Trumponomics 2.0: Πώς θα επηρεάσει την οικονομία των ΗΠΑ μια δεύτερη θητεία Τραμπ
Τον 21ο αιώνα ο δημοσιονομικός συντηρητισμός στις Ηνωμένες Πολιτείες άρχισε να καταρρέει. Το 2023, οι μη στρατιωτικές δαπάνες αντιπροσώπευαν περισσότερο από το 18,5% του ΑΕΠ το 2023, μια σημαντική αύξηση σε σύγκριση με το 12,6% που καταγράφηκε υπό την κυβέρνηση Κλίντον το 2000. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια παρατηρήθηκε εκθετική επιτάχυνση των δαπανών.
Από το 2017, η ιστορική συσχέτιση μεταξύ του δημοσιονομικού ελλείμματος και της οικονομικής κατάστασης είναι ανύπαρκτη. Υπό τη διακυβέρνηση Τραμπ, ξεκίνησε η διολίσθηση του προϋπολογισμού, λόγω περικοπών φόρων και άλλων φοροαπαλλαγών. Το έλλειμμα, που κάποτε διατηρήθηκε κάτω από το 3%, έχει σκαρφαλώσει στο 5% του ΑΕΠ, παρά τη σταθερή ανάπτυξη 2,5% έως 3% μεταξύ 2017 και 2019. Αυτή η αύξηση αντανακλά μια οικονομία εμποτισμένη με πολιτικές επιλογές.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν, από την πλευρά της, υιοθέτησε μια πολιτική εμπνευσμένη από τον Κέινς. Με άλλα λόγια, χαρακτηρίζεται από σημαντικές δαπάνες, μαζική αναδιανομή πλούτου, διεύρυνση των ελλειμμάτων και εκρηκτικό χρέος. Βέβαια, η πανδημία και η καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη έχουν δικαιώσει, εν μέρει, αυτή την οικονομική προσέγγιση, που ονομάζεται «Bidenomics».
Για ορισμένους παρατηρητές, οι Ηνωμένες Πολιτείες πειραματίζονται με τη Σύγχρονη Νομισματική Θεωρία (MMT), σύμφωνα με την οποία ένα κράτος θα μπορούσε να ξοδεύει απεριόριστα χάρη στη δύναμή του να δημιουργεί χρήματα. Άλλοι πιστεύουν ότι η εποχή της δημοσιονομικής κυριαρχίας έχει πλέον επικρατήσει. Όποια και αν είναι η ερμηνεία, το αποτέλεσμα παραμένει το ίδιο: ένας βαθύς και διαρκής μετασχηματισμός της αμερικανικής δημοσιονομικής πολιτικής.
Η δημοσιονομική κυριαρχία έχει τιμή
Τα σύγχρονα δόγματα του Ρεπουμπλικανικού και του Δημοκρατικού κόμματος είναι βαθιά αντίθετα, αλλά ο μακροοικονομικός αντίκτυπός τους συγκλίνει. Ο Ντόναλντ Τραμπ εγκαινίασε την εποχή της δημοσιονομικής ακράτειας και ο Τζο Μπάιντεν την ξεπέρασε. Ο πρώτος είχε αμφισβητήσει και απειλήσει την ανεξαρτησία της Federal Reserve (Fed), ενώ ο δεύτερος επεδίωξε την εύνοια του Jerome Powell. Η Fed, de facto, έχει δημιουργήσει χρήματα δημιουργικά.
Ενώ υποστηρίζει την ομαλοποίηση, η Fed δεν μειώνει το μέγεθος του ισολογισμού της; Ωστόσο, οι ενέσεις ρευστότητάς της, εφάπαξ και τεχνικές, δεν σταμάτησαν ποτέ…
Έτσι, σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), η αύξηση του πληθωρισμού λόγω των πρόσφατων υπερβολών δημοσιονομικής τόνωσης κυμαίνεται γύρω στο 0,8%. Εάν ο πληθωρισμός κρουαζιέρας ήταν περίπου 2% πριν από την πανδημία, ελλείψει στροφής προς τη λιτότητα, το μέσο ποσοστό θα μπορούσε να φτάσει στο 2,8% τα επόμενα χρόνια.
Τι θα γίνει αν ο Τραμπ πάρει την εξουσία
Η ευθυγράμμιση μεταξύ του Προέδρου και του Κογκρέσου επιτρέπει στα υποκείμενα πολιτικοοικονομικά δόγματα να αναπτυχθούν με μέγιστο σθένος. Δεδομένης αυτής της δυναμικής, είναι σαφές ότι οι εξουσίες, είτε παραχωρηθούν σε Δημοκρατικούς είτε Ρεπουμπλικάνους, θα δημιουργούσαν νέες μεγάλες μακροοικονομικές προκλήσεις. Η Oxford Economics έχει μελετήσει δύο «ρεπουμπλικανικά» σενάρια για το μέλλον.
Στο ενδεχόμενο μιας πρώτης, παρόμοιας με την πρώτη του θητείας, ο Τραμπ θα ξεκινούσε σιγά σιγά. Το Κογκρέσο θα επεκτείνει τις ατομικές φορολογικές περικοπές του 2017 και θα θεσπίσει υψηλότερα επίπεδα δαπανών. Ο πρόεδρος θα μειώσει τη μετανάστευση και θα επιβάλει στοχευμένους δασμούς στην Κίνα και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι συνέπειες θα είναι ετήσια αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 0,2% έως το 2027 και κατά 0,3% στον βασικό PCE (πληθωρισμός). Έτσι, αν και μέτρα θα ευνοούσαν την ανάπτυξη, ο στόχος του πληθωρισμού 2% θα παρέμενε απρόσιτος.
Στο δεύτερο σενάριο, που περιγράφεται ως «πλήρους ταχύτητας», δεν θα λήξει η φορολογική μείωση για ιδιώτες ή για εταιρείες. Οι νομοθέτες θα συμφωνούσαν σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα δαπανών. Ο πρόεδρος θα περιόριζε τη μετανάστευση και θα επέβαλε δασμούς στους μεγάλους εμπορικούς εταίρους. Οι συνέπειες θα μπορούσαν να είναι ότι οι εμπορικοί πόλεμοι θα αντιστάθμιζαν τα οφέλη των χαμηλότερων φόρων, προκαλώντας μείωση του πραγματικού ΑΕΠ κατά περίπου 0,6% ετησίως. Ο πληθωρισμός θα αυξηθεί απότομα στο τέλος του 2026 και το 2027.
Αυτά τα σενάρια δείχνουν ότι η μελλοντική κατεύθυνση των δημοσιονομικών και οικονομικών πολιτικών στις Ηνωμένες Πολιτείες θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τις εξουσίες που έχουν ο Πρόεδρος και το Κογκρέσο, με σημαντικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη και τον πληθωρισμό.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:
