Τουρισμός: Οι προσδοκίες για νέο ρεκόρ και οι αναγκαίες προσαρμογές
Tα πρώτα μηνύματα της άνοιξης από τις προκρατήσεις των tour operators και τις επενδύσεις αεροπορικών εταιρειών, όπως η Aegean, σε νέους προορισμούς και δρομολόγια, καλλιεργούν προσδοκίες για νέο ρεκόρ τουριστικών αφίξεων και εισπράξεων το 2024 συνεισφέροντας σημαντικά -σε συνδυασμό με τις επενδύσεις- στο ΑΕΠ της χώρας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι εισπράξεις ανήλθαν σε 20,5 δισ. ευρώ το 2023, με αύξηση 15,7% σε σχέση με το 2022 και 12,5% σε σχέση με το 2019. Για φέτος αναμένεται ότι θα ξεπεραστούν οι συντηρητικές εκτιμήσεις για εισπράξεις στην περιοχή των 21,5-22 δισ. ευρώ, με αποτύπωμα στην ανάπτυξη που προβλέπεται στο 2,9%.
Οι επιχειρηματικές προσδοκίες στους κλάδους που σχετίζονται με τον τουρισμό, όπως προκύπτει από τη μηνιαία έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, βρέθηκαν σε θετικό έδαφος τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους, έχοντας ανοδική τάση από τα μέσα περίπου του 2020 και μετά. Όπως σχολιάζουν οι αναλυτές της Alpha Bank στο εβδομαδιαίο δελτίο οικονομικών εξελίξεων, η άνοδος των προσδοκιών στις υπηρεσίες εστίασης είναι έντονη από το καλοκαίρι του 2023 και αποδίδεται τόσο στις ιδιαίτερα θετικές εκτιμήσεις για την τρέχουσα κατάσταση των επιχειρήσεων και τη ζήτηση, όσο και στις προσδοκίες για τη ζήτηση κατά το επόμενο τρίμηνο. Δεδομένου δε ότι πρόκειται για πρόδρομους δείκτες, η αισιοδοξία των επιχειρηματιών των συγκεκριμένων κλάδων συνεπάγεται ότι αναμένουν άνοδο της δραστηριότητας στο άμεσο χρονικό διάστημα.
Ένα άλλο στοιχείο που δικαιολογεί αισιοδοξία είναι ότι το 47% του συνόλου των ξενοδοχείων έχει ήδη από πέρυσι υπογράψει συμβόλαια για το 2024, ποσοστό παραπλήσιο με το αντίστοιχο του 2023, με το 30% να αφορά συμβόλαια τα οποία δεσμεύουν το 52% των δωματίων τους. Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ), από όσους έχουν υπογράψει συμβόλαια για το 2024 το 71,4% έχει υπογράψει με τιμές αυξημένες κατά 7,9% κατά μέσο όρο. Επίσης, το 55% των ξενοδοχείων εποχικής λειτουργίας υπέγραψε πέρυσι συμβόλαια για το 2024 έναντι 27,7% που ήταν το αντίστοιχο ποσοστό ένα χρόνο πριν.
Επίσης, τον Ιανουάριο, οι διεθνείς τουριστικές αφίξεις στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών και στα περιφερειακά αεροδρόμια της χώρας ήταν κατά 12,8% και 10,3% περισσότερες από τις αντίστοιχες περυσινές, ενώ οι κρατήσεις αεροπορικών θέσεων από τις κύριες αγορές βαίνουν επίσης αυξανόμενες.
