Tsomokos: Τα διακυβεύματα πίσω από τις λέξεις

Γιάννης Θωμάτος – Managing Partner

Σε αντίθεση με τη γλωσσική παράδοση της ηπειρωτικής Ευρώπης, οι αγγλοσάξονες έχουν μια καταπληκτική ικανότητα να συμπυκνώνουν δύσκολα νοήματα και απαιτητικές σημασίες σε μερικές μόνο λέξεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η διαδεδομένη, πλέον, πρακτική της ανάδειξης των λέξεων της χρονιάς. Μέσα από αυτήν, πολλά λεξικά επιδιώκουν να συλλάβουν το κεντρικό διακύβευμα των εξελίξεων ενός ολόκληρου έτους, αν όχι συνολικά μιας εποχής.

Το 2019, τη χρονιά που μαζί με το Fortune αποφασίσαμε να διοργανώσουμε το πρώτο CEO Initiative, λέξη της χρονιάς για το λεξικό Collins αναδείχθηκε το «climate strike». Τον Σεπτέμβριο εκείνου του χρόνου, μαζικές διαδηλώσεις για το κλίμα έλαβαν χώρα σε 4.500 μέρη και 150 χώρες σε όλο τον κόσμο, με μεγάλο πρωταγωνιστή τη νέα γενιά. Ήταν η πρώτη συλλογική συνειδητοποίηση ότι η κλιματική αλλαγή μετατρέπεται πλέον ραγδαία σε κλιματική κρίση.

Το 2020 η λέξη της χρονιάς ήταν το «lockdown». Καμία έκπληξη, βεβαίως, εδώ· αναμφίβολα, όμως, μια δόση ειρωνείας, αν το καλοσκεφτεί κανείς. Οι «αποκλεισμοί» και τα «απαγορευτικά» ήταν στην πραγματικότητα μια συνέπεια −και μια τρανή απόδειξη− της βαθιάς αλληλοσύνδεσης των σύγχρονων παγκοσμιοποιημένων κοινωνιών μας. Αυτή ακριβώς η αλληλοσύνδεση ήταν που μετέτρεψε τη νόσο Covid-19 σε παγκόσμια πανδημία μέσα σε λίγους μήνες.

Το 2021 η λέξη της χρονιάς του ίδιου λεξικού ήταν το «Non-fungible token» (NFT), ένας όρος που κατέγραφε την ολοένα και αυξανόμενη διαπλοκή του ψηφιακού με τον πραγματικό κόσμο, σε όλα σχεδόν τα πεδία της ανθρώπινης δραστηριότητας. Το δε 2022 το περίφημο «permacrisis», η συνθήκη της διαρκούς κρίσης που μετατρέπεται σε κανονικότητα, ήρθε να επιβεβαιώσει το νέο πλαίσιο που θα μας συνοδεύει τα επόμενα χρόνια.

Τέλος, για το 2023, το Collins ανέδειξε ως λέξη της χρονιάς το «ΑΙ»· όχι πλέον ως συντομογραφία που υποδηλώνει ένα άλλο σύνολο λέξεων (Artificial Intelligence), αλλά ως έναν αυτόνομο όρο· έναν όρο που αποκτά την αυτονομία του ακριβώς εξαιτίας των σαρωτικών αλλαγών που (θα) επιφέρει στις ζωές της ανθρωπότητας.

Αυτό το σύντομο ταξίδι στις λέξεις και τις συνδηλώσεις τους μαρτυρά ότι ζούμε πλέον σε έναν κόσμο διαρκούς πύκνωσης των διαταράξεων σε πολλά και διαφορετικά πεδία της ζωής μας: από τις ευρύτατες γεωπολιτικές ανακατατάξεις στη γειτονιά μας μέχρι τις πρωτοφανείς καταστροφές του φετινού καλοκαιριού, η έννοια και η πραγματικότητα του κινδύνου αναδύεται πιεστικά στο προσκήνιο.

Σε αυτό, όμως, ακριβώς το σημείο διαγράφεται και το βασικό διακύβευμα της εποχής μας, το ζήτημα της ασφάλειας σε έναν όλο και πιο επικίνδυνο κόσμο.

Πώς μπορούμε να εξασφαλίσουμε υποτυπώδεις σταθερές για τους ανθρώπους σε τόσο ρευστούς καιρούς; Ή, για να το πούμε διαφορετικά: Θα εστιάσουμε στο μέλλον, προτάσσοντας έναν μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και δεσμεύσεις για πράξεις που θα κινούνται προς ένα βιώσιμο αύριο; Ή, αντιθέτως, θα κινηθούμε σπασμωδικά και ευκαιριακά, αναλώνοντας τις δημιουργικές μας δυνάμεις σε βραχυπρόθεσμα οφέλη, κάνοντας business as usual;

Προς την πρώτη από τις παραπάνω κατευθύνσεις, στις διαφορετικές επιμέρους πτυχές και μορφές που λαμβάνει στην καθημερινότητα των εταιρικών ηγετών, τοποθετείται σταθερά τα τελευταία πέντε χρόνια το κορυφαίο forum για εταιρικούς ηγέτες The CEO Initiative· ένας χώρος διαλόγου και ανταλλαγής ιδεών και εμπειριών, που έχει ως στόχο την εύρεση εργαλείων για να αντιμετωπίσουμε κοινά προβλήματα, να κατευνάσουμε κοινές ανησυχίες και να αναδείξουμε δρόμους προς ένα ασφαλές και βιώσιμο μέλλον για τις επιχειρήσεις και την κοινωνία.

*Το άρθρο συμπεριλαμβάνεται στο CEO Initiative Book 2023