Νέα αρχιτεκτονική… ασφαλείας – Οι business 250 δισ. δολ. για το «μακρύ χέρι» των κυβερνήσεων
Τον Αύγουστο του 2024, λόγω έλλειψης 4 εκατομμυρίων δολαρίων, η σχολική περιφέρεια Caldwell του Αϊντάχο τερμάτισε τη σύμβασή της με το τοπικό αστυνομικό τμήμα ύψους 296.807 δολαρίων, επιλέγοντας αντ’ αυτού ένοπλους φρουρούς από την Eagle Eye Security. Το νέο συμβόλαιο των 280.000 δολαρίων είναι απλώς μια σταγόνα στον ωκεανό της βιομηχανίας ιδιωτικής ασφάλειας των ΗΠΑ ύψους περίπου 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων και της παγκόσμιας αγοράς ύψους 248 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που αναδιαμορφώνει την επιβολή του νόμου παγκοσμίως.
Και ενώ ως τώρα οι ιδιωτικές στρατιωτικές εταιρείες (PMC) όπως η Blackwater (τώρα Academi) και η Wagner επιχειρούσαν σε εμπόλεμες ζώνες, πλέον ως ιδιωτικές εταιρείες ασφαλείας (PSC) επεκτείνονται γρήγορα σε μη μαχητικά περιβάλλοντα. Γενικά, τα PSC προστατεύουν περιουσιακά στοιχεία και άτομα. Ενδεικτικά, οι φρουροί ασφαλείας στις ΗΠΑ το 2021 ήταν περισσότεροι από τους αστυνομικούς κατά περίπου 3:2. Σε αντίθεση με τις αστυνομικές δυνάμεις, τα PSC λειτουργούν βάσει σύμβασης και όχι με άμεση χρηματοδότηση από τους φορολογούμενους. Επίσης, δεν έχουν το ίδιο επίπεδο ρύθμισης, επίβλεψης ή ευθύνης.
Πολλοί αστυνομικοί που είχαν αποταχθεί λόγω υπερβολικής βίας και ανεπαρκούς εκπαίδευσης απευθύνονται συχνά σε εταιρείες ιδιωτικής ασφάλειας για να βρουν εργασία. Ο τζίρος, στο μεταξύ, παραμένει υψηλός, ενώ οι μισθοί είναι μικροί. Ωστόσο, η συνεχιζόμενη επέκταση του κλάδου φαίνεται αναπόφευκτη. Τα PSC είναι γενικά φθηνότερα από τη χρήση αστυνομικών δυνάμεων, και η ευρεία υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών έχε ισοπεδώσει τους όρους ανταγωνισμού.
Οι αναλογίες του προσωπικού της αστυνομίας στις ΗΠΑ προς τον άμαχο πληθυσμό κορυφώθηκαν γύρω στις αρχές της δεκαετίας του 2000 και οι αστυνομικές υπηρεσίες λένε ότι οι ελλείψεις είναι πλέον παραπάνω από εμφανείς. Καθώς τα αστυνομικά τμήματα προσπαθούν να ενισχύσουν τις τάξεις τους, τα PSC σπεύδουν να καλύψουν το κενό.
Η Allied-Universal, με 300.000 Αμερικανούς υπαλλήλους, είναι ένας από τους μεγαλύτερους ιδιωτικούς εργοδότες στη χώρα. Εν τω μεταξύ, για άτομα υψηλής καθαρής αξίας όπως ο Mark Zuckerberg, τα προσωπικά έξοδα ασφάλειας μπορεί να ξεπεράσουν τα 14 εκατομμύρια δολάρια ετησίως.
Τα PSC έχουν παρέμβει σε διάφορες καταστάσεις, συμπεριλαμβανομένων των διαμαρτυριών στα πανεπιστήμια. Τον Ιανουάριο του 2024, το προσωπικό της Apex Security Group διέλυσε φιλοπαλαιστινιακούς καταυλισμούς στο UC Berkeley, εκκαθαρίζοντας αργότερα παρόμοιες τοποθεσίες στο Πανεπιστήμιο Columbia τον Απρίλιο και στο UCLA τον Μάιο.
Στο Πόρτλαντ, οι περικοπές στον προϋπολογισμό της αστυνομίας που προκλήθηκαν από πρωτοβουλίες αποχρηματοδότησης μετά τις διαδηλώσεις του 2020 Black Lives Matter οδήγησαν στη διάλυση των ειδικών μονάδων και σε ένα κύμα παραιτήσεων και συνταξιοδοτήσεων αξιωματικών. Ωστόσο, οι κλήσεις στο 100 πενταπλασιάστηκαν από το 2019 έως το 2023, καθώς οι πιο ήπιες πολιτικές εγκληματικότητας συνέβαλαν στην αύξηση των ποσοστών εγκληματικότητας.
Σε απάντηση, χιλιάδες προσωπικό ιδιωτικής ασφάλειας περιπολεί τώρα την πόλη, με τον αριθμό των αδειοδοτημένων όπλων να αυξάνεται κατά σχεδόν 40% από το 2019. Περισσότερες από 400 τοπικές επιχειρήσεις πληρώνουν την Echelon, μια PSC με έδρα το Πόρτλαντ, για να αναπτύσσει δεκάδες security όλο το εικοσιτετράωρο.