Προκλήσεις και ανθεκτικότητα
Παρά τις ευοίωνες προοπτικές ο κλάδος είναι αντιμέτωπος με προκλήσεις, η μεγαλύτερη από τις οποίες είναι η κλιματική αλλαγή. Μελέτη της Διανεοσις αναφέρεται σε πολύπλευρες επιπτώσεις από την αναμενόμενη άνοδο των θερμοκρασιών κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, με αποτέλεσμα τη συχνότερη εμφάνιση κυμάτων καύσωνα. Αυτό σημαίνει κίνδυνο υποβάθμισης της ποιότητας του τουριστικού προϊόντος της χώρας κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού αλλά και ευκαιρία λόγω της επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου. Όπως εξηγούν οι αναλυτές της Alpha Bank, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής αναμένεται να είναι ποικίλες και ανάλογες των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της κάθε τουριστικής περιοχής. Εξάλλου, η κατανομή των τουριστικών ροών στις περιφέρειες της χώρας δεν είναι ομοιόμορφη, με κάποιες εξ αυτών να παρουσιάζουν εντονότερη συσσώρευση τουριστικών ροών από άλλες.
Οι επενδύσεις σε υποδομές και ανθρώπους
Σημαντικός παράγοντας που αναμένεται να συμβάλει, μεταξύ άλλων, στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου και την κατανομή των τουριστικών ροών σε περισσότερες περιφέρειες της χώρας, είναι η
υλοποίηση νέων έργων υποδομών και η ενίσχυση των υφιστάμενων. Σύμφωνα με μελέτη της PWC, έχουν προγραμματιστεί 23 έργα (είτε σε εξέλιξη είτε επερχόμενα) σε τουριστικές υποδομές, συνολικού
υπολειπόμενου προϋπολογισμού 3,7 δισ. ευρώ, με εμβληματικότερο όλων την ανάπλαση στο Ελληνικό αλλά και τις επενδύσεις στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών, στο αεροδρόμιο Καστελλίου στο Ηράκλειο, σε λοιπά περιφερειακά αεροδρόμια, σε μαρίνες και λιμένες. Η απορρόφηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης αναμένεται να δώσει σημαντική ώθηση στην υλοποίηση των έργων τουριστικών υποδομών. Επιπρόσθετα, κάθε χρόνο επενδύονται σημαντικά κεφάλαια από τους ξενοδόχους για επισκευές, ανακαίνιση και συντήρηση των μονάδων τους. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας του ΙΤΕΠ το 2023 επενδύθηκαν περίπου 761 εκατ. ευρώ, ενώ το 2022 621 εκατ. ευρώ και το 2021 830 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται ότι το 2019 είχαν επενδυθεί 987 εκατ. ευρώ.
Οι επενδύσεις για να αποδώσουν απαιτούν ανθρώπινο δυναμικό, μία σημαντική πρόκληση που καλείται να αντιμετωπίσει ο τουριστικός κλάδος. Για να μην υποβαθμιστεί η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, είναι κρίσιμο να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις ανθρώπινου δυναμικού που
καταγράφονται στα ελληνικά ξενοδοχεία. Αν και το 2023 καταγράφηκε αύξηση της απασχόλησης, οι ελλείψεις υπερέβησαν τις 53,2 χιλιάδες, οι οποίες αντιστοιχούν στο 20% των θέσεων εργασίας που προβλέπονται από το οργανόγραμμα των ξενοδοχείων. Σημειώνεται πάντως ότι το ποσοστό ελλείψεων είναι μειωμένο σε σχέση με το 2022 τόσο στο σύνολο της χώρας (23%) όσο και σε όλες τις περιφέρειες.
Εν κατακλείδι, μετά το 2023, που αποτέλεσε έτος ρεκόρ για τον ελληνικό τουρισμό, οι προοπτικές για το 2024 παρουσιάζονται ευοίωνες παρά τις πιέσεις στην εξωτερική ζήτηση, εξαιτίας του υψηλού πληθωρισμού στα ευρωπαϊκά κράτη και τις γεωπολιτικές εντάσεις στην Ουκρανία, τη Μέση Ανατολή και την Ερυθρά Θάλασσα. Κρίνεται ωστόσο επιβεβλημένη η ενίσχυση της ανθεκτικότητας του τουριστικού κλάδου σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα με στόχο επέκταση της τουριστικής σεζόν, ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού, πράσινες επενδύσεις αλλά και επενδύσεις στην επανακατάρτιση και αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων του κλάδου.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:
