Νέοι «πράσινοι» φόροι στα σκαριά – Αλλαγές, στόχοι και χρονοδιαγράμματα
Από τον Γιώργο Αλεξάκη
Μια από τις διαρθρωτικές αλλαγές που περιλαμβάνονται στο 4ετες δημοσιονομικό σχέδιο, είναι σύμφωνα με την κυβέρνηση, είναι το πλαίσιο για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής κρίσης, που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, επενδύσεις στην πρόληψη πυρκαγιών και πλημμυρών, μείωση του ΕΝΦΙΑ για ασφάλιση κατοικιών, αύξηση της περιμέτρου υποχρεωτικής ασφάλισης επιχειρήσεων. Στο πλάνο αυτό, με βάση όσα αναφέρει το νέο Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό – Διαρθρωτικό Πρόγραμμα 2025-2028, εντάσσεται και μια «πράσινη» φορολογική μεταρρύθμιση, που ουσιαστικά παραπέμπει σε, εκ βάθρων, αναθεώρηση του συστήματος των πράσινων φόρων με στόχο την ενίσχυση του “ταμείου” για την προστασία του περιβάλλοντος.
Το έργο της πράσινης φορολογικής μεταρρύθμισης έχει αναλάβει ειδική επιτροπή που έχει συσταθεί στο υπουργείο Οικονομικών για την ανάπτυξη νέων πολιτικών στο πλαίσιο των συζητήσεων που γίνονται σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των κατευθύνσεων που έχει δώσει η Κομισιόν με σχετική Οδηγία. Πρόκειται για το έργο «Πράσινοι φόροι (Greening of taxes) – Ανάπτυξη μιας νέας πράσινης φορολογικής μεταρρύθμισης», που χρηματοδοτείται από το Εργαλείο Τεχνικής Υποστήριξης (TSI) της ΕΕ και σε συνεργασία με τον ΙΟΒΕ, όπως αναφέρεται στο κείμενο που παρουσίασε πριν λίγες μέρες η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.
“Αυτό το έργο στοχεύει να αναπτύξει ένα οικονομικό μοντέλο για την αξιολόγηση και την εφαρμογή μιας πράσινης φορολογικής μεταρρύθμισης, επιδιώκοντας να ενισχύσει τις ικανότητες της δημόσιας διοίκησης για τη δημιουργία και την επίβλεψη πράσινων οικονομικών πολιτικών. Το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2025” αναφέρεται, χαρακτηριστικά, στο Μεσοπρόθεσμο.
Η κατάσταση σήμερα
Σήμερα μια σειρά από φόροι και τέλη έχουν ένα πράσινο “πρόσημο” έχοντας να κάνουν είτε με μια προσπάθεια αποτροπής δράσεων που επιβαρύνουν το περιβάλλον είτε έχουν στόχο τη συλλογή πόρων για την προώθηση “πράσινων” πολιτικών. Μια πρόχειρη σταχυολόγηση τέτοιων φόρων παραπέμπει στο πράσινο τέλος επί του πετρελαίου εσωτερικής καύσης («diesel»), που έχει επιβληθεί από το 2021 και ανέρχεται στα 0,03 ευρώ/λίτρο, το έκτακτο περιβαλλοντικό τέλος οχημάτων (πλέον του τέλους ταξινόμησης) στα εισαγόμενα μεταχειρισμένα Ι.Χ. παλαιού τύπου, το τέλος στην πλαστική σακούλα με “απόδοση” άνω των 10 εκατ. το 2021, οι χρεώσεις σε πλαστικά μπουκάλια κτλ μέσω των συστημάτων εγγυοδοσίας και ανακύκλωσης, το Τέλος Ανθεκτικότητας, με αναφορά σε ξενοδοχεία και Airbnb, τα τέλη για τους ρύπους σε μεταφορές, βιομηχανία κτλ στη βάση του Ευρωπαϊκού κανονισμού, που ωστόσο πάνε σε “εθνικό κουμπαρά”.