Η ιδιωτική ασφάλεια, ωστόσο, δεν είναι μόνο φαινόμενο των ΗΠΑ. Τα PSC «κυριαρχούν» στη Λατινική Αμερική. Από τη δεκαετία του 1970 και μετά, ο πόλεμος κατά των ναρκωτικών τροφοδότησε τεράστιες διεθνικές εγκληματικές αυτοκρατορίες και εκτεταμένη αστυνομική διαφθορά. Καθώς οι στρατιωτικές δικτατορίες τελείωσαν τη δεκαετία του 1990, η μετάβαση σε δημοκρατικές κυβερνήσεις στη Λατινική Αμερική συχνά είχε ως αποτέλεσμα αδύναμους θεσμούς. Σε απάντηση, η ιδιωτική ασφάλεια άνθησε, εξυπηρετώντας κυρίως τους πλούσιους.
Σήμερα, η Λατινική Αμερική φιλοξενεί περισσότερα από 16.000 PMC και PSC που απασχολούν περισσότερα από 2 εκατομμύρια άτομα, συχνά υπερτερώντας αριθμητικά των αστυνομικών δυνάμεων σε κακώς ρυθμιζόμενες αγορές. Η ταχεία επέκτασή τους έχει οδηγήσει σε σοβαρά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένης της εγκληματικής διείσδυσης των PSC στο Μεξικό και το Ελ Σαλβαδόρ. Δυτικές εταιρείες, σε συντονισμό με τις τοπικές αρχές, έχουν επίσης χρησιμοποιήσει PSC για να προστατεύσουν τις δραστηριότητές τους και να αντιμετωπίσουν τους διαδηλωτές στην περιοχή.
Η Λατινική Αμερική ήταν συνήθως πηγή στρατολόγησης για τη βιομηχανία ιδιωτικής ασφάλειας, με πολλά PMC των ΗΠΑ να απασχολούν προσωπικό . Πρόσφατα, η περιοχή έχει γίνει μια αγορά για ξένα PSC. Τα κινεζικά PSC, αν και είναι περιορισμένα στο εσωτερικό, εμπλέκονται όλο και περισσότερο στα έργα της Πρωτοβουλίας Belt and Road (BRI) της Κίνας στην περιοχή, καθώς και σε ιδιωτικές επιχειρήσεις.
Η Zhong Bao Hua An Security Company, για παράδειγμα, έχει συμβάσεις με επιχειρήσεις στο Ελ Σαλβαδόρ, την Κόστα Ρίκα και τον Παναμά. Η Tie Shen Bao Biao προσφέρει υπηρεσίες προσωπικής προστασίας στον Παναμά, ενώ το Μεξικο-Κινεζικό Συμβούλιο Ασφαλείας ιδρύθηκε το 2012 για να προστατεύσει τις κινεζικές επιχειρήσεις και το προσωπικό από τη βία.
Η κατάρρευση των κρατών ασφαλείας στην Ανατολική Ευρώπη τη δεκαετία του 1990, σε συνδυασμό με την υιοθέτηση του καπιταλισμού, δημιούργησαν γόνιμο έδαφος τόσο για τα PMC όσο και για τα PSC. Στη Βουλγαρία, τα πρώτα PSC ιδρύθηκαν από αθλητές, ιδιαίτερα παλαιστές, με διασυνδέσεις με το οργανωμένο έγκλημα. Μέχρι το 2005, μια έκθεση των Ηνωμένων Εθνών υπολόγιζε ότι το 9% των εργαζομένων στη Βουλγαρία απασχολούνταν στην αγορά ιδιωτικής ασφάλειας — ένα πρότυπο που συναντάται σε ολόκληρο το πρώην Ανατολικό Μπλοκ.
Αν και η ανάπτυξη ήταν πιο αργή στη Δυτική Ευρώπη, τα PSC εξακολουθούν να επεκτείνονται. Η Γαλλία ανέπτυξε πρόσφατα 10.000 φρουρούς ασφαλείας σε όλο το Παρίσι για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2024.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση βασίζεται ολοένα και περισσότερο στα PSC για τη διαχείριση της μεταναστευτικής κρίσης, με τεράστια κέρδη για τη βιομηχανία. Οι ιδιωτικοί φορείς έσπευσαν να χαρακτηρίσουν τη μετανάστευση ως απειλή για την ασφάλεια, υποστηρίζοντας παράλληλα πολιτικές που προάγουν την αστάθεια στο εξωτερικό.
Μεγάλοι έμποροι όπλων και εταιρείες ασφαλείας όπως η Airbus και η Leonardo, για παράδειγμα, πωλούν όπλα σε ζώνες συγκρούσεων. Στη συνέχεια επωφελούνται και πάλι πουλώντας εξοπλισμό ασφαλείας σε ευρωπαϊκές συνοριακές υπηρεσίες.
Καθώς ο ρόλος της ιδιωτικής ασφάλειας συνεχίζει να επεκτείνεται, οι κανονισμοί πρέπει να εξελίσσονται με τον ίδιο ρυθμό. Αν μη τι άλλο, υπάρχει ανάγκη για μεγαλύτερη εποπτεία για την αποτελεσματική αντιμετώπιση πιθανών ζητημάτων. Αν δεν γίνει κάτι τέτοιο, θα υπονομεύσει τη δημόσια λογοδοσία επιτρέποντας στις ιδιωτικές εταιρείες να λειτουργούν με ελάχιστους περιορισμούς, γεγονός που θα βαθύνει τις κοινωνικές διαφορές.
Αυτό το άρθρο δημιουργήθηκε από το Economy for All, ένα έργο του Independent Media Institute.
