4 πράγματα που θα συμβούν στο σώμα μας εάν μείνουμε πολύ καιρό στο διάστημα
Στις 5 Ιουνίου 2024, οι αστροναύτες Butch Wilmore και Suni Williams έφυγαν από τη Γη για τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, σε μία αποστολή που είχε καθυστερήσει για επτά χρόνια χάρη σε διάφορες τεχνικές δυσκολίες και άλλα προβλήματα. Η διάρκεια της αποστολής ήταν 8 ημέρες. Όμως τότε κάτι έγινε.
Οι αστροναύτες χρησιμοποιούσαν κάτι που ονομάζεται κάψουλα Starliner, η οποία κατασκευάστηκε από την Boeing, για να τους μεταφέρει από και προς τον ISS. Εκτός από το ότι η κάψουλα υποφέρει από προβλήματα, όπως διαρροές ηλίου και προβλήματα με τον προωθητή, η Boeing έχει υποστεί πολλές βλάβες με τα αεροσκάφη της εδώ και χρόνια.
Η επιστροφή των αστροναυτών έχει καθυστερήσει, και με την κάψουλα να μην θεωρείται ασφαλής, το πιο πιθανό είναι ότι οι Wilmore και Suni θα μπορέσουν να επιστρέψουν στη Γη τον Φεβρουάριο του 2025 με το πλήρωμα από την επόμενη αποστολή της SpaceX.
Οι δύο αστροναύτες, οι οποίοι υποτίθεται ότι θα έμεναν στο διάστημα για λίγο περισσότερο από μία εβδομάδα, θα καταλήξουν να περάσουν 7 ή 8 μήνες εκεί έξω, κάτι που έχει παρενέργειες.
Το διάστημα δεν έχει καμία θωράκιση από την κοσμική ακτινοβολία όπως η Γη. Η ατμόσφαιρά μας μας προστατεύει από πολλά, αλλά η γαλαξιακή κοσμική ακτινοβολία στο διάστημα μπορεί να περάσει μέσα από τα τείχη του διαστημικού σκάφους και τα ανθρώπινα σώματα. Μια κανονική παραμονή σε λεωφορείο ή στο ISS δεν είναι πολύ επικίνδυνη, καθώς πρόκειται για σύντομα ταξίδια, αλλά όσο περισσότερο μένει κάποιος σε τροχιά, τόσο περισσότερο θα εκτεθεί. Και αυτό είναι μόνο ένα από τα ζητήματα που θα πρέπει να αντιμετωπίσουν.
Όταν δεν βρίσκεστε στη Γη, είναι δύσκολο να αποκτήσετε πρόσβαση σε πράγματα που οι υπόλοιποι από εμάς θεωρούμε δεδομένα. Αν και είναι εύκολο να πάμε να πάρουμε έναν καφέ, αυτό δεν είναι επιλογή για έναν αστροναύτη. Και, στις περιπτώσεις τους, μιλάμε για πολύ πιο σημαντικά πράγματα που μπορεί να χρειαστούν, όπως φάρμακα, τροφή, νερό και ακόμη και αέρας. Κανένα από αυτά δεν βρίσκεται εκεί πάνω.
Φανταστείτε ότι κάτι συμβαίνει με την παροχή τροφής, αέρα ή νερού μόλις φτάσετε στον Άρη. Χρειάζονται 9 μήνες για να φτάσετε εκεί, επομένως το να γυρίσετε για να παραλάβετε κάτι που χρειάζεστε δεν αποτελεί επιλογή.
Η ψυχική υγεία επίσης είναι ακόμα μια μεγάλη ανησυχία που έχει η NASA όσον αφορά τους αστροναύτες που έχουν απομονωθεί μακριά από τη Γη για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα. Στην περίπτωση των δύο αστροναυτών που έχουν εγκλωβιστεί στον ISS, είναι πιθανό να είναι πιο επιβαρυμένη η κατάσταση αφού αυτό δεν είχε ποτέ προγραμματιστεί.