Οι ΕΦΚ
Ακόμη και οι ΕΦΚ καυσίμων δυνητικά μπορούν να μπουν σε μια διαδικασία “αξιολόγησης” και μεταρρύθμισης των “πράσινων” φόρων, καθώς σε βάθος χρόνου λόγω των πιο μειωμένων καταναλώσεων ανά αυτοκίνητο ένεκα της ηλεκτροκίνησης, των νέων κινητήρων κτλ αναμένεται να έχουν μια μειωμένη απόδοση και άρα θα πρέπει να αναζητηθεί δημοσιονομικό ισοδύναμο.
Στο φόντο αυτό, όμως, και των νέων αναγκών, που προκύπτουν, αλλά και της “οροφής” που έχουν φτάσει π.χ. οι ΕΦΚ καυσίμων, προωθείται ένα πιο αποτελεσματικό μοντέλο φόρων και χρεώσεων, που και θα δίνει πόρους στον κουμπαρά και θα ενισχύει δράσεις προστασίας του περιβάλλοντος και μείωσης των ρύπων, “στοχεύοντας” στην ενίσχυση “πράσινων’ μεθόδων σε κάθε πτυχή της οικονομίας.
Αναλυτικότερα, με βάση το ισχύον καθεστώς ο «χάρτης» με τους πράσινους φόρους έχει ως εξής:
- Τέλος ανακύκλωσης για τα προϊόντα, η συσκευασία των οποίων περιέχει πολυβινυλοχλωρίδιο (PVC) ύψους 0,08 ευρώ προ ΦΠΑ ανά τεμάχιο προϊόντος
- Περιβαλλοντικό τέλος ύψους 0,07 ευρώ προ ΦΠΑ ανά τεμάχιο πλαστικής σακούλας μεταφοράς το οποίο καταβάλλουν οι καταναλωτές
- Εισφορά προστασίας του περιβάλλοντος για τα πλαστικά προϊόντα που διατίθενται ως συσκευασία των τροφίμων και των ποτών κατά την πώλησή τους από επιχειρήσεις μαζικής εστίασης και από επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου, οι οποίες πωλούν τρόφιμα και ποτά. Η εισφορά είναι ύψους 0,04 ευρώ προ ΦΠΑ ανά τεμάχιο.
- Πράσινο τέλος ύψους 30 ευρώ ανά χιλιόλιτρο επί του πετρελαίου εσωτερικής καύσης («diesel»), με εξαίρεση του χρησιμοποιούμενου ως καυσίμου θέρμανσης. Το τέλος επιβάλλεται κατά τον τελωνισμό και τα έσοδα πάνε για τη χρηματοδότηση πράσινων έργων και δράσεων που συμβάλλουν στη μείωση των εκπομπών ρύπων, στο πλαίσιο των ενεργειακών και κλιματικών στόχων έως το έτος 2030, όπως αυτοί προσδιορίζονται στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα
- Έκτακτο περιβαλλοντικό τέλος στα εισαγόμενα μεταχειρισμένα οχήματα παλαιού τύπου με βάση την κατηγοριοποίηση των εκπομπών καυσαερίων και με συντελεστές ανάλογα με την κατηγοριοποίηση των εκπομπών καυσαερίων. Για την επιβολή του τέλους ταξινόμησης επιβατικών αυτοκινήτων (διαμόρφωση της φορολογητέας αξίας), λαμβάνεται υπόψη, η λιανική τιμή πώλησης προ φόρων, βάσει τιμοκαταλόγων, με βάση τους συντελεστές της κλίμακας προοδευτικής φορολόγησης οι οποίοι διαφοροποιούνται περαιτέρω, ανάλογα με την εκπεμπόμενη μάζα διοξειδίου του άνθρακα (CO2), καθώς και με τις προδιαγραφές του ευρωπαϊκού προτύπου εκπομπών ρύπων (Euro) που πληρούν εκ κατασκευής τα αυτοκίνητα οχήματα με τελευταία ημερομηνία ταξινόμησης ως προς την πρώτη ταξινόμηση.
- Νέα κλίμακα υπολογισμού τελών κυκλοφορίας για τα οχήματα που ταξινομήθηκαν από 01/11/2010 και κλίμακα υπολογισμού βάσει εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα για τα οχήματα που ταξινομήθηκαν από 01/11/2010-31/12/2020 και τροποποίηση της για τα οχήματα που ταξινομούνται από 1/1/2021 και εφεξής.
