Η κρίση στη μέση της καριέρας (Mid-Career Crisis)
Από τη Βερώνη Παπατζήμου*
Οι περισσότεροι είμαστε εξοικειωμένοι με τη στερεοτυπική κρίση της μέσης ηλικίας (mid-life crisis). Αρκετά έχουν γραφτεί για την κρίση της μέσης ηλικίας, λίγα όμως για την κρίση στη μέση της καριέρας, η οποία δεν έχει διερευνηθεί επαρκώς. Πόσοι από εμάς όμως έχουμε έρθει αντιμέτωποι με την κρίση στη μέση της καριέρας και πόσοι από εμάς, όταν την αντιμετωπίσαμε, συζητήσαμε το θέμα ή μήπως το θεωρήσαμε ταμπού; Στο παρόν άρθρο αναφέρομαι στο θέμα αυτό μέσα από τις εμπειρίες που έχω αποκομίσει στα σχεδόν 30 χρόνια του συμβουλευτικού μου βίου.
Τι σημαίνει κρίση στη μέση της καριέρας;
Είναι μια έντονη περίοδος αμφιβολίας, αμφισβήτησης του ίδιου του πυρήνα της επαγγελματικής ύπαρξης που και συνήθως καταλήγει στην επανεκτίμησης της καριέρας. Συμβαίνει μεταξύ 40-45 ετών, χωρίς να αποκλείεται η έναρξη αυτής νωρίτερα των 40 ή και λίγο μετά τα 45. Η κρίση στη μέση της καριέρας είναι ένα κοινό φαινόμενο που επηρεάζει και τα δύο φύλλα και δεν φαίνεται να έχει σχέση με την επιτυχημένη πορεία ενός ατόμου.
Καθώς μεγαλώνουμε, τα πράγματα συχνά δεν εξελίσσονται όπως τα είχαμε σχεδιάσει. Μπορεί να μην ανεβούμε τα σκαλιά της καριέρας τόσο γρήγορα όσο επιθυμούμε. Ή διαπιστώνουμε ότι το κύρος και το υψηλό εισόδημα δεν είναι τόσο ικανοποιητικά όσο εκτιμούσαμε. Η καριέρα φαίνεται να εξελίσσεται σε ένα μοντέλο που ακολουθεί την καμπύλη U, με το άτομο να βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο ικανοποίησης στην αρχή και κοντά στα 50 του να είναι στο χαμηλότερο επίπεδο, για να ανέβει ξανά στο τέλος της επαγγελματικής σταδιοδρομίας. Στην ηλικία αυτή, τα άτομα έχουν συσσωρευμένη εμπειρία και αυξημένη ικανότητα να διαχειρίζονται επαγγελματικές και προσωπικές προκλήσεις. Η σταθερότητα στην καριέρα και η μεγαλύτερη ελευθερία επιλογών συμβάλλουν επίσης στην αύξηση της ικανοποίησης. Επιπλέον, οι μεγαλύτεροι σε ηλικία εργαζόμενοι συχνά έχουν λιγότερες οικογενειακές υποχρεώσεις που μπορούν να επηρεάσουν την εργασιακή τους ικανοποίηση.
Τα ερωτήματα που κυριαρχούν σε τέτοιες περιπτώσεις είναι: Eίμαι στο σωστό δρόμο για να πετύχω τους προσωπικούς και επαγγελματικούς μου στόχους; Με ικανοποιεί η καριέρα μου ή έχω συμβιβαστεί για να καλύψω τις ανάγκες της οικογένειας μου; Εάν προσπαθήσω να αλλάξω καριέρα, κινδυνεύω να σπαταλήσω τις δυνάμεις μου στην αναζήτηση μίας πιο ικανοποιητικής επαγγελματικής πορείας;
Αναγνώριση των Σημείων της κρίσης στη μέση της καριέρας
Μια κρίση στη μέση της καριέρας δεν γίνεται πάντα αντιληπτή. Παραθέτω μερικά σημεία για την αναγνώρισή της ως αφετηρία ενεργοποίησης και αντίδρασης:
- Έλλειψη κινήτρων: Η διαρκής έλλειψη ενδιαφέροντος για τη δουλειά μπορεί να υποδηλώνει ότι η καριέρα σας δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες σας.
