ΗΠΑ – Γαλλία: «Νέα» συμμαχία

Πριν από δέκα χρόνια, ήταν «οι τυροφάγοι πίθηκοι της παράδοσης», μέρος του «άξονα της νυφίτσας»! Τώρα, που τα πράγματα άλλαξαν, έγιναν και πάλι για τις ΗΠΑ «οι παλιότεροι σύμμαχοί μας, οι Γάλλοι». Από το ψυχροπολεμικό άλλωστε κλίμα στις σχέσεις μεταξύ Ουάσιγκτον και Παρισιού στις αρχές του 21ου αιώνα -μετά το εκκωφαντικό γαλλικό «non» στον πόλεμο στο Ιράκ, το 2003- μέχρι και σήμερα έχει κυλήσει πολύ «νερό στο αυλάκι». Ο πόλεμος στη Λιβύη, το 2011, έσπασε τον «πάγο». Η πρόσφατη γαλλική στρατιωτική εκστρατεία στο Μαλί, με τις «πλάτες» του Λευκού Οίκου, «ζέστανε» κι άλλο το κλίμα μεταξύ τους.

Και τώρα που η «συμμαχία των προθύμων» για την στρατιωτική επέμβαση στη Συρία έμεινε «κουτσή» -μετά το πολιτικό στραπάτσο του αγαστού συμμάχου Ντέιβιντ Κάμερον στην Βουλή των Κοινοτήτων– οι Ουάσιγκτον βλέπουν πια με άλλο «μάτι» το Παρίσι.

Η συμμετοχή της Γαλλία σε μία επέμβαση στη Δαμασκό προσθέτει σε κύρος και δίνει μία επίφαση πολυμέρειας: είναι μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, μέλος του ΝΑΤΟ, ηγετικό (έστω και με μειωμένη παρεμβατικότητα) κράτος στην Ε.Ε., διαθέτει πυρηνικό οπλοστάσιο κι έναν από τους μεγαλύτερους στρατούς στην Γηραιά Ήπειρο.

Προθυμότερη όσο ποτέ, η σοσιαλιστική ηγεσία του Παρισιού δηλώνει έτοιμη να φορέσει τις… παλάσκες -εν είδη νοητής επιστροφής σε μία ακόμη πρώην αποικία της, όπως ήταν κάποτε η Συρία- προσδοκώντας ότι με αυτόν τον μίνι (;) πόλεμο θα ενισχύσει το προφίλ της. Τόσο στο εσωτερικό της Γαλλίας -που κατά τα λοιπά βυθίζεται στην ύφεση και στην ανεργία- όσο κι έναντι της οικονομικής και πολιτικής ηγεμονίας της Γερμανίας στην Ευρώπη.

«Βασιλικότερος του Βασιλεώς» για τη Συρία ο Ολάντ

Το εάν η Γαλλία θα καταφέρει παράλληλα να διαταράξει τον παραδοσιακό αγγλοσαξωνικό άξονα παραμένει μία πολύ μακρινή προοπτική και μία βαριά διπλωματικά κουβέντα. Παρ’ όλα αυτά, το λογικό είναι να λάβει κάποια ανταλλάγματα από την Ουάσιγκτον για την στήριξή της ή έστω ένα καλό «κομμάτι» στην ανοικοδόμηση της -κομβικής στην μεταφορά ενέργειας- μετεμφυλιακής Συρίας.

Σε κάθε περίπτωση, η επαναπροσέγγιση αυτή ΗΠΑ και Γαλλίας προκαλεί δυσφορία στους Βρετανούς «αιώνιους» αντιπάλους του Παρισιού, ενώ ουδόλως ενθουσιάσει το Βερολίνο, ειδικά σε μία περίοδο που βαθαίνει η ρήξη με την Ουάσιγκτον για τους χειρισμούς της κρίσης χρέους στην Ευρώπη…

Η… «ειδικά» δύσκολη σχέση ΗΠΑ-Γαλλίας
Στα 235 χρόνια που μετρούν, οι γαλλο-αμερικανικές σχέσεις έχουν δοκιμαστεί πολλές φορές και από τις συγκυρίες, και από τις γεωπολιτικές φιλοδοξίες τους: των ΗΠΑ ως ηγεμονικής δύναμης από τη μια, της Γαλλίας ως πάλαι ποτέ κραταιάς αποικιοκρατίας από την άλλη.

