Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η εξάπλωση του Έμπολα

της Έρικα Φράι 

Όταν κυκλοφόρησε η είδηση ​​φέτος το καλοκαίρι, ότι ο Δρ. Κεντ Μπράντλι και η Νάνσι Ράιτμπολ, ιατρικοί ιεραπόστολοι στη Λιβερία, είχαν προσβληθεί από τον θανατηφόρο ιό Έμπολα, λίγοι περίμεναν ότι θα επιζήσουν. Ακόμη λιγότεροι περίμεναν ότι ο καπνός –ένα φυτό που συνδέεται με τουλάχιστον έναν στους πέντε θανάτους στην Αμερική- θα είχε σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια για τη σωτηρία τους.

Το ZMapp, το πειραματικό φάρμακο κατά του ιού Έμπολα που αναπτύχθηκε από τη Mapp Biopharmaceutical και χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του Μπράντλι και της Ράιτμπολ, καλλιεργείται σε φυτείες καπνού – και ακόμη πιο παράδοξα, στις ιδιόκτητες εγκαταστάσεις της Reynolds American, της μητρικής εταιρείας της RJ Reynolds Tobacco (που κάνει τα τσιγάρα Camel). Τον Ιανουάριο, η Reynolds αγόρασε την Kentucky Bioprocessing, με έδρα στο Owensboro, η οποία κατασκευάζει το φάρμακο ZMapp.

Ευτυχώς, ο Μπράντλι και η Ράιτμπολ επέζησαν. Αν και δεν είναι σαφές πόσο  συνέβαλε σε αυτό το ZMapp, ένα κοκτέιλ τριών αντισωμάτων που βρίσκεται ακόμα σε προ-κλινικό στάδιο ανάπτυξης φαρμάκων -άλλοι ασθενείς που επλήγησαν με Έμπολα και τους χορηγήθηκε η θεραπεία δεν κατάφεραν να επιζήσουν- η είδηση έφερε στο προσκήνιο μια ελάχιστα γνωστή και ακόμη λιγότερο χρηματοδοτούμενη βιομηχανία παραγωγής φαρμάκων: τα φάρμακα που παρασκευάζονται από φυτά.

Η παρασκευή φαρμάκων από φυτά, μια μέθοδος που συχνά ονομάζεται pharming, δεν είναι νέα ιδέα. Το Fortune έγραψε για πρώτη φορά για τη δυναμική της το 1988, και η Monsanto αναπτύσσει αντισώματα σε σόγια από τη δεκαετία του ’90, μεταξύ των οποίων και ένα για τον έρπητα. Αλλά οι πρώιμες τεχνικές, οι οποίες συνδύαζαν γενετικά τροποποιημένα φυτά και την υπαίθρια καλλιέργεια, ήταν ογκώδεις και προκαλούσαν φόβους ότι τα τρόφιμα και τα φαρμακευτικά φυτά θα διασταυρώνονταν. Το ενδιαφέρον για τον τομέα ήταν περιορισμένο, και η βιομηχανία φαρμάκων προχώρησε στην παραγωγή αντισωμάτων με ένα διαφορετικό μέσο: κύτταρα από κινέζικα χάμστερ, ή κύτταρα CHO. Η διαδικασία, η οποία πραγματοποιείται σε ειδικά σχεδιασμένες, εξαιρετικά οργανωμένες εγκαταστάσεις που στεγάζουν τις δεξαμενές από ανοξείδωτο χάλυβα όπου αναπτύσσονται τα κύτταρα CHO, είναι υψηλής έντασης κεφαλαίου και αργή. Αλλά ακόμα κι έτσι, η παρασκευή φαρμάκων σε κύτταρα χάμστερ και άλλων θηλαστικών έχει γίνει το πρότυπο στη φαρμακοβιομηχανία.

Κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες, όμως, το pharming έχει προχωρήσει σημαντικά, επικουρούμενο από κρατικούς φορείς, εταιρείες βιοτεχνολογίας, και τη βιομηχανία καπνού. Τα φυτά που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή των φαρμάκων καλλιεργούνται πλέον σε κλειστές, εσωτερικές εγκαταστάσεις, συχνά με υδροπονία, η οποία παράγει μια πιο ομοιόμορφη καλλιέργεια. Και τα φυτά δεν είναι πλέον γενετικώς τροποποιημένα αλλά απλώς «εμβαπτισμένα» σε διάλυμα με ένα τροποποιημένο φυτικό ιό που τα επαναπρογραμματίζει να παράγουν την επιθυμητή φαρμακευτική πρωτεΐνη. Αφού εμβαπτιστούν, τα φύλλα αρχίζουν την παραγωγή των φαρμάκων σε λίγες ώρες. Μέσα σε λίγες μέρες γίνεται η συγκομιδή, αλέθονται, και φιλτράρονται, και το φάρμακο καθαρίζεται.

Όσον αφορά την τρέχουσα επιδημία του ιού Έμπολα, το pharming θα μπορούσε να λειτουργήσει ίσως σαν δοκιμή για τον περιορισμό της εξάπλωσής του. Αν το ZMapp αποδειχθεί τελικά αποτελεσματικό κατά του ιού, οι ειδικοί λένε ότι η παραγωγή θα μπορούσε να αυξηθεί στο απαραίτητο επίπεδο μέσα σε λίγους μήνες. Και η ταχύτητα είναι ζωτικής σημασίας για την καταπολέμηση οποιασδήποτε μόλυνσης, λέει ο Μόρις Μολόνεϊ, ο οποίος είναι διευθυντής γεωργίας, τροφίμων, και υγείας στην Οργάνωση Επιστημονικής και Βιομηχανικής Έρευνας της Αυστραλίας. Η χορήγηση φαρμάκων σε ανθρώπους γρήγορα, λέει, «θα μπορούσε να σώσει τον κόσμο από πολλά δεινά».

Διαβάστε ακόμη:

CONTAGION – Πώς εξαπλώνονται τα πράγματα

Ξεπέρασαν τους 2.000 οι νεκροί από την επιδημία του Έμπολα

Θα ξεπεράσει τα 450 εκατ. ευρώ το κόστος καταπολέμησης του Έμπολα

ΠΟΥ: Ο ιός Έμπολα μπορεί να πλήξει περισσότερους από 20.000 ανθρώπους