- Επιπτώσεις στην υγεία: Το στρες, το άγχος, αϋπνία, ακόμη και τα προβλήματα σωματικής υγείας μπορεί να είναι αποτέλεσμα μιας παρατεταμένης περιόδου επαγγελματικής δυσαρέσκειας. Επίσης, ένα συνεχές αίσθημα κούρασης και κόπωσης, θα μπορούσε να είναι ένα ενδεικτικό σημάδι κρίσης στη μέση της καριέρας
- Συχνές συγκρίσεις με τους συνομήλικους: Εάν ζηλεύετε όλο και περισσότερο τα επαγγελματικά βήματα των συνομηλίκων σας, είναι το υποσυνείδητό σας που σας λέει ότι κάτι δεν πάει καλά.
- Εθισμός: Aνθυγιεινές συνήθειες, συμπεριλαμβανομένων των διατροφικών διαταραχών, του αλκοολισμού και άλλων εθιστικών πρακτικών, αρχίζουν να επιφέρουν προσωρινή ικανοποίηση και απομακρύνουν την αίσθηση της αποτυχίας.
Τρόποι Αντιμετώπισης
Το ερώτημα είναι τι μπορεί να κάνει κανείς σε ατομικό και εταιρικό επίπεδο, ας δούμε σύντομα κάποιες προτάσεις.
Σε ατομικό επίπεδο, ένα πρώτο θετικό βήμα είναι η αναγνώριση και η αποδοχή ότι η αναστάτωση και η δυσαρέσκεια που κάποιος βιώνει στη μέση της καριέρας είναι ένα φυσιολογικό και μάλλον προσωρινό στάδιο στην επαγγελματική ζωή. Η αποδοχή αυτής της κατάστασης, σε συνδυασμό με την αναγνώριση της δυσαρέσκειας ως συνέπεια ανεκπλήρωτων φιλοδοξιών βοηθά να σπάσετε τον φαύλο κύκλο της απογοήτευσης. Διαβάστε το άρθρο «Ανακάλυψε την καριέρα που σου ταιριάζει» για να προχωρήσετε σε μεθοδευμένες κινήσεις την περίοδο αυτή.
Σε επίπεδο εταιρείας, η ομάδα του Ανθρώπινου Δυναμικού μπορεί να εκπονήσει προγράμματα καθοδήγησης στη μέση της καριέρας. Να κατανοήσει ότι η ομάδα των ατόμων της μέσης ηλικίας, ενώ έχουν αποκτήσει εμπειρίες ιδιαίτερα χρήσιμες για την πορεία της εταιρείας, στην παρούσα φάση, είναι πιθανόν, να μην αποδίδουν στο επιθυμητό επίπεδο. Σε αυτήν την ομάδα έχετε επενδύσει πολλά τα προηγούμενα χρόνια και η παραγωγικότητα της θα πρέπει να κρατηθεί στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο. Δημιουργείται η ανάγκη υποστήριξης και διαμόρφωσης μίας εταιρικής κουλτούρας που να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά την έλλειψη ικανοποίησης στη μέση της καριέρας. Η ομάδα του Ανθρώπινου Δυναμικού θα μπορούσε να υποστηρίξει τους εργαζομένους σε αυτή τη διαδικασία επαναπροσανατολισμού, βοηθώντας τους να εξερευνήσουν νέες ευκαιρίες — εντός της εταιρείας.
Συμπέρασμα
Ενώ μια κρίση στη μέση της καριέρας μπορεί να εκλαμβάνεται ως μια επώδυνη περίοδος, ταυτόχρονα είναι μια ευκαιρία για προβληματισμό και επανεκτίμηση προσωπικών δυνατοτήτων και αδυναμιών. Εάν βρεθείτε στο βάθος της καμπύλης, αναλάβετε δράση και είναι βέβαιο ότι τα πράγματα θα γίνουν καλύτερα. Η αντιμετώπιση της κρίσης στο μέσον της καριέρας μπορεί να περιλαμβάνει διάφορες στρατηγικές. Η αναζήτηση βοήθειας από ειδικούς, η προσωπική ανάπτυξη, μέσω της εκπαίδευσης ή της καλλιέργειας νέων χόμπι, μπορεί επίσης να προσφέρει ανανέωση και προσθέτει ενέργεια. Η εργασιακή αναδιάρθρωση, όπως η αλλαγή θέσης ή ακόμα και δουλειάς, μπορεί να προσφέρει νέες προκλήσεις και κίνητρα.
Καλή επιτυχία σε ότι αποφασίσετε να κάνετε.
*Η Βερώνη Παπατζήμου είναι C–suite Human Capital Advisor
