Ντέμης Χασάμπης: Ο master της Τεχνητής Νοημοσύνης με καταγωγή από την Κύπρο που έφτασε στην κατάκτηση του Νόμπελ
Η Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Επιστημών ανακοίνωσε την Τετάρτη τους τρεις επιστήμονες που τιμήθηκαν με το Νόμπελ Χημείας για το 2024. Οι νικητές είναι ο Ντέιβιντ Μπέικερ από το Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον «για τον υπολογιστικό σχεδιασμό πρωτεϊνών» και οι Τζον Τζάμπερ και Ντέμης Χασάμπης και από το Google DeepMind «για την πρόβλεψη της δομής των πρωτεϊνών» με τη βοήθεια Τεχνητής Νοημοσύνης (AI).
Ποιος είναι ο Ντέμης Χασάμπης
Ο Ντέμης (όνομα γέννησης Δημοσθένης) Χασάμπης γεννήθηκε στο Λονδίνο το 1976 από Ελληνοκύπριο πατέρα και Σιγκαπουριανή μητέρα. Μεγάλωσε στο Βόρειο Λονδίνο, όπου κατοικεί μέχρι σήμερα με την οικογένειά του.
Αυτή τη στιγμή συγκαταλέγεται εκ των κορυφαίων ερευνητών Τεχνητής Νοημοσύνης, σχεδιαστών video games και επιχειρηματιών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα του τελευταίου αποτελεί η επίτευξη του master status σε ηλικία μόλις 13 ετών με elo score 2300, μια επίδοση που τον έχει χαρακτηρίσει δικαίως ως παιδί-θαύμα. Πριν ενηλικιωθεί επίσης, στα εφηβικά του χρόνια σχεδίασε και προγραμμάτισε το παιχνίδι Theme Park, το οποίο πούλησε εκατομμύρια αντίτυπα, δείχνοντας από πολύ νωρίς άλλο ένα ταλέντο του στον κόσμο της μηχανικής των υπολογιστών. Έπειτα εντάχθηκε στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, από το οποίο αποφοίτησε το 1997.
Πριν τη δημιουργία της εταιρείας του, εργάστηκε αρχικά στο στούντιο δημιουργίας παιχνιδιών Lionhead, όντας ο κύριος AI προγραμματιστής στο παιχνιδι Black & White το 2001. Η διάθεση για ενσωμάτωση AI τεχνολογίας στον κόσμο των βιντεοπαιχνιδιών συνεχίστηκε το 1998, όταν και εγκατέλειψε το Lionhead για να ιδρύσει το Elixir Studios, τη δική του εταιρεία παραγωγής παιχνιδιών. Η επιτυχία ήταν άμεση, αφού το πρώτο παιχνίδι που κυκλοφόρησε, το Republic: The Revolution αποτέλεσε πρωτοπόρο και, όπως και το Evil Genius, ήταν υποψήφια για βραβείο BAFTA.
Μετά τα Elixir Studios, ο Χασάμπης επέστρεψε στον ακαδημαϊκό χώρο για να αποκτήσει το διδακτορικό του στη γνωστική νευροεπιστήμη από το Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Λονδίνου το 2009. Επιδίωξε να βρει έμπνευση στον ανθρώπινο εγκέφαλο για νέους αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης. Το έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Science περιέλαβε την έρευνά του ανάμεσα στις 10 πιο πρωτοποριακές του 2007.
Το 2017 το περιοδικό Time τον συμπεριέλαβε στη λίστα των 100 ανθρώπων με τη μεγαλύτερη επιρροή παγκοσμίως, ενώ νωρίτερα στο έτος είχε χριστεί ιππότης από τη Βασίλισσα Ελισάβετ για την προσφορά του στην Τεχνητή Νοημοσύνη, φέροντας πλέον το προσωνύμιο Sir.
Η DeepMind
Υπήρξε ένας εκ των ιδρυτών της εταιρείας Deep Mind η οποία εξαγοράστηκε από τη Google. Το 2010 ίδρυσε την εταιρεία με τους Σέιν Λεγκ και Μουσταφά Σουλεϊμάν, με αντικείμενο την ανάπυξη τεχνολογιών Τεχνητή Νοημοσύνη και τη χρήση της στην επίλυση προβλημάτων. Ο στόχος της όπως περιγράφηκε είναι να «επιλύσει δεδομένα» και στη συνέχεια να χρησιμοποιήσει αυτά τα δεδομένα για «να επιλύσει οτιδήποτε άλλο».
Οι πρώτοι επενδυτές της DeepMind περιελάμβαναν αρκετούς επιχειρηματίες τεχνολογίας υψηλού προφίλ, ενώ το 2014, η Google αγόρασε την DeepMind για 400 εκατομμύρια λίρες. Αν και το μεγαλύτερο μέρος της εταιρείας έχει παραμείνει μια ανεξάρτητη οντότητα με έδρα το Λονδίνο η DeepMind Health έχει έκτοτε ενσωματωθεί άμεσα στο Google Health.
Η DeepMind ήταν επίσης υπεύθυνη για την τεχνική πρόοδο στη μηχανική μάθηση, έχοντας παράγει μια σειρά από βραβευμένες εργασίες. Συγκεκριμένα, η εταιρεία έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο στο deep learning. Ο Χασάμπης έχει προβλέψει ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη θα είναι «μία από τις πιο ευεργετικές τεχνολογίες της ανθρωπότητας» αλλά ότι παραμένουν σημαντικά ηθικά ζητήματα προς επίλυση.
Ο δρόμος προς το Νόμπελ
Ο Χασάμπης μοιράστηκε το βραβείο με τον Ντέιβιντ Μπέικερ, του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον, ο οποίος πρωτοστάτησε στη μέθοδο για το σχεδιασμό πρωτεϊνών.
Το 2020, ο Χασάμπης και ο Dr Τζον Τζάμπερ παρουσίασαν ένα μοντέλο Τεχνητής Νοημοσύνης που ονομάζεται AlphaFold2.
Με τη βοήθειά του, μπόρεσαν να προβλέψουν τη δομή σχεδόν όλων των 200 εκατομμυρίων πρωτεϊνών που έχουν εντοπίσει οι ερευνητές. Από την ανακάλυψη του, το AlphaFold2 έχει χρησιμοποιηθεί από περισσότερους από δύο εκατομμύρια ανθρώπους από 190 χώρες. Οι βλέψεις είναι ότι με τη γνώση για τη λειτουργία των πρωτεϊνών – τα δομικά στοιχεία της ζωής – θα βοηθηθεί το άνοιγμα του δρόμου για την ανάπτυξη νέων φαρμάκων για τη θεραπεία ασθενειών όπως ο καρκίνος, η άνοια και ακόμη και η Covid-19.
Στην πρώτη του συνέντευξη, λίγες ώρες μόνο μετά την ανακοίνωση της Ακαδημίας, ο Χασάμπης είπε: «Πάντα πίστευα ότι εάν κατασκευάσουμε την Τεχνητή Νοημοσύνη με τον σωστό τρόπο, θα είναι πλέον το μέγιστο εργαλείο για να βοηθήσει του επιστήμονες στην ανακάλυψη του κόσμο γύρω μας».
Στη συνέντευξη δεν παρέβλεψε να αναφερθεί στον ανθρώπινο παράγοντα της Τεχνητής Νοημοσύνης, υποστηρίζοντας πως αν και τα ψηφιακά εργαλεία είναι αξεπέραστα στην επεξεργασία πληροφοριών και στην αναγνώριση μοτίβων ανάμεσά τους, αυτό που δεν μπορούν να κάνουν είναι να θέσουν τις σωστές ερωτήσεις και να προβούν στις κατάλληλες εικασίες για την παραγωγή των επιθυμητών αποτελεσμάρτων. Εκεί είναι που μπαίνει στο παιχνίδι ο άνθρωπος-επιστήμονας.