Μια άλλη σημαντική ανησυχία είναι πώς ο χώρος επηρεάζει φυσικά το ανθρώπινο σώμα. Δεν έχουμε σχεδιαστεί για να ζούμε σε περιβάλλον χωρίς βαρύτητα. Αυτό επηρεάζει τα όργανα, την οστική πυκνότητα, την όραση και πολλά άλλα. Οι αστροναύτες που επιστρέφουν μετά από παρατεταμένες παραμονές στο διάστημα αντιμετώπισαν αρκετά προβλήματα υγείας ως αποτέλεσμα.
Το τρέχον ρεκόρ των ΗΠΑ για τον περισσότερο χρόνο στο διάστημα είναι 371 ημέρες, ενώ ένας Ρώσος κοσμοναύτης έμεινε εκτός Γης για 437 ημέρες. Όλα αυτά οδήγησαν σε μεγάλες αλλαγές στο σώμα του, από τον εγκέφαλο του αστροναύτη μέχρι τα βακτήρια στο στομάχι του. Η NASA έχει εντοπίσει 30 κινδύνους για την υγεία που σχετίζονται με αποστολές στο διάστημα. Ας ρίξουμε μια ματιά σε μερικά πιο προσεκτικά.
Πηγή: Top Tenz
Απομόνωση και ψυχική υγεία
Σαν να μην ήταν αρκετή η ακτινοβολία, το διάστημα επηρεάζει σοβαρά και την ψυχική υγεία των αστροναυτών. Φαντάσου να είσαι παγιδευμένος σε ένα μέρος από το οποίο δεν μπορείς να φύγεις για μήνες, εντελώς μόνος ή με κάποιον άγνωστο. Οι αστροναύτες μπορεί να αναπτύξουν μια ψυχολογική κατάσταση που ονομάζεται «φαινόμενο αποσύνδεσης», όπου νιώθουν αποκομμένοι από τη Γη. Αυτό το φαινόμενο αναγνωρίστηκε ήδη από τη δεκαετία του 1950 με πιλότους που πετούσαν σε μεγάλα ύψη.
Μερικοί αστροναύτες νιώθουν πιο συνδεδεμένοι με το διαστημόπλοιο παρά με τη Γη. Ο Άλαν Σέπαρντ, ο πρώτος Αμερικανός στο διάστημα, είπε ότι όταν κοίταξε τη Γη, δεν ένιωσε τίποτα ιδιαίτερο και το θέαμα τον απογοήτευσε. Όμως, είπε ψέματα, λέγοντας ότι ήταν όμορφο, γιατί ήξερε ότι αυτό ήθελαν να ακούσουν οι άλλοι. Οι αστροναύτες συχνά αποφεύγουν να εκφράσουν τα πραγματικά τους συναισθήματα, καθώς φοβούνται να μην θεωρηθούν ψυχικά ασταθείς. Πολλοί νιώθουν αποκομμένοι από τη Γη και πιο συνδεδεμένοι με το όχημά τους.
Πέρα από τα μοναδικά προβλήματα που σχετίζονται με το διάστημα, οι αστροναύτες αντιμετωπίζουν επίσης συναισθήματα παρόμοια με αυτά που θα ένιωθε κάποιος στη Γη αν ήταν απομονωμένος. Αυτά περιλαμβάνουν άγχος, κατάθλιψη, λύπη και άλλα. Το πρόβλημα είναι ότι συχνά δεν έχουν κάποιον να μιλήσουν για αυτά ή τρόπο να αλλάξουν το περιβάλλον τους, γεγονός που επιβαρύνει την ψυχική τους κατάσταση.
Κίνδυνοι από την έλλειψη βαρύτητας
Στην αρχή, η προσαρμογή στην έλλειψη βαρύτητας είχε επικεντρωθεί σε βασικά ζητήματα, όπως η κατανάλωση φαγητού και νερού. Ωστόσο, ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα είναι η απώλεια της οστικής πυκνότητας.
Στη Γη, τα οστά μας διαρκώς αλλάζουν και προσαρμόζονται στην πίεση της βαρύτητας. Στο διάστημα, όπου αυτή η πίεση δεν υφίσταται, τα οστά δεν χρειάζεται να είναι τόσο ισχυρά και αρχίζουν να αποδυναμώνονται με την πάροδο του χρόνου.