Οι δεσμοί τους οικοδομήθηκαν πάνω στα θεμέλια της συνεργασίας, του Μαρκισίου ντε Λαφαγιέτ με τον στρατηγό Τζορτζ Ουάσγικτον, για την ανεξαρτητοποίηση των αμερικανικών εδαφών από την βρετανική επικυριαρχία. Διαταράχθηκαν στα χρόνια του Ναπολέοντα και την αμερικανο-βρετανική Συνθήκη της Γάνδης. Από τα τέλη του 18ου έως και τα μέσα του 190υ αιώνα πέρασαν σε ψυχροπολεμικό κλίμα.

Αν και στον αμερικανικό εμφύλιο το Παρίσι τηρούσε επίσημα ουδέτερη θέση, ανεπίσημα ο Ναπολέων ο 3ος ήταν με το μέρος των νοτίων. Όταν ο εμφύλιος έφθανε στο τέλος του, η Γαλλία μπήκε κανονικά στο «μάτι» των ΗΠΑ, τοποθετώντας τον Αυστριακό αρχιδούκα Μαξιμιλιανό των Αψβούργων στον θρόνο του Μεξικού, που οι Αμερικανοί ουδέποτε αναγνώρισαν.

Στα τέλη του 19ου αιώνα, οι τόνοι της αντιπαράθεσης έπεσαν κατά τι με τη γαλλική δωρεά του Αγάλματος της Ελευθερίας. Και οι διμερείς σχέσεις πέρασαν ξανά σε θετικό πρόσημο, μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα. Μέχρι που έφθασε η πιο κρίσιμη στιγμή του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου…

Ο Στρατηγός Ντε Γκωλ αρνήθηκε τη συμμετοχή των γαλλικών στρατευμάτων στην -καθοριστική όπως αποδείχθηκε- απόβαση στη Νορμανδία. Κι όταν έγινε πρόεδρος άρχισε να ενοχλεί ακόμη περισσότερο τους Αμερικανούς χτίζοντας το πυρηνικό οπλοστάσιο της Γαλλίας, το ραγισμένο «γυαλί» έσπασε.

Η Γαλλία αποχώρησε το 1966 από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ και η κυβέρνηση του Παρισιού έδιωξε σχεδόν κλοτσηδόν την -υπό αμερικανική ηγεμονία- Βορειοατλαντική Συμμαχία από το τότε αρχηγείο της στο Φοντανεμπλό, σοκάροντας τις ΗΠΑ.
Περίπου το ίδιο συνέβη σχεδόν 40 χρόνια μετά, με τον πόλεμο στο Ιράκ, το 2003, όταν το Παρίσι αρνήθηκε να συστρατευτεί με την «συμμαχία των προθύμων» του Τζουρτζ Μπους. Κι έτσι, τις ΗΠΑ κατέλαβε εκ νέου ένας παροξυσμός… γαλλοφοβίας.

Διαβάστε επίσης: Μάχη με το χρόνο δίνει ο Μπάρακ Ομπάμα

Ανάλογα με τη στάση της κάθε ευρωπαϊκής κυβέρνησης, ο τότε υπ. Άμυνας Ντόναλντ Ράμσφελντ έβαζε νέες διαχωριστικές γραμμές στην Ευρώπη, σε «νέα» και «παλιά» -κατατάσσοντας τους Γάλλους στην τελευταία. Γαλλικά προϊόντα και κρασιά μπήκαν σε ένα άτυπο μποϋκοτάζ από τους Αμερικανούς. Μέχρι και στο εστιατόριο του Καπιτωλείου, οι French Fries (όπως λένε στις ΗΠΑ τις τηγανητές πατάτες) μετονομάστηκαν σε… Freedom fries, τουτέστιν «πατάτες της Ελευθερίας»!

Τα αντιγαλλικά αισθήματα “εμπότισαν” μέχρι και την προεκλογική εκστρατεία του 2004 για την αμερικανική προεδρία, όταν ο Τζορτζ Μπους junior χρησιμοποιούσε σκληρή ρητορική κατά του Παρισιού και οι Ρεπουμπλικανοί κατηγορούσαν ως Γαλλόφιλο τον -γνώστη της γαλλικής- Δημοκρατικού τότε προεδρικού υποψήφιου, Τζον Κέρι: του ίδιου που τις προάλλες, από τη θέση πια του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών έσπευσε να στηρίξει τους Γάλλους για την στήριξή τους στο συριακό, αποκαλώντας τους ως «οι παλαιότεροι σύμμαχοί μας»…

Διαβάστε όλες τις εξελίξεις για στο “μέτωπο” της Συρίας εδώ