- Τέλος Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση που αντικατέστησε το Φόρο Διαμονής και επιβάλλεται ανά ημερήσια χρήση και ανά δωμάτιο ή διαμέρισμα, βαρύνει τον διαμένοντα, που έκανε χρήση του δωματίου ή του διαμερίσματος.
– Πράσινο τέλος – επίναυλος – σε ακτοπλοϊκά εισιτήρια μεταξύ λιμένων που συνδέουν περιοχές άνω των 100.000 κατοίκων
Κλιματική κρίση
Με αυτά τα δεδομένα η νέα μεταρρυθμιστική προσπάθεια στοχεύει, ‘όπως αναφέρεται μάλιστα στο Μεσοπρόθεσμο, στο να αναζητηθούν πόροι για την κάλυψη των δαπανών από την κλιματική κρίση.
“Τα επαναλαμβανόμενα ακραία καιρικά φαινόμενα και οι φυσικές καταστροφές έχουν αναδείξει την ανάγκη για στοχευμένες παρεμβάσεις στους τομείς της προσαρμογής και του μετριασμού των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Για το λόγο αυτό, παράλληλα με τα προγράμματα αποζημίωσης που ανακουφίζουν τον πληγέντα πληθυσμό, έχει θεσπιστεί αύξηση του κονδυλίου του Εθνικού Αναπτυξιακού Προγράμματος 2021-2025 για την κάλυψη επισκευών και βελτιώσεων υποδομών. Επιπλέον, η προτεινόμενη νομοθεσία εισάγει νέα συστήματα διαχείρισης έργων, συμπεριλαμβανομένης της πρόληψης φυσικών καταστροφών, με σκοπό τη διαχείριση και την παρακολούθηση αυτών των έργων ταχύτερα και αποτελεσματικότερα. Επιπλέον, ο Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) που αφορά σε φυσικά πρόσωπα μειώθηκε κατά 10% για το 2024 και αναμένεται να μειωθεί κατά 20% από το 2025, για κατοικίες ασφαλισμένες έναντι σεισμών, πυρκαγιών και πλημμυρών. Αυτή η μείωση είναι μέρος των ευρύτερων δεσμεύσεων της κυβέρνησης για την προώθηση της ασφαλιστικής ευαισθητοποίησης και τη βελτίωση της ανθεκτικότητας της οικονομίας έναντι της κλιματικής αλλαγής” αναφέρει το Μεσοπρόθεσμο..
Παράλληλα με βάση το Μεσοπρόθεσμο “ζυγίζεται” κάθε δράση πολιτικής, όπως αποτυπώνεται στον προϋπολογισμό. “Αναπτύχθηκε και η πρωτοβουλία Πράσινος Προϋπολογισμός (Green Budgeting) με στόχο την ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των δημόσιων πολιτικών στον κρατικό προϋπολογισμό. Αυτό συνεπάγεται ταξινόμηση των κυβερνητικών προγραμμάτων που εκτελούνται από φορείς της Κεντρικής Διοίκησης με βάση τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις τους για τον κρατικό προϋπολογισμό του 2025 και μετά. Περαιτέρω σχέδια περιλαμβάνουν καταχώριση και επισήμανση εσόδων και φορολογικών δαπανών για την περαιτέρω ενσωμάτωση περιβαλλοντικών παραμέτρων στη δημοσιονομική πολιτική.
Η μεθοδολογία και τα πρότυπα για τον Πράσινο Προϋπολογισμό αναπτύσσονται ακόμη, υποδεικνύοντας τη μακροπρόθεσμη δέσμευση για βελτίωση αυτών των διαδικασιών σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον ΟΟΣΑ. Συνολικά, η μεταρρύθμιση αναμένεται να προωθήσει βιώσιμες πρακτικές δαπανών και να συμβάλει στον μετριασμό του κόστους που σχετίζεται με την κλιματική αλλαγή” αναφέρει το Μεσοπρόθεσμο
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:
Πηγή: News247.gr