Μετά από παρατεταμένη παραμονή στο διάστημα, τα οστά μπορούν να γίνουν εξαιρετικά αδύναμα, καθιστώντας τους αστροναύτες πιο επιρρεπείς σε κατάγματα. Όταν επιστρέφουν στη Γη, η πίεση της βαρύτητας τους εξασθενεί ακόμα περισσότερο, καθώς και οι μύες τους, που έχουν υποστεί υποβάθμιση λόγω της έλλειψης βαρύτητας.
Υπάρχουν ανησυχίες ότι μετά από αποστολή στον Άρη, ένας αστροναύτης στα 30 του θα νιώθει τόσο αδύναμος όσο ένας 80χρονος. Επίσης, οι αλλαγές στη βαρύτητα μπορούν να προκαλέσουν ζάλη και προβλήματα πίεσης αίματος.
Όταν ο Φρανκ Ρούμπιο επέστρεψε στη Γη μετά από 371 ημέρες στο διάστημα, χρειάστηκε να τον σηκώσουν από την κάψουλα, καθώς δεν είχε τη δύναμη να βγει μόνος του. Στο διάστημα, οι αστροναύτες πρέπει να ασκούνται έως και 2 ώρες την ημέρα για να αποτρέψουν την ατροφία των μυών, συμπεριλαμβανομένης της καρδιάς τους, που επίσης επηρεάζεται από την έλλειψη βαρύτητας. Οι αστροναύτες που επιστρέφουν από συνθήκες μηδενικής βαρύτητας παρουσιάζουν δυσκολία στη διατήρηση της αρτηριακής πίεσης όταν σηκώνονται, και ανεπαρκή ροή αίματος προς τον εγκέφαλο.
Ένα άλλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι αστροναύτες είναι η συσσώρευση υγρών πίσω από τα μάτια, η ισοπέδωση του βολβού και το πρήξιμο του οπτικού δίσκου. Η έλλειψη βαρύτητας προκαλεί σοβαρά προβλήματα όρασης, γνωστά ως Space-Associated Neuro-Ocular Syndrome. Κάποιοι αστροναύτες χρειάζονται ισχυρότερα γυαλιά, και μερικές από αυτές τις αλλαγές είναι μόνιμες.
Επιπλέον, τα βακτήρια στο στομάχι επηρεάζονται. Μετά την επιστροφή στη Γη, παρατηρήθηκε μείωση των ευεργετικών βακτηρίων και αύξηση των παθογόνων, κάτι που απαιτεί περαιτέρω μελέτη.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ TOP 10:
Διαστολή του χρόνου και γήρανση
Η διαστολή του χρόνου είναι ένα πραγματικό φαινόμενο και όχι κάτι φανταστικό όπως στο “Star Trek”. Έχει επηρεάσει πραγματικούς αστροναύτες, αν και όχι τόσο δραματικά όσο στις ιστορίες επιστημονικής φαντασίας. Συγκεκριμένα, ο αστροναύτης Σκοτ Κέλι ταξίδεψε στο διάστημα, ενώ ο δίδυμος αδελφός του, Μαρκ, παρέμεινε στη Γη. Λόγω της διαστολής του χρόνου, το χάσμα μεταξύ των ηλικιών τους αυξήθηκε, και ο Μαρκ γέρασε λίγο περισσότερο από τον Σκοτ κατά την παραμονή του στο διάστημα.
Οι διαφορές στα νούμερα εδώ είναι εξαιρετικά μικρές, καθώς δεν έχουμε κατακτήσει ακόμα ταχύτητες ταξιδιού κοντά σε αυτήν του φωτός, που θα επέτρεπαν σε κάποιον να ταξιδεύει για έναν μήνα, ενώ στη Γη θα περνούσαν χρόνια. Ωστόσο, μετά την παραμονή του στο διάστημα, ο Μαρκ Κέλι είναι τώρα 5 χιλιοστά του δευτερολέπτου μεγαλύτερος από τον Σκοτ, σε σύγκριση με πριν ο Σκοτ πάει στο διάστημα.
