Ευρώπη 2024-2029: Πώς θα κλείσει το χάσμα ανταγωνιστικότητας
Ενέργεια, ακρίβεια, γεωπολιτικά, έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού αλλά και ισχυρά κίνητρα από την Ουάσιγκτον για την προσέλκυση επιχειρήσεων σε αμερικανικό έδαφος συνθέτουν τις κύριες πηγές αβεβαιότητας για την ανταγωνιστικότητα στην Ευρώπη, οι οποίες υπερτονίζονται ενόψει ευρωεκλογών, με τους επιχειρηματίες να ασκούν πιέσεις για αλλαγή πολιτικής.
Οι επιχειρηματικοί ηγέτες εμφανίζονται πιο αισιόδοξοι για τις προοπτικές των επιχειρήσεών τους εκτός Ευρώπης απ’ ότι εντός, με ορισμένους να εξετάζουν μεταφορά παραγωγής ή/και επενδύσεων στην άλλη άκρη του Ατλαντικού. Αν και διαπιστώνεται ότι η βελτίωση του πληθωρισμού, με αντίκτυπο στα εισοδήματα και την ιδιωτική κατανάλωση, ευνοεί την ανάκαμψη της επιχειρηματικής δραστηριότητας και τονώνει την εμπιστοσύνη των CEOs το χάσμα μεταξύ των εκτιμήσεων για τις επιχειρηματικές προοπτικές εντός και εκτός Ευρώπης διευρύνεται. Έρευνα του European Round Table for Industry and the Conference Board στο διάστημα από 3 έως 25 Απριλίου επιβεβαίωσε ότι οι επιχειρηματικοί ηγέτες στην Ευρώπη προβλέπουν πιο αργή οικονομική ανάπτυξη στην γηραιά ήπειρο σε σύγκριση με άλλες μεγάλες οικονομίες παγκοσμίως. Η εμπιστοσύνη βελτιώνεται για όσους δραστηριοποιούνται σε ΗΠΑ και Κίνα ενώ οι Ευρωπαίοι εμφανίζονται απαισιόδοξοι για τις διμερείς σχέσεις ΕΕ-Κίνας στο εγγύς μέλλον.
Οι προοπτικές για επενδύσεις εταιρειών εντός και εκτός Ευρώπης διαφέρουν. Για τις επενδύσεις εκτός Ευρώπης οι προσδοκίες των CEOs αυξάνονται, με το 57% των συμμετεχόντων στην έρευνα να αναμένει αύξηση βραχυπρόθεσμα. Ένα 38% δεν βλέπει αλλαγές και μόνο 6% σχεδιάζει να μειώσει επενδύσεις στο εξωτερικό. Οι περισσότεροι CEOs αναμένουν ότι οι επενδύσεις στην Ευρώπη θα παραμείνουν περίπου ίδιες στο επόμενο εξάμηνο. Μειοψηφία (27%) είναι όσοι περιμένουν να αυξηθούν και όσοι περιμένουν να μειωθούν (21%). Επίσης, αποδυναμώθηκαν τους πρώτους μήνες του 2024 οι προσδοκίες για την απασχόληση στην Ευρώπη. Μόνο το 11% των CEOs αναμένει ότι η απασχόληση στις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες στην Ευρώπη θα αυξηθεί στο δεύτερο εξάμηνο του 2024. Εκτός Ευρώπης πάντως οι διευθύνοντες σύμβουλοι είναι πιο αισιόδοξοι. Αναφορικά με τις προσδοκίες για τις πωλήσεις στην Ευρώπη καταγράφεται κάποια βελτίωση, αλλά η δυναμική παραμένει ισχυρότερη εκτός Ευρώπης.
Το θέμα της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης και το μίγμα της πράσινης ατζέντας αναδεικνύονται έντονα το τελευταίο διάστημα ενόψει και των ευρωεκλογών. Έχουν βρεθεί επίσης ψηλά στην ατζέντα της ελληνικής βιομηχανίας και αναδεικνύονται από κορυφαίους Έλληνες επιχειρηματίες όπως ο Ευάγγελος Μυτιληναίος που τονίζει την ανάγκη η Ευρώπη να δράσει επειγόντως στον τομέα των κρίσιμων πρώτων υλών και να γεφυρώσει το αυξανόμενο χάσμα ανταγωνιστικότητας σε σχέση με άλλες οικονομίες. Επίσης, ο απερχόμενος πρόεδρος του ΣΕΒ, Δημήτρης Παπαλεξόπουλος, έχει ασκήσει κριτική τονίζοντας ότι η Ευρώπη πρέπει να αυξήσει την ανταγωνιστικότητά της απέναντι σε Κίνα και ΗΠΑ. Στο ίδιο πλαίσιο κινούνται και οι αναφορές του υποψήφιου για την ηγεσία του ΣΕΒ, Σπύρου Θεοδωρόπουλου.
Τα αντικίνητρα
Για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας, οι διευθύνοντες σύμβουλοι εταιρειών με έδρα στην Ευρώπη προτρέπουν τη νέα ηγεσία της ΕΕ που θα αναλάβει καθήκοντα μετά τις ευρωεκλογές του Ιουνίου να δώσει προτεραιότητα στην βελτίωση και απλοποίηση του ρυθμιστικού περιβάλλοντος. Μιλούν για εμπόδιο που υπονομεύει την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης. Στην ίδια κατεύθυνση, θεωρούν ότι συμβολή στην ανταγωνιστικότητα θα έχει και η προώθηση της εμβάθυνσης της ενιαίας αγοράς της ΕΕ, η προώθηση της καινοτομίας και η ενίσχυση των δυνατοτήτων της βιομηχανίας να υλοποιήσει την πράσινη μετάβαση.
Είναι επίσης σημαντικό ότι σχεδόν οκτώ στους δέκα επιχειρηματικούς ηγέτες λένε ότι η Ευρώπη πρέπει να αναλάβει ισχυρότερη δράση για να ενισχύσει τις αμυντικές της ικανότητες έναντι δυνητικής απειλής στο μέλλον.
