμετωπίσει ακριβό δανεισμό πέρα από τη δημοσιονομική πειθαρχία.
Εξάλλου, παρατεταμένη περίοδος υψηλών επιτοκίων σημαίνει αύξηση του κόστους δανεισμού για ιδιώτες και επιχειρήσεις, με δυσκολίες εξυπηρέτησης δανείων λόγω επιβάρυνσης των δόσεων, πιέσεις στην αγορά εταιρικών ομολόγων, δυσκολίες χρηματοδότησης μικρών επιχειρήσεων κ.ο.κ.
Πρακτικά, την ίδια ώρα που δημιουργείται παράθυρο ευκαιρίας για τις τράπεζες προκειμένου να αυξήσουν τα έσοδά τους από την καταναλωτική πίστη τα νοικοκυριά θα περιοριστούν. Ένα άλλο θέμα που προκύπτει με τις συνεχείς αυξήσεις επιτοκίων (το επιτόκιο του ευρώ αυξήθηκε στο 3,75% μετά την τελευταία απόφαση της ΕΚΤ τον Ιούλιο) έχει να κάνει με τις αντοχές του δημόσιου χρέους σε περαιτέρω σοκ επιτοκίων.
Διαμορφώθηκε σε 168,9% του ΑΕΠ πέρυσι με στόχο 159,3% στο τέλος του 2023 δηλαδή περίπου 360 δισ. ευρώ, εκ των οποίων όμως η μερίδα του λέοντος αφορά μακροπρόθεσμο δανεισμό, δάνεια με χαμηλά επιτόκια προς τον ESM, τον EFSF και τις χώρες της Ευρωζώνης. Σημειώνεται επίσης το σημαντικό όφελος που προκύπτει για δανεισμό με ευνοϊκούς όρους όταν η χώρα ανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα.
Εντωμεταξύ, τη συζήτηση γύρω από την ακολουθούμενη νομισματική στρατηγική αναμένεται να τροφοδοτήσουν τα στοιχεία για τον πληθωρισμό που ανακοινώνονται την Πέμπτη. Υπενθυμίζεται ότι σε συνέχεια των προσωρινών στοιχείων που θα ανακοινώσει η Eurostat στις 31/8 για τον πληθωρισμό στην Ευρωζώνη τον Αύγουστο αναμένονται στις 8/9, μια ημέρα πριν από την ομιλία του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ, τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ.
Σε κάθε περίπτωση τα βλέμματα είναι στραμμένα στις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Υπενθυμίζεται ότι η Christine Lagarde, επικεφαλής της ΕΚΤ διεμήνυσε από το Jackson Hole, στην εκδήλωση της Federal Reserve Bank, ότι ο πληθωρισμός δεν έχει νικηθεί κι ως εκ τούτου τα στοιχεία της Eurostat θα θέσουν το πλαίσιο της συνεδρίασης που επίκειται ενώ οι αποφάσεις θα ληφθούν σε συνδυασμό και με τις τριμηνιαίες προβλέψεις του Ιουλίου.
Οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ διατυπώνουν ερωτήματα σχετικά με το αν απαιτείται πρόσθετη νομισματική σύσφιξη ή φρένο στις αυξήσεις επιτοκίων την ώρα που τα στοιχεία για την οικονομία πιστοποιούν επιβάρυνση.
Ορισμένοι πάντως, όπως -σύμφωνα με το Bloomberg- ο Robert Holzmann, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, εκφράζουν ανοιχτά τις απόψεις τους προκρίνοντας περαιτέρω αύξηση επιτοκίων. Στο ίδιο μήκος κύματος βρέθηκε στο οικονομικό συμπόσιο του Jackson Hole και ο επικεφαλής της Fed, Jerome Powell, που είπε ότι το κόστος δανεισμού των ΗΠΑ θα παραμείνει υψηλό και πιθανόν να αυξηθεί.
Πέρα από τους αξιωματούχους της ΕΚΤ διχασμένοι αναφορικά με την ενδεδειγμένη στρατηγική νομισματικής πολιτικής εμφανίζονται και οι αναλυτές αναμένοντας με ενδιαφέρον τα στοιχεία της Πέμπτης για τον πληθωρισμό και ειδικότερα τον δομικό πληθωρισμό, χωρίς τις μεταβλητές της ενέργειας και των τροφίμων. Πιθανή αποκλιμάκωση σε συνδυασμό με αρνητικά στοιχεία για την πραγματική οικονομία θα ενισχύσουν τα επιχειρήματα όσων προκρίνουν την παύση στις αυξήσεις επιτοκίων, τουλάχιστον για τον επόμενο μήνα.
