Economist: Είναι ο ΦΠΑ η λύση για τη χρηματοδότηση των δημόσιων υπηρεσιών;
Σύμφωνα με τον Economist, τα πλούσια κράτη αντιμετωπίζουν αυξανόμενα κόστη και λιγότερη αποτελεσματικότητα, καθώς καταβάλλουν περισσότερα χρήματα σε συντάξεις και κοινωνικά επιδόματα για να διαχειριστούν τη γήρανση του πληθυσμού και τις μισθολογικές ανισότητες. Οι κοινωνικές δαπάνες σε αυτές τις χώρες αυξήθηκαν από το 14% του ΑΕΠ το 1980 στο 21% το 2022. Ωστόσο, οι πολιτικοί δίστασαν να αυξήσουν τους φόρους και συχνά τους μείωσαν, οδηγώντας σε αυξημένο δανεισμό και συμπίεση των δημόσιων υπηρεσιών.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να καταρρεύσουν πολλές δημόσιες υπηρεσίες σε χώρες όπως ο Καναδάς, η Βρετανία και η Γερμανία. Για παράδειγμα, στη Βρετανία, οι κρατούμενοι αποφυλακίζονται νωρίτερα λόγω έλλειψης φυλακών, ενώ στη Γερμανία λιγότερα από τα δύο τρίτα των τρένων μεγάλων αποστάσεων φτάνουν στην ώρα τους.
Ο Economist υποστηρίζει ότι η λύση βρίσκεται στην αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης και στη σταδιακή αύξηση του ΦΠΑ. Ειδικά ο ΦΠΑ, ένας φόρος στην κατανάλωση, μπορεί να επιβαρύνει λιγότερο την παραγωγή και τις επιχειρήσεις και να χρηματοδοτήσει αποτελεσματικά τις δημόσιες υπηρεσίες, διατηρώντας ταυτόχρονα την ελεύθερη αγορά. Οι φόροι στην κατανάλωση είναι πιο αποδοτικοί και δεν επιβαρύνουν άμεσα τους εργαζόμενους ή τις επιχειρήσεις, ενώ μπορούν να αυξηθούν σταδιακά χωρίς να προκαλέσουν έντονες αντιδράσεις.
Παρόλο που ο ΦΠΑ θεωρείται οπισθοδρομικός φόρος, καθώς επιβαρύνει περισσότερο τους φτωχότερους, οι πλούσιοι συνταξιούχοι που δεν πληρώνουν φόρους εισοδήματος θα επηρεαστούν περισσότερο από την αύξηση του. Επιπλέον, τα έσοδα από τον ΦΠΑ μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη βελτίωση των δημόσιων υπηρεσιών, που θα ωφελήσουν κυρίως τους φτωχότερους πολίτες.
Ο Economist τονίζει ότι ο ΦΠΑ είναι μια ρεαλιστική λύση για τις αυξανόμενες ανάγκες των δημόσιων υπηρεσιών σε έναν γηράσκοντα πληθυσμό και μπορεί να χρηματοδοτήσει αποτελεσματικά το κράτος πρόνοιας, χωρίς να υπονομεύει την ανάπτυξη των ελεύθερων αγορών.