Όπως εξήγησε ο Αϊνστάιν, όσο πιο κοντά πλησιάζεις στην ταχύτητα του φωτός, τόσο πιο αργά περνά ο χρόνος. Ο Σκοτ Κέλι δεν ταξίδευε κοντά στην ταχύτητα του φωτός, αλλά περιφερόταν γύρω από τη Γη με 17.500 μίλια την ώρα, που είναι πολύ γρήγορα σε σύγκριση με τους περισσότερους ανθρώπους. Επίσης, βρισκόταν πιο μακριά από τη βαρυτική έλξη της Γης. Μετά από έναν χρόνο στο διάστημα, “έχασε” 5 χιλιοστά του δευτερολέπτου λόγω της διαστολής του χρόνου.
Αν μπορούσαμε να ταξιδέψουμε με την ταχύτητα του φωτός, η διαφορά στον χρόνο θα ήταν πολύ μεγαλύτερη. Η ταχύτητα του φωτός δεν μπορεί να επιτευχθεί, καθώς ο χρόνος θα σταματούσε εντελώς, κάτι που δεν είναι πρακτικό. Όμως, αν φτάναμε το 99% της ταχύτητας του φωτός, ένα ταξίδι 5 ετών στο διάστημα θα αντιστοιχούσε σε 36 χρόνια στη Γη. Στο 99.99999999% της ταχύτητας του φωτός, ένα δευτερόλεπτο ταξιδιού ισούται με 19,6 ώρες στη Γη, ενώ ένας μήνας θα αντιστοιχούσε σε 5.876 χρόνια στη Γη.
Για τα μακροχρόνια ταξίδια στο διάστημα, η διαστολή του χρόνου θα άφηνε τον υπόλοιπο κόσμο πολύ πίσω. Φανταστείτε μια πενταετή αποστολή στο “Star Trek” με ταχύτητες κοντά στο φως, όπου θα περνούσαν 352.000 χρόνια στη Γη. Στην πραγματικότητα, η διαστολή του χρόνου έχει παράξενα αποτελέσματα. Λόγω της επίδρασης της βαρύτητας στον χρόνο, ένας αστροναύτης στον Άρη θα μπορούσε να ζήσει εκεί για 80 χρόνια αλλά να πεθάνει 12 δευτερόλεπτα νωρίτερα από ό,τι αν ζούσε τα ίδια 80 χρόνια στη Γη.
Δεν είναι μόνο η ταχύτητα που επηρεάζει τη διαστολή του χρόνου, αλλά και η βαρύτητα. Αυτό σημαίνει ότι, αν βρίσκεσαι μακριά από την βαρυτική έλξη ενός πλανήτη και ταξιδεύεις στο διάστημα με κανονική ταχύτητα, ο χρόνος θα περνά πιο αργά για σένα σε σύγκριση με τους ανθρώπους στη Γη. Για αυτό οι δορυφόροι σε υψηλή τροχιά γερνούν πιο γρήγορα από αυτούς που είναι πιο κοντά στη βαρυτική έλξη της Γης. Περισσότερη βαρύτητα σημαίνει πιο αργό χρόνο, όπως σε έναν πλανήτη με υψηλή βαρύτητα ή κοντά σε μια μαύρη τρύπα.
Όσο παράξενο κι αν ακούγεται, αυτό έχει αποδειχθεί πολλές φορές. Πειράματα με ατομικά ρολόγια έχουν δείξει ότι ο χρόνος επιβραδύνεται όταν απομακρύνεσαι από πηγές βαρύτητας. Μπορείς να συγχρονίσεις δύο ρολόγια με ακρίβεια, και το ένα που θα ταξιδέψει γύρω από τον κόσμο θα επιστρέψει με διαφορετικό χρόνο.
Θα είναι η διαστολή του χρόνου σημαντική για αστροναύτες στη διάρκεια της ζωής μας; Πιθανώς όχι. Ίσως μία μέρα, αν αναπτύξουμε μηχανές κοντά στην ταχύτητα του φωτός, θα έχει μεγαλύτερη σημασία. Μέχρι τότε, μιλάμε για μερικά κλάσματα δευτερολέπτων.
Δεδομένων όλων των τρομακτικών επιπτώσεων που μπορεί να έχει το παρατεταμένο ταξίδι στο διάστημα, είναι παρήγορο να γνωρίζουμε ότι υπάρχει τουλάχιστον ένα αποτέλεσμα που είναι λίγο αστείο αλλά όχι επικίνδυνο.
