Κλιματικός κίνδυνος: Πόσο απειλούν το ΑΕΠ οι δασικές πυρκαγιές
Σημαντικό κόστος για την οικονομία έρχεται να προσθέσει η πυρκαγιά στην Αττική αναδεικνύοντας τον κλιματικό κίνδυνο σε μείζον θέμα και καθιστώντας επίκαιρες τις προβλέψεις της Τράπεζας της Ελλάδος για απώλεια 2,2 δισ. ευρώ ετησίως από την κλιματική αλλαγή ή περίπου 1% του ΑΕΠ.
Οι εξελίξεις προσθέτουν βαθμούς δυσκολίας στο κυβερνητικό επιτελείο σε μια συγκυρία που ετοίμαζε την ατζέντα της ΔΕΘ εστιάζοντας σε μέτρα για την βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών. Με τον απολογισμό της ζημιάς να είναι σε εξέλιξη δεν υπάρχει προς το παρόν εκτίμηση για το ύψος των αποζημιώσεων στις περιπτώσεις ασφαλισμένων περιουσιακών στοιχείων ούτε για το συνολικό κόστος των κρατικών μέτρων στήριξης.
Ωστόσο, υπάρχει το πρόσφατο προηγούμενο των καταστροφών σε Έβρο και Θεσσαλία όπου το συνολικό κόστος ανασυγκρότησης ξεπερνά τα 3,5 δισ. ευρώ ενώ το κονδύλι του προϋπολογισμού για φυσικές καταστροφές ανέρχεται σε 1 δισ. ευρώ, όσο κατέβαλαν οι ασφαλιστικές για αποζημιώσεις φυσικών καταστροφών την τελευταία 20ετία.
Σημειώνεται ότι ήδη η χώρα μετρά την απώλεια μιας ανθρώπινης ζωής, 50 καμένα σπίτια, κατεστραμμένες βιοτεχνίες και επιχειρήσεις και ζημιές σε δεκάδες κτίρια σε μια έκταση πάνω από 100.000 στρέμματα σε Μαραθώνα, Διόνυσο, Ωρωπό, Ραφήνα, Χαλάνδρι, Βριλήσσια και Παλλήνη απ’ όπου πέρασε η πύρινη λαίλαπα. Η πυρκαγιά που ξεκίνησε από τον Βαρνάβα και έφτασε μέχρι την οικιστική ζώνη του Λεκανοπεδίου, έκαψε ένα μεγάλο τμήμα δασικής έκτασης της Βορειοανατολικής Αττικής.
Σύμφωνα με άρθρο συντακτών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στην Περιφέρεια Αττικής η επιφάνεια των δασικών εκτάσεων είναι περίπου 1.230.000 στρέμματα και τα τελευταία 8 χρόνια έχουν καεί 450.000 στρέμματα δάσους, δηλαδή το 37% της επιφάνειας των δασών. Σύμφωνα με τις αναφορές από την Υπηρεσία Ταχείας Χαρτογράφησης Copernicus και το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για Δασικές Πυρκαγιές (EFFIS) η συνολική επιφάνεια της Περιφέρειας Αττικής (χωρίς την περιοχή της Τροιζηνίας, των νησιών και του Λεκανοπεδίου) είναι 2.500.000 στρέμματα, οπότε τα τελευταία 8 έτη το 26% της συνολικής επιφάνειας έχει καεί από δασικές πυρκαγιές. Από το 2017 μέχρι και χθες 13 Αυγούστου 2024, 13 μεγάλες πυρκαγιές έχουν κάψει περισσότερα από 700.000 στρέμματα στη χώρα.
Ο αντίκτυπος των πυρκαγιών στις οικονομίες της Νότιας Ευρώπης
Συμπερασματικά, οι δασικές πυρκαγιές επιβαρύνουν το ΑΕΠ, με μελέτη του Journal of Environmental Economics and Management (JEEM) να εκτιμά το κόστος πάνω από 20 δισ. ευρώ ετησίως για τις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου.
Αξιολογώντας τον αντίκτυπο των δασικών πυρκαγιών στον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ και στην απασχόληση των περιφερειακών οικονομιών στη Νότια Ευρώπη, από το 2011 έως το 2018, με βάση στοιχεία της Eurostat και γεωχωρικές περιμέτρους της καμένης περιοχής από δορυφορικές εικόνες σε Πορτογαλία, Ισπανία, Ιταλία και Ελλάδα η μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η μέση μείωση του ετήσιου ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ κάθε περιοχής υπολογίζεται σε 0,11–0,18% υπό την προϋπόθεση ότι έχει βιώσει τουλάχιστον μία πυρκαγιά.
Για μια μέση περίοδο πυρκαγιών, αυτό οδηγεί σε ετήσια απώλεια 13–21 δισ. ευρώ για τη Νότια Ευρώπη. Ο αντίκτυπος στον ρυθμό αύξησης της απασχόλησης είναι ετερογενής μεταξύ των τύπων οικονομικής δραστηριότητας, καθώς υπάρχει μείωση του μέσου ετήσιου ρυθμού αύξησης της απασχόλησης για δραστηριότητες που σχετίζονται με το λιανικό εμπόριο και τον τουρισμό ενώ οι επιπτώσεις αντισταθμίζονται από την αύξηση της απασχόλησης σε δραστηριότητες ασφάλισης, ακίνητης περιουσίας, διοικητικών και υποστηρικτικών υπηρεσιών κατά 0,13–0,22%.
