Ο κόσμος αντιμετωπίζει ένα «τσουνάμι» κρατικού χρέους – Κίνδυνος αστάθειας στις αγορές

Η παγκόσμια οικονομία είναι αντιμέτωπη με ένα τσουνάμι κρατικού χρέους, αναφέρει ο δημοσιογράφος του Bloomberg Marcus Ashworth, υπογραμμίζοντας τις σοβαρές προεκτάσεις αυτού του ζητήματος για την ευστάθεια του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Ειδικότερα, όπως επισημαίνει ο αρθρογράφος, οι πωλήσεις κρατικών ομολόγων αναμένεται να αυξηθούν το 2024 καθώς τα δημοσιονομικά ελλείμματα στον ανεπτυγμένο κόσμο διογκώνονται.

Δυστυχώς, αυτό συμπίπτει με τη διάθεση των κεντρικών τραπεζών να επιταχύνουν τη μείωση της ποσότητας των ομολόγων που είχαν εγγεγραμμένα μέχρι πρότινος στους ισολογισμούς τους, στο πλαίσιο προγραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης.

Αυτή η σύγχυση στόχων σημαίνει ότι οι αποδόσεις των ομολόγων, ιδιαίτερα στο μεγαλύτερο άκρο της καμπύλης, προαναγγέλλουν ένα δύσκολο 2024.

Ένας από τους δύο στόχους θα μείνει ανεκπλήρωτος δεδομένου ότι η επενδυτική ζήτηση έχει αποδειχθεί… άστατη.

Σε αυτό το πλαίσιο, λέει ο Marcus Ashworth, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Τράπεζα της Αγγλίας ίσως χρειαστεί να περιορίσουν τον ενθουσιασμό τους σε ό,τι αφορά τη συρρίκνωση των ισολογισμών τους, εφόσον το μέσο κόστος δανεισμού των χωρών του G7 (η μέση απόδοση των ομολόγων των εν λόγω χωρών ξεπέρασε το 3,5%) υπερδιπλασιαστεί έναντι του μέσου όρου της πενταετίας.

Εν προκειμένω αξίζει να αναφερθεί πως, σύμφωνα με αναλυτές της Bank of America, η έκδοση ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου αναμένεται να φτάσει στα επίπεδα ρεκόρ του 1,34 τρισ. δολ. το 2024.

Ωστόσο, ακόμα και σε αυτό το αυξημένο επίπεδο αντιστοιχεί μόλις στα τρία τέταρτα του προβλεπόμενου δημοσιονομικού ελλείμματος των ΗΠΑ (1,8 τρισεκατομμυρίων δολαρίων το 2024).

Επισημαίνεται πως η BofA αναμένει το έλλειμμα των ΗΠΑ το 2026 να αυξηθεί… στα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια. Η στήριξη σε ξένους επενδυτές αποδείχθηκε δίκοπο μαχαίρι τον περασμένο χρόνο. Εάν δηλαδή το δολάριο αποδυναμωθεί σημαντικά, θα μειωθεί η όρεξη για το χρέος του «θείου Σαμ».

Όπως υποστηρίζει ο αρθρογράφος του Bloomberg, η πτώση κατά 50 μονάδες βάσης στην απόδοση του αμερικανικού δεκαετούς μέχρι στιγμής αυτόν τον μήνα ήταν η χαμηλότερη από την αναμενόμενη για το δ’ τρίμηνο.

Καταδεικνύει δε πόσο ευαίσθητη είναι η αγορά ομολόγων των ΗΠΑ και κατ’ επέκταση η παγκόσμια αγορά, καθώς μάλιστα οι δημοπρασίες είναι συνεχείς και αδιάλειπτες.

Σε κάθε περίπτωση, η απόδοση 4,5% στα αμερικανικά δεκαετή παραμένει μια πλήρης ποσοστιαία μονάδα υψηλότερη από ό,τι ήταν τον περασμένο Απρίλιο – αν και διαπιστώνεται υποχώρηση από το υψηλό 16 ετών 5%, το οποίο παρατηρήθηκε στα μέσα Οκτωβρίου.

Αν μη τι άλλο, πολλοί παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν τις τιμές των ομολόγων, αλλά η μοναδική σταθερά σε έναν συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο είναι η αύξηση των εκδόσεων τίτλων χρέους.

Η Fed μειώνει τον ισολογισμό της κατά 95 δισεκατομμύρια δολάρια το μήνα από τον Ιούνιο του 2022, περιορίζοντάς τον στα 7,8 τρισεκατομμύρια δολάρια.

Όπως γίνεται αντιληπτό, υπάρχει πολύς δρόμος για να επιστρέψουμε στο όριο των 4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Αλλά η διατήρηση επαρκούς ρευστότητας στην παγκόσμια αγορά αναφοράς σταθερού εισοδήματος είναι πρωταρχικής σημασίας.

Η διευκόλυνση των reverse repo ήταν θεμελιώδης για τη σταθεροποίηση των συνθηκών, καθώς οι συμμετέχοντες στην αγορά μπορούν να δεσμεύσουν collateral για μετρητά. Αλλά η χρήση του εργαλείου αυτού μειώνεται ραγδαία, όντας τώρα κάτω από το ήμισυ της αιχμής του.

Αυτή η πράξη εξισορρόπησης έχει πάει καλά μέχρι στιγμής, αλλά δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι θα διατηρηθεί.

Μάλιστα, ο κίνδυνος παραμένει ότι ο συνδυασμός της νομισματικής σύσφιξης της Fed με την επέκταση της προσφοράς των αμερικανικών ομολόγων να αποδεικνύεται θανατηφόρος.

