Ενέργεια: Η ηρεμία των αγορών και η προετοιμασία για τυχόν καταιγίδα
Η τιμή του αργού πετρελαίου Brent έχει πέσει κάτω από το επίπεδο πριν από την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ τον περασμένο μήνα και παρά το θετικό για τις αγορές γεγονός της μη εμπλοκής άλλων δυνάμεων στον πόλεμο, ο κίνδυνος διακοπής του εφοδιασμού δεν έχει εξαφανιστεί, με αποτέλεσμα να μελετώνται άμυνες από τις ευρωπαϊκές χώρες, της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης.
Με την προηγούμενη εμπειρία των αναταραχών στην ενεργειακή αγορά που προκάλεσε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Ευρώπη έχει ανακαλύψει τις αδυναμίες της κι έχει αναπτύξει εργαλεία, σύμφωνα με στελέχη της ΕΕ ενώ οι κυβερνήσεις προετοιμάζουν αμυντικές κινήσεις βάσει τοπικών αναγκών ενόψει χειμώνα και με δεδομένο ότι έχουν αποσυρθεί οι επιδοτήσεις για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Στο πλαίσιο αυτό η ηγεσία του ελληνικού υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, διερευνά τις προθέσεις των προμηθευτών και διενεργεί επαφές με εμπλεκόμενους φορείς ενώ στα τέλη της περασμένης εβδομάδας ο Θόδωρος Σκυλακάκης παρουσίασε τους λόγους για τη δημιουργία ενιαίου, πράσινου, τιμολογίου. Βασικότερος είναι η αδυναμία των καταναλωτών να έχουν σαφή εικόνα για το ποιος είναι ο φθηνότερος από τους προμηθευτές, δεδομένου ότι η εμπορική πολιτική καθορίζεται από τους παρόχους. Από την 1.1.2024 θα υπάρξει μετάπτωση του συνόλου των καταναλωτών στα νέα τιμολόγια, ρύθμιση που έρχεται, σύμφωνα με τον κ. Σκυλακάκη, να διευκολύνει πολλούς καταναλωτές -περίπου 1 εκατ.- που δεν κοιτάζουν εναλλακτικές προτάσεις της αγοράς για το λογαριασμό τους και δεν αλλάζουν για δεκαετίες προμηθευτή. Πλέον θα έχουν τη δυνατότητα να μεταπέσουν στο νέο τιμολόγιο, που έχει μεγαλύτερο έλεγχο σε σχέση με ρήτρες και μεταβλητές κόστους, μιας και θα καθορίζονται ουσιαστικά από το ΥΠΕΝ, με τιμή κυμαινόμενη αλλά γνωστή εκ των προτέρων. Σύμφωνα με το σκεπτικό για το νέο μοντέλο, το τιμολόγιο είναι όσο πιο κοντά γίνεται στο φθηνότερο ενώ ο καταναλωτής θα γνωρίζει την τιμή του ρεύματος τον επόμενο μήνα λαμβάνοντας τη σχετική πληροφόρηση μέσω της ιστοσελίδας της ΡΑΑΕΥ.
Εντωμεταξύ, τα παραπάνω συμβαίνουν ενώ καταγράφεται μείωση των λιανικών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, με βάση τα στοιχεία για τον μήνα Οκτώβριο ενώ στις διεθνείς αγορές επικρατεί σχετική ηρεμία. Με τους μεγάλους παραγωγούς όμως να διατηρούν περιορισμένες τις προμήθειες, αναμένεται ανάκαμψη των τιμών του πετρελαίου ενώ σύμφωνα με τους αναλυτές ο κίνδυνος διακοπής της παραγωγής πετρελαίου που αναδείχθηκε από τον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς δεν έχει εξαφανιστεί.
Τυχόν εμπλοκή του Ιράν στη σύγκρουση θα μπορούσε να προκαλέσει έκρηξη των τιμών του πετρελαίου, με επιπτώσεις και για τη χώρα μας ενώ ζητούμενο είναι πώς θα επηρεαστεί η αγορά από την αύξηση του τέλους διαμετακόμισης του ρωσικού φυσικού αερίου από τη Βουλγαρία μέσω TurkStream.
Πάντως αναφορικά με δυνητικές επιπτώσεις από τις εξελίξεις στη Γάζα θα πρέπει να σημειωθεί ότι στο βασικό σενάριο που μελετούν διεθνείς οίκοι η σύγκρουση δεν θα κλιμακωθεί. Ωστόσο, τα γεγονότα στην περιοχή παραμένουν ρευστά. Η πιο ξεκάθαρη απειλή έχει να κάνει με την ιρανική παραγωγή. Όπως σημειώνει η UBS εάν οι εξαγωγές ιρανικού αργού μειωθούν κατά περίπου 300.000-500.000 βαρέλια ημερησίως, αυτό θα μπορούσε να περιορίσει περαιτέρω την ήδη υπο-εφοδιασμένη αγορά, ωθώντας πιθανώς τις τιμές του Brent στα 100-110 δολάρια. Επίσης, ενώ ο OPEC+ έχει επαρκή ικανότητα για να αντισταθμίσει κάτι τέτοιο, τυχόν μέτρα θα χρειαστούν χρόνο για να ηρεμήσουν τις αγορές. Προφανώς μια διεύρυνση της σύγκρουσης στην περιοχή με εμπλοκή και άλλων πετρελαιοπαραγωγών χωρών θα μπορούσε να προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερη άνοδο των τιμών, ανάλογα με τη σοβαρότητα της διαταραχής.
