Σαράντα χρόνια από την επανάσταση του Apple Macintosh

24 Ιανουαρίου 1984: μία ιστορική ημέρα στη Σίλικον Βάλεϊ της Καλιφόρνιας. Ένας υπολογιστής νέας τεχνολογίας συστήνεται με ρομποτική φωνή στη σκηνή του Flint Center στο Κουπερτίνο: «Γεια, είμαι ο Macintosh». Αυτό που προκάλεσε όμως τη μεγαλύτερη αίσθηση δεν ήταν η φωνή του πρώτου Apple Macintosh, αλλά ο τρόπος λειτουργίας του.

«Για τους χρήστες η λειτουργία του Apple Macintosh έφερε την επανάσταση», λέει ο Μίκαελ Μικολάιτσα, επιμελητής στο Heinz Nixdorf MuseumsForum. «Με ένα ποντίκι μπορούσε κανείς να κινήσει τον κέρσορα, να μετακινήσει παράθυρα και να κάνει κλικ στις επιλογές των μενού – δεν είχε υπάρξει ποτέ άλλοτε ένας υπολογιστής που επέτρεπε έναν χειρισμό βασισμένο στη διαίσθηση».

Βέβαια, η Apple δεν εφηύρε ούτε το ποντίκι, ούτε τον συγκεκριμένο τρόπο λειτουργίας. Αντιθέτως, επρόκειτο για μια εφεύρεση του Ντάγκλας Σ. Ένγκελμπαρτ του Stanford Research Institute (SRI) από τα τέλη της δεκαετίας του 1960. Ωστόσο ήταν ο ιδρυτής της Apple Στιβ Τζομπς εκείνος που μαζί με την ομάδα του έφερε τις εν λόγω εφευρέσεις στο ευρύ κοινό.

Η συνεργασία με το Xerox PARC

Εντωμεταξύ η εφεύρεση του Ένγκελμπαρτ είχε καταλήξει στο ερευνητικό εργαστήριο Xerox PARC. Εκεί προστέθηκε στον υπολογιστή Alto ένα ποντίκι, με το οποίο μπορούσε κανείς να εκτελεί εντολές, να σημειώνει κείμενα και να ανοίγει αρχεία. Πάντως ο συγκεκριμένος υπολογιστής κατέγραψε λίγες πωλήσεις, διότι κόστιζε περισσότερα από 32.000 δολάρια – ένα ποσό που σήμερα θα ξεπερνούσε τα 100.000 ευρώ.

Σε μετοχική συμφωνία που σύναψε με τη Xerox το 1979 η Apple απέκτησε δικαίωμα επίσκεψης του PARC. Ο Τζομπς ήρθε στο εργαστήριο με μία ολόκληρη ομάδα που έθεσε πληθώρα ερωτήσεων στους ερευνητές της Xerox, όπως στους Αντέλ Γκόλντμπεργκ και Λάρι Τέσλερ. Ο Τέσλερ ήταν ενθουσιασμένος: «Έπειτα από μία ώρα κατάλαβαν την τεχνολογία των demos μας και τη σημασία τους καλύτερα από κάθε διευθυντή της Xerox».

Μετά την επίσκεψη οι μηχανικοί της Apple μπόρεσαν να εντάξουν το ποντίκι και τη γραφική επιφάνεια εργασίας σε έναν υπολογιστή με σημαντικά χαμηλότερο κόστος. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία: η Apple ήταν αυτή που κατασκεύασε τον πρώτο υπολογιστή με ποντίκι σε τιμή προσιτή για όλον τον κόσμο.

Λίγες οι πωλήσεις του πρώτου Macintosh

Ο πρώτος Apple Macintosh πάντως δεν έκανε τόσο πολλές πωλήσεις, όσο αναμενόταν – και ο διευθύνων σύμβουλος της Apple Τζον Σκάλεϊ απομάκρυνε τον Στιβ Τζομπς από την εταιρεία. Κατά τα επόμενα χρόνια ο Mac συνέχισε να έχει ολοένα και μικρότερο μερίδιο της αγοράς, με αποτέλεσμα ο Σκάλεϊ να απολυθεί τον Οκτώβριο του 1993 και να αντικατασταθεί από τον Γερμανό Μίχαελ Σπίντλερ.

Όταν η Microsoft έφερε στην αγορά το Windows 95, που μιμήθηκε σε μεγάλο βαθμό την επιφάνεια του Mac, η κατάσταση επιδεινώθηκε ακόμη περισσότερο για την Apple. Οι πωλήσεις του Macintosh κατέρρεαν και ο Σπίντλερ δεν κατάφερε να σώσει τον Mac. Έτσι, τη θέση του ανέλαβε το 1996 ο Ζιλ Αμέλιο. Η μεγαλύτερη συμβολή του Αμέλιο στη διάσωση της Apple ήταν η απόφασή του να απευθυνθεί και πάλι στον Στιβ Τζομπς. Ο εκ των συνιδρυτών της Apple είχε ιδρύσει μία νέα εταιρεία, τη NeXT, η οποία ανέπτυσσε υπολογιστές επόμενης γενιάς.

Η επιστροφή του Στιβ Τζομπς

Τον Φεβρουάριο του 1997 η Apple αγόρασε τη NeXT για 429 εκατομμύρια δολάρια – κυρίως λόγω του λειτουργικού της συστήματος – και επανέφερε τον Τζομπς ως σύμβουλο. Επτά μήνες αργότερα ο Τζομπς ανέλαβε χρέη διευθύνοντος συμβούλου με πρώτο στόχο να αποφύγει τη χρεοκοπία της εταιρείας.

Αρχικά πήρε δάνειο ύψους 150 εκατομμυρίων δολαρίων από τη Microsoft, κάνοντας ανακωχή με την ανταγωνίστρια εταιρεία. Με τα λεφτά της Microsoft και τις ιδέες του Βρετανού designer Τζόνι Άιβ η Apple μπόρεσε να κάνει μία νέα αρχή. «Με την είσοδο του iMac στην αγορά το 1998 η Apple επέστρεψε στις επιτυχίες», τονίζει ο Μικολάιτσα από το HNF. «Η Apple προκάλεσε και πάλι έκπληξη με ένα καινοτόμο προϊόν. Ο iMac, ένα προϊόν που προκαλούσε αίσθηση, ήταν διαθέσιμο σε διάφορα χρώματα και αποτελούσε έναν all-in-one υπολογιστή, ήταν μία εμπορική επιτυχία».

Στην αναγέννηση του Macintosh συνέβαλαν ιδίως τα μοντέλα φορητών υπολογιστών, όπως το πανάλαφρο MacBook Air που κυκλοφόρησε το 2008. Φυσικά επί Τζομπς η Apple είχε και τις αποτυχίες της, όπως για παράδειγμα το Power Mac G4 Cube, το οποίο, αν και κατάφερε να βρει μια θέση στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης λόγω του ασυνήθιστου σχεδιασμού του, δεν έκανε πολλές πωλήσεις εξαιτίας της υψηλής τιμής του.

Σήμερα συντελείται μία τεχνολογική στροφή στα Mac. Το 2020 η Apple παρουσίασε τους πρώτους υπολογιστές Macintosh που δεν λειτουργούν με επεξεργαστή Intel, αλλά με Apple Silicon. Πρόκειται για συστήματα που η Apple είχε σχεδιάσει αρχικά για τα iPhones και τα οποία εξοικονομούν ενέργεια.

Ο αναλυτής Νιλ Σάιμπαρτ από την “Above Avalon” εκτιμά πως η Apple βρίσκεται αντιμέτωπη με μια ιδιαίτερη πρόκληση: «Ορισμένοι από τους νέους Mac έχουν τώρα μεγαλύτερη ισχύ από αυτήν που χρειάζεται το 95% των χρηστών Apple».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• H κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα «εξαϋλώνει» τα κέρδη των εταιρειών
• SOS από την ευρωπαϊκή βιομηχανία: Θαμμένα στο βάλτο της γραφειοκρατίας τα 800 δισ. του Ταμείου Ανάκαμψης
• Φοροδιαφυγή: «Βροχή» οι καταγγελίες στην πλατφόρμα της ΑΑΔΕ και στο appodixi