Ευρώπη

Η ίδια εικόνα αντικατοπτρίζεται και στην Ευρώπη, καθώς η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία θα αυξήσουν τις πωλήσεις ομολόγων σε περισσότερα από 1,1 τρισεκατομμύριο ευρώ (1,2 τρισεκατομμύρια δολάρια) το επόμενο έτος.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται επίσης να εκδώσει ομόλογα 150 δισ. ευρώ – αύξηση κατά ένα πέμπτο. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της HSBC Holdings Plc, οι ακαθάριστες πωλήσεις στο μπλοκ αναμένεται να αυξηθούν κατά 10% το επόμενο έτος. Αλλά είναι η καθαρή έκδοση μετά από εξαγορές και η δραστηριότητα της κεντρικής τράπεζας που έχει μεγαλύτερη σημασία, δεδομένου ότι η υποστήριξη της ΕΚΤ αντιστρέφεται, έχοντας αρχίσει να περιορίζει τις επανεπενδύσεις σε ό,τι αφορά τα μεγαλύτερα από τα δύο προγράμματα QE.

Το επόμενο έτος η πλήρης επίδραση των περίπου 315 δισεκατομμυρίων ευρώ που δεν θα αντλούνται πλέον ετησίως θα γίνει έντονα αισθητή.

Επίσης, εισακούονται hawkish θόρυβοι από το Διοικητικό Συμβούλιο ότι οι επανεπενδύσεις πρέπει να περιοριστούν από το δεύτερο χαρτοφυλάκιο ομολόγων.

Στο Ευρωπαϊκό Τραπεζικό Συνέδριο στη Φρανκφούρτη την περασμένη εβδομάδα, ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας του Βελγίου Pierre Wunsch ζήτησε να «σταματήσουν το συντομότερο δυνατό».

Οι αναλυτές της HSBC εκτιμούν ότι αυτό θα μπορούσε να γίνει αμέσως μετά τη συνεδρίαση της 14ης Δεκεμβρίου ενώ προβλέπουν ότι αυτό θα προσθέσει καθαρές ετήσιες εκδόσεις χρέους ύψους 65 δισ. ευρώ – μια αύξηση 63% για τους τέσσερις μεγαλύτερους δανειολήπτες της ευρωζώνης.

Ακόμη λοιπόν και μια μικρή μείωση των επανεπενδύσεων φαίνεται άστοχη, αφού είναι η πρώτη γραμμή άμυνας για τη ζώνη του ευρώ, επιτρέποντας την ανακύκλωση λήγοντος γερμανικού χρέους για την αγορά ιταλικών ομολόγων.

Οι γερμανικές εκροές μεταξύ Ιουνίου 2022 και Σεπτεμβρίου 2023 είναι 19,2 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ η Ιταλία έχει εισροή 13 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Η κατάργηση αυτού του οφέλους όταν συρρικνώνεται η οικονομία της ευρωζώνης φαίνεται ανόητη.

Ηνωμένο Βασίλειο

Παράλληλα, η Τράπεζα της Αγγλίας καταβάλλει τεράστιο αγώνα με τη δική της ποσοτική σύσφιξη – «διώχνει» ομόλογα από τον ισολογισμό της με ρυθμό διπλάσιο από ό,τι η Fed και η ΕΚΤ.

Θα μειώσει τα εναπομείναντα gilts κατά επιπλέον 110 δισεκατομμύρια στερλίνες φέτος, αφήνοντας gilts 750 δισεκατομμυρίων (930 δισεκατομμύρια δολάρια).

Παρά τις απώλειες άνω των 15 δισεκατομμυρίων λιρών μέχρι στιγμής από τις ενεργές πωλήσεις, ο εκτελεστικός διευθυντής της BOE για τις Markets Andrew Hauser κατέστησε σαφές στις 3 Νοεμβρίου ότι στόχος είναι η μείωση του ισολογισμού στο μισό του τρέχοντος επιπέδου.

Η προσφορά κρατικών ομολόγων του Ηνωμένου Βασιλείου αναμένεται να είναι περίπου 260 δισεκατομμύρια λίρες το επόμενο έτος, ένα άλμα 20% από φέτος. Για να υπάρξει συσσώρευση εκ μέρους της BOE, προσθέτοντας 40% στην καθαρή επιβάρυνση, θα πρέπει να διευρυνθεί η ανοχή των επενδυτών, που εξακολουθούν να ανατριχιάζουν από την κρίση που σημειώθηκε πριν από ένα χρόνο.

Η ανάπτυξη του Ηνωμένου Βασιλείου, όπως και της Ευρωζώνης, έχει ισοπεδωθεί τα τελευταία δύο χρόνια και βρίσκεται στα πρόθυρα της αρνητικής στροφής.

Και ενώ είναι διάχυτη η αντίληψη ότι οι κεντρικές βρίσκονται στο ζενίθ του κύκλου αύξησης των επιτοκίων, η μείωση των χαρτοφυλακίων ομολόγων θα συνεχίσει να δυσχεραίνει τις νομισματικές συνθήκες.

Σε αυτό το πλαίσιο, η υποχώρηση της παγκόσμιας ανάπτυξης το επόμενο έτος ενδέχεται να μην αργήσει πολύ πριν οι μειώσεις των επιτοκίων ή η παύση της μείωσης του ισολογισμού -ή πιθανώς και τα δύο- μπουν στα ραντάρ της αγοράς.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Προϋπολογισμός 2024: Οι μεταβολές στα μεγέθη και οι ελαφρύνσεις
• Νέες τιμές στόχοι για τις ελληνικές τράπεζες από την Deutsche Bank – Περιθώριο ανόδου έως +50%