Οι χώρες με τον υψηλότερο ΦΠΑ στη Ευρώπη – Ποια είναι η θέση της Ελλάδας;

Ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στους κανονικούς συντελεστές Φόρους Προστιθέμενης Αξίας μεταξύ των χωρών της Ευρώπης έχει η Ελλάδα, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της αμερικανικής οργάνωσης Tax Foundation.

Το Λουξεμβούργο επιβάλλει τον χαμηλότερο κανονικό συντελεστή ΦΠΑ, 16%, ακολουθούμενο από τη Μάλτα (18%), την Κύπρο, τη Γερμανία και τη Ρουμανία (όλες στο 19%). Ο μέσος κανονικός συντελεστής ΦΠΑ της ΕΕ είναι 21,6%, περισσότερο από 6% υψηλότερος από τον ελάχιστο κανονικό συντελεστή ΦΠΑ που απαιτείται από τον κανονισμό της ΕΕ.

Μεταξύ των πέντε ευρωπαϊκών χωρών του ΟΟΣΑ που δεν ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση -η Ισλανδία, η Νορβηγία, η Ελβετία, η Τουρκία και το Ηνωμένο Βασίλειο- μόνο η Ελβετία επιβάλλει κανονικό συντελεστή ΦΠΑ χαμηλότερο από τον ελάχιστο συντελεστή της ΕΕ σε ποσοστό 8,1%. Συγκριτικά, στις ΗΠΑ οι συνδυασμένοι πολιτειακοί και τοπικοί συντελεστές φόρου επί των πωλήσεων έφταναν κατά μέσο όρο σε μόλις 6,6% το 2023.

Στην έκθεση σημειώνεται πως ο ΦΠΑ είναι ένας φόρος κατανάλωσης που υπολογίζεται επί της προστιθέμενης αξίας σε κάθε στάδιο παραγωγής ενός αγαθού ή μιας υπηρεσίας. Κάθε επιχείρηση κατά μήκος της αλυσίδας αξίας λαμβάνει πίστωση φόρου για τον ΦΠΑ που έχει ήδη καταβληθεί. Ο τελικός καταναλωτής δεν το λαμβάνει, καθιστώντας τον ως φόρο στην τελική κατανάλωση.

Η σχετική δημοσίευση αναφέρει πως «οι φόροι κατανάλωσης είναι ένας οικονομικά αποτελεσματικός τρόπος αύξησης των φορολογικών εσόδων. Για να ελαχιστοποιηθούν οι οικονομικές στρεβλώσεις, ιδανικά υπάρχει μόνο ένας σταθερός συντελεστής που επιβάλλεται σε όλη την τελική κατανάλωση, με όσο το δυνατόν λιγότερες εξαιρέσεις. Ωστόσο, οι χώρες της ΕΕ επιβάλλουν μειωμένους συντελεστές και απαλλάσσουν ορισμένα αγαθά και υπηρεσίες από τον ΦΠΑ.

Ένας από τους κύριους λόγους για τους μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ και τα αγαθά/υπηρεσίες που απαλλάσσονται από τον ΦΠΑ είναι η προώθηση της ισότητας, καθώς τα νοικοκυριά με χαμηλότερο εισόδημα τείνουν να δαπανούν μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός τους για αγαθά και υπηρεσίες όπως τα τρόφιμα και οι δημόσιες μεταφορές. Άλλοι λόγοι περιλαμβάνουν την ενθάρρυνση της κατανάλωσης “αγαθών αξίας” (π.χ. βιβλία), την προώθηση τοπικών υπηρεσιών (π.χ. τουρισμός) και τη διόρθωση εξωτερικοτήτων (π.χ. καθαρή ενέργεια)».

Ακολουθεί η σειρά των χωρών με το υψηλότερο κανονικό συντελεστή ΦΠΑ, μέχρι το 